Het idee van de planeconomie zou met de val van het communisme teloor zijn gegaan, maar niets is minder waar. In de Verenigde Staten, het land van de vrije markt, schreeuwt links om centrale leiding.
Een goed voorbeeld was het pleidooi van Ezra Klein, columnist voor The Washington Post, maandagavond op de linkse zender MSNBC. De "experts" weten wel wat er moet gebeuren, zei Klein: meer geld "investeren" in infrastructuur en onderwijs en meer ambtenaren aannemen zodat die de economie kunnen "stimuleren" door geld uit te geven.
Wat al zijn voorstellen in gemeen hebben moge duidelijk zijn: ze kosten allemaal geld. Dat terwijl de Verenigde Staten dit jaar, voor het derde jaar op rij, meer dan 1.000 miljard dollar tekortkomen en dus moeten lenen.
Maar zelfs als het land alle plannen van Ezra en de "experts" kan veroorloven, zijn ze eigenlijk wel verstandig? Dit is niet moeilijk vast te stellen. Wat wil namelijk het geval? Al deze plannen zijn al doorgevoerd!
In februari 2009 stemde het Congres in met een "stimuleringspakket" ter waarde van 787 miljard dollar. Eenderde van dat geld zou aan infrastructuur worden besteed, "om wegen en bruggen te repareren," zoals de Democraten het vertelden. Echter, uit
onderzoek van
The Economist bleek een jaar later dat maar 64 miljard werkelijk aan wegen en bruggen en spoorwegen en openbaar vervoer was besteed. De
Associated Press stelde datzelfde jaar vast dat ten minste in de bouw de "stimuleringsgelden" geen enkel effect hadden gehad op de werkloosheid. Er waren dus geen banen gered, laat staan geschapen.
Wel werd er door lokale overheden gretig gebruik gemaakt van al dat gratis geld om prestigeprojecten te financieren. Zo werd in Californië (waar anders?), Detroit en Florida begonnen aan de bouw van hogesnelheidslijnen waar niemand op zat te wachten. De in 2010 in Florida gekozen Republikeinse gouverneur heeft het project in zijn staat stilgezet. De Democraten in Californië zetten door, ook al is die staat praktisch bankroet. Vrijwel niemand die in Amerika overigens gebruik maakt van de trein, maar wat zou het?
Onderwijs dan. Zie dit
Koffiehoekje met link naar
onderzoek van het Cato Instituut dat de onderwijsuitgaven van de afgelopen veertig jaar onder de loep heeft genomen. Conclusie: er zijn sinds de jaren zeventig drie miljoen meer leraren en schoolpersoneel aangenomen, de uitgaven zijn verdrievoudigd, maar het zijn in ieder geval niet de leerlingen die ervan hebben geprofiteerd. De eindexamenresultaten zijn nog even teleurstellend als veertig jaar geleden.
Het klinkt zo simpel: neem als overheid meer ambtenaren in dienst, dan hebben meer mensen geld om uit te geven en stimuleren ze de economie. Maar waar komt dat geld vandaan? Als het door de overheid wordt geleend, betekent dat dat er bedrijven en ondernemers zijn die minder financiering kunnen krijgen. Als dat geld via belasting wordt opgehaald, betekent het dat andere burgers minder geld hebben om uit te geven en schiet je er per saldo niets mee op. Vreemdgenoeg lijken de meeste "experts" dit niet te begrijpen.
In de Verenigde Staten hebben de "experts" de afgelopen jaren wel vaker de plank misgeslagen. Dezelfde experts "investeerden" enkele honderden miljarden in de productie van zonnepanelen en toch gingen die bedrijven over de kop. Dezelfde experts legden de olie- en gasexploratie in de Golf van Mexico een jaar stil na de olieramp in 2010 waardoor de hele economie van de Golfkust werd gedecimeerd. Dezelfde experts hielden de bouw van een oliepijpleiding van Canada naar Houston tegen, een project dat duizenden echte banen had kunnen opleveren. Dezelfde experts houden olie- en gaswinning in het poolgebied van Alaska tegen, zelfs nadat Shell er al miljarden in had geinvesteerd. Ook daar geen nieuwe banen. Dezelfde experts eisen niet alleen dat alle Amerikanen voortaan een gezondheidsverzekering aanschaffen; ze bepalen precies waartegen burgers zich dienen te verzekeren in de vorm van een basispakket waardoor de verzekeringskosten voor consumenten oplopen.
Het lijkt wel alsof de "experts" niet begrijpen hoe de vrije markt werkt! Stel je voor!
De geleide economie heeft nooit gewerkt. De landen waarin het is geprobeerd, hebben alleen maar economische ellende gekend. Zie de voormalige Sovjet Unie. Zie China tot een jaar of twintig geleden. Zie een land als Venezuela vandaag de dag. Het is dan ook waanzinnig te denken dat een groepje "experts" dat in de hoofdstad bijeenzit de gehele wereldeconomie kan overzien en begrijpen en dan ook nog eens vraag en aanbod kan aansturen middels overheidsbeleid. Alleen "experts" die daar nog in geloven...