Nederland tast nog steeds in het duister: kabinet blijft met excuses komen rond MH17

Het lijkt erop dat we na bijna drie jaar nog steeds niet gaan achterhalen wat er op 17 juli 2014 nou precies is gebeurd in de lucht boven Oekraïne, met de hartelijke groeten van ons kabinet.

In de zomer van 2014 werd wat voor bijna 200 Nederlanders een prachtige vakantie in Azië had moeten worden hun dood, door de wandaden van Vladimir Poetin en zijn rebellerende vrienden in Oost-Oekraïne. Hoewel al snel na de ramp een stortvloed aan bewijs duidelijk maakte dat Rusland in ieder geval indirect schuld draagt bij deze tragedie, is er vooralsnog niets gebeurd wat ook maar in de richting van een vervolging van daders komt.

Dat zijn echter complexe zaken, en zelfs als onomstotelijk zou worden vastgesteld dat Poetin hoogstpersoonlijk MH17 uit de lucht zou hebben geschoten, zou het nog de vraag zijn of hij daar ooit voor zou gaan boeten, zeker wanneer het enige wapen wat wij in handen hebben de tandenloze Verenigde Naties zijn. Helaas gaat het intern ook gigantisch fout in Nederland, met een doofpotaffaire waarbij de regering haar falen op internationaal gebied wil verhullen door alles nationaal dood te zwijgen. Als onderdeel van het MH17-onderzoek zijn er interviews afgenomen met betrokken ministers om te achterhalen hoe zij gehandeld hebben tijdens de cruciale uren na de ramp. Een goudmijn aan informatie voor de Tweede Kamer wat betreft de slagvaardigheid van onze regering zou je denken, maar dat feest gaat helaas al lange tijd niet door.

De Kamer heeft meerdere malen geëist dat Rutte cum suis eindelijk eens met de gevraagde documenten over de brug komen - wat steeds geweigerd wordt -, zoals onlangs bij monde van CDA'er Pieter Omtzigt. Zijn Kamervragen maakten duidelijk dat het Kabinet geen enkele geldige reden kan hebben om de Kamer zulke documenten te onthouden, tenzij dit, aldus artikel 68 van de grondwet, "in het belang van de staat" gebeurt. Dat klinkt aardig vaag en dat is het ook, maar gelukkig dient dit zogenaamde staatsbelang wel getoetst te worden alvorens dit besloten kan worden. Vandaar ook de zeer terechte vraag van Omtzigt: wanneer heeft die toetsing plaatsgevonden, als dat überhaupt al gebeurd is?

Nu de ministers - een maand later - na uitstel van beantwoording eindelijk eens met antwoorden zijn gekomen, beroepen zij zich echter niet eens op dit artikel bij het onthouden van de documenten. Het zijn puur een kwestie van 'vertrouwelijkheid' betreffen, waarbij zou zijn gegarandeerd dat men anoniem het verhaal kon doen bij de onderzoekers.

De vraag die daarbij natuurlijk te boven schiet is: waarom überhaupt vertrouwelijk? Waarom hebben deze mensen - nota bene ministers die voor al hun daden verantwoording zouden moeten afleggen bij de vertegenwoordiging van het Nederlandse volk, de Tweede Kamer - het nodig gevonden om hun verhalen over die periode in zo'n verkapte vorm te delen? Je zou toch bijna denken: heeft dit kabinet weer wat te verbergen? En nee, daarbij denk ik natuurlijk totaal niet terug aan de bonnetjesaffaire die na het uitkomen van zekere informatie niet al te beste uitpakte voor een zekere minister.

Hoe het ook zij, door deze enorme tegenwerking van nota bene onze eigen regering wordt het er niet makkelijker op om nu eens uit te vinden wat er écht gebeurd is net voordat zoveel mensen hun leven verloren. Dat duizenden nabestaanden al jaren tevergeefs wachten op een verklaring zal dit kabinet echter een zorg zijn.