"Wir haben es nicht gewusst" blijkt een leugen.
In 2010 werd kardinaal Simonis gevraagd of hij op de hoogte was van seksueel misbruik door priesters, waaronder - specifiek - voormalig hulpbisschop van Utrecht Jan Niënhaus. Zijn antwoord liet niets aan de verbeelding over: "Wir haben es nicht gewusst." Zo'n vijftien jaar daarvoor zei hij al tegen een klagende moeder dat "wij [de katholieke kerk] daar [seksueel misbruik] niet aan doen.
Dankzij een biografie van Ton Crijnen weten we nu dat Simonis keihard loog.
Naar nu blijkt wist kardinaal Ad Simonis al veel eerder van beschuldigingen tegen Niënhaus. Simonis was van 1983 tot 2007 aartsbisschop van Utrecht en voorzitter van de Nederlandse bisschoppenconferentie. In oktober 2000 ontving hij een brief van een man die stelde dat Niënhaus zich had bezondigd aan 'erotische stoeipartijen' met hem. Simonis besloot geen actie te ondernemen naar aanleiding van die beschuldiging.
De biografie heet "Kerkleider in de branding" en is geschreven door Trouw-journalist Ton Crijnen. In gesprek met die journalist laat Simonis nu weten - in zijn officiële biografie - dat hij de waarheid inderdaad verzweeg. "Het nieuws was schokkend en pijnlijk," aldus de kardinaal. Je zou denken dat dit reden voor hem was om in te grijpen, maar helaas, het tegendeel was het geval. Toen de commissie-Deetman jaren later het archief doorspitte van de kardinaal werd de brief in kwestie niet gevonden. Die is naar alle waarschijnlijkheid dus vernietigd. De brief werd zelfs verborgen gehouden voor Niënhaus - de misbruiker - zelf. Blijkbaar vond Simonis het wat sneu om hem te confronteren met dit soort berichten. Want broeders in Christus ofzo.
Heel gek, maar op de één of andere manier kan ik niet geloven dat dit een onschuldig foutje was en dat het geen onderdeel vormde van een grote doofpotaffaire.
Lees verder op pagina 2: het is een grof schandaal, er moeten veel meer rechtszaken komen om leiders van de katholieke kerk aan te pakken.
Voorzitter Guido Klabbers van de Koepel Landelijk Overleg Kerkelijk Kindermisbruik reageert terecht woedend op de nieuwe bekentenissen. "Het optreden van Simonis is kenmerkend voor de rooms-katholieke kerk," zegt hij. "Bij gebrek aan bewijs krijgen de daders in een misbruikzaak het voordeel van de twijfel. Dat steekt."
Het ergste hiervan is dat dit niet de eerste keer is dat Simonis op een leugen wordt betrapt. Eerder werd namelijk al bekend dat hij in 1991 een priester in bescherming had genomen die zich ook schuldig had gemaakt aan seksueel misbruik van kleine jongetjes.
Je zou denken, daar eindigt het verhaal dan mee, maar nee. Er is namelijk nog meer. Biograaf Crijnen zegt namelijk het volgende over het onderwerp van zijn boek (kardinaal Simonis dus):
""In zijn particuliere leven heeft de kardinaal zich altijd onberispelijk gedragen. Hij is ook een oprecht vrome priester die dagelijks de mis opdraagt, zijn brevier bidt en zich verdiept in geestelijke lectuur."
Dit soort opmerkingen zijn natuurlijk lachwekkend, zeker als hij ze laat volgen door "Simonis beziet het bestaan door de bril van de 'objectieve waarheid' van de rooms-katholieke kerk en van zijn eigen burgerlijke achtergrond. Wat buiten dit blikveld valt wordt door hem veroordeeld en het oude vertrouwde krampachtig gekoesterd."
Betekent dit dan dat de brave kardinaal seksueel misbruik van kinderen volstrekt normaal en acceptabel vindt? Hoort dat bij zijn "objectieve" waarheid? Wordt dit goedgekeurd door de katholieke kerk en de gewone burgerij?
Schandalig natuurlijk dat Crijnen zoiets durft te zeggen. Blijkbaar ziet hij zelf niet in hoe hypocriet de kardinaal is... of probeert hij dit soort wangedrag te verenigen met zijn respect voor Simonis vanwege diens functie. Wie het weet mag het zeggen.
Hoe dan ook, twee jaar geleden berichtten wij al dat een man uit Breda aangifte had gedaan tegen Simonis omdat hij gelogen had over deze materie. Voor een commissie zei hij van niets te weten, toen wisten we al (zie de zaak van 1991) dat dit de waarheid niet was. Als we dat combineren met deze nieuwe bekentenissen kan er maar één conclusie worden getrokken: kardinaal Simonis dient zich te verantwoorden voor een rechter.
En nee, hij is niet de enige die eraan moet geloven, datzelfde geldt voor de hele katholieke kerk in ons land. Kindermisbruik en de leugens erover zijn daar institutioneel van aard. De huidige paus probeert daar op zekere hoogte iets aan te doen, maar zijn inspanningen zijn niet eens bijna afdoende. De schuldigen moeten gewoon allemaal - stuk voor stuk - voor de rechter worden gesleept. Dat zou ook gebeuren als zij gewone burgers waren in plaats van belangrijke leden van de kerk.