Hoewel ik Dirk Jans
opmerkingen over het koningshuis, de rol die koningin Beatrix in de formatie speelde en het politieke belang van monarchist zijn wel begrijp, ben ik bang dat hij mij helaas niet overtuigd heeft.
Ten eerste heeft Beatrix het kabinet Rutte-Verhagen uiteindelijk alleen maar gesteund omdat zij niet anders kon. Toen ze nog enige mate van bewegingsvrijheid had deed ze er juist alles aan om totstandkoming van deze regering te voorkomen. Ze liet zelfs haar lakei Herman Tjeenk Willink opdraven om roet in het rechtse eten gooien. Tjeenk Willink ging vervolgens zover om Mark Rutte (indirect) te bedreigen door te stellen dat hij zijn geloofwaardigheid zou verliezen als de formatie zou mislukken. Met deze uitspraak probeerde hij Rutte op redelijk achterbakse wijze op andere gedachten te brengen; namelijk om een Paars kabinet samen te stellen - het kabinet dat volgens veel kenners de voorkeur genoot van hare majesteit zelf.
Ten tweede is Dirk Jans argument dat een meerderheid van de PVV-achterban (ik ben overigens zelf VVD'er, maar dat terzijde) ongetwijfeld oranjegezind is onjuist. Vorig jaar publiceerde de gratis krant De Pers de uitslag van een peiling onder PVV'ers, met als onderwerp het koningshuis.
Het belangrijkste resultaat:Aanhangers van de PVV zijn de grootste voorstanders van een republiek. De helft van de achterban van de partij is republikeins gezind, tegen gemiddeld dertig procent van alle Nederlanders. Dat blijkt maandag uit een peiling van Maurice de Hond in de week voor Koninginnedag.
De kans is groot dat dit percentage alleen maar is toegenomen na de onderhandelingen voor 'het meest rechtse kabinet ooit'. Beatrix probeerde immers verscheidene malen een muur op te werpen om een regering gedoogd door de PVV te voorkomen; het lijkt mij aannemelijk dat dit alles behalve goed is gevallen onder PVV-kiezers (of rechtse VVD'ers).
Rechtse kiezers - dus ook PVV'ers - hebben niet zoveel op met de zelfverklaarde politiek correcte elite. En laat Beatrix nu net het belangrijkse lid zijn van de gepriviligieerde club.
Ten derde: Nederlanders hebben steeds minder op met "geërfde" privileges, macht, gezag en posities. Het belang van je status zelf verdienen neemt alleen maar toe. Als deze trend zich voortzet is de kans groot dat het percentage van de Nederlandse bevolking dat zichzelf als republikeinsgezind beschouwt in de komende jaren groeit. En dit zal zeker het geval zijn als Trix zich actief blijft bemoeien met de politiek, in plaats van rustig op de achtergrond te blijven en democratisch gekozen politici het echte werk te laten doen.
Ten slotte merkt Dirk Jan - terecht - op in een reactie (op zijn eigen post) dat rechts historisch gezien juist de bondgenoot was van het koningshuis, terwijl links anti was. Dat is juist. Maar de tijden zijn veranderd. Het koningshuis is - net als, zeg, onze 'intellectuelen' - verlinkst, wat het nou niet direct populairder maakt in rechtse kringen. Daarnaast zijn er meer en meer rechtse kiezers die de monarchie eenvoudig te duur vinden.
Rechts staat vaak voor conservatief, maar hóéft dat niet te staan; libertariërs zijn ook rechts, maar toch echt niet conservatief (in Nederland, tenminste) - en laat libertarisch gezinde kiezers over het algemeen nu geen fan zijn van wat voor geërfde autoriteit dan ook.
Kortom: jammer, maar helaas. Mijn collega Dirk Jan heeft mij niet kunnen overtuigen. De rol van de koningin is langzamerhand uitgespeeld - en dat is maar goed ook.