Nieuw logo Amsterdam bewijst Friedmans gelijk

Het nieuws meldt dat er commotie is ontstaan rondom het nieuwe logo van de Gemeente Amsterdam. Het nieuwe logo lijkt zo sterk op het oude dat velen zich afvragen wat er voor die ton precies is veranderd.

Het valt wel op dat de woorden ‘Gemeente’ en ‘Amsterdam’ niet meer naast elkaar staan. Dit is waarschijnlijk geen toeval. Vanaf nu staat de gemeentelijke overheid hoog verheven boven Amsterdam. De lokale overheid laat er geen gras over groeien: wij staan boven de Amsterdammers.

Op zichzelf is dat al erg genoeg, maar het wordt nog erger. Het nieuwe logo heeft de stad namelijk maar liefst 100.000 euro gekost. Ondanks dat de stad denkt dat ze het geld snel terug heeft verdiend is dit voorval een bewijs van Milton Friedmans gelijk. Hij zei namelijk: "Nobody spends somebody else's money as carefully as he spends his own." De Amerikaanse econoom gaf ons een categorisering van geld uitgeven. Deze categorieën verklaren grotendeels hoe de overheid het toch telkens voor elkaar krijgt om met miljoenen te smijten zonder dat er echte resultaten worden geleverd. 

Friedmans categorieën

Friedmans categorieën kennen twee variabelen: 1) van wie het geld afkomstig is. En 2) wie de begunstigde is van de uitgave. 

Bij de eerste categorie geeft u uw eigen geld uit aan uzelf. U heeft hierdoor een sterke prikkel om kosten te besparen, efficiënt te zijn en zoveel mogelijk waar voor uw geld te krijgen. U geeft immers uw eigen geld uit. 

De tweede categorie is minder efficiënt. U geeft uw eigen geld uit maar de begunstigde is een ander. Hierdoor heeft u wel een prikkel om spaarzaam te zijn en weinig geld uit te geven maar niet om zoveel mogelijk waar voor uw geld te krijgen. U bent immers niet de begunstigde en het cadeau voor Ome Henk mag niet teveel kosten. 

De derde categorie bestaat uit het uitgeven van geld dat afkomstig is van iemand anders waarbij u de begunstigde bent. U kunt dit geld uitgeven zonder een gevoel voor spaarzaamheid. Het mooie is: u geeft het geld ook nog eens uit ten gunste van uzelf. Er is geen prikkel om te besparen. In tegenstelling tot de tweede categorie is er wel een prikkel om waar voor je geld te krijgen. 

De vierde categorie bestaat uit het uitgeven van andermans geld ten gunste van iemand anders. Hierbij heeft u géén prikkel om te besparen en ook géén prikkel om waar voor uw geld te krijgen. Het is tenslotte niet uw geld, en het is ook niet ten gunste van u. 

Amsterdam logo prototypisch voorbeeld van vierde categorie 

Overheidsuitgaven behoren vrijwel altijd tot categorie III of IV. Dit is volgens Milton Friedman ook de verklaring waarom overheden zo inefficiënt omgaan met uw geld. Zij geven immer belastinggeld uit dat afkomstig is van een ander. 

Het nieuwe logo kent geen belanghebbenden en de ambtenaren die voor ruim €100.000,- een nieuw logo lieten ontwikkelen hadden ook geen prikkel om te besparen. Het was immers niet hun eigen geld, maar geld dat onder dwang van de Amsterdamse burger werd genomen. Ik zou van de Gemeente Amsterdam graag alle andere concepten die het Designbureau heeft gemaakt willen zien. Is er meer gedaan dan het maken van dit logo of was er slechts één concept?