Huizenbelasting verdeelt Italiaanse coalitie

Het was de belangrijkste voorwaarde van de partij van Berlusconi om aan de coalitie met links deel te nemen: de huizenbelasting, die door de vorige premier Mario Monti werd ingevoerd, moest worden teruggedraaid.

Dat de Italiaanse staat daardoor 8 miljard euro aan inkomsten misloopt, nemen de conservatieven voor lief. Zij hebben geen alternatief plan om het begrotingstekort onder de drieprocentsgrens te houden. Sterker, Berlusconi riep de regering van Enrico Letta in juni op de begrotingsregels te laten varen. Italië is immers een nettobetaler aan de Europese begroting. Het betaalt 8 miljard meer dan het uit Brussel krijgt. Conclusie van Berlusconi: "Wie gaat ons eruit gooien?"

Dergelijke machopraat zijn de Italianen van Berlusconi gewend. Tijdens de verkiezingscampagne eerder dit jaar uitte hij felle kritiek op het 'Duitse' bezuinigingsbeleid dat volgens hem de oorzaak was van alle problemen binnen de eurozone. Dat zijn eigen land een schuld heeft die 30 procent groter is dan het bruto binnenlands product, had er blijkbaar minder mee te maken.

De kritiek op 'Europa' slaat aan. De Italiaanse economie kromp vorig jaar 2,4 procent terwijl meer dan een op de tien Italianen zonder werk thuis zit. Toch slaagde Monti erin het begrotingstekort onder de 3 procent te houden, grotendeels door de lasten te verzwaren, maar ook dankzij daadwerkelijke bezuinigingen en pensioenhervormingen die de Italianen raakten. De huizenbelasting is symbool geworden van een hard 'bezuinigingsbeleid' door door Duitse bureaucraten wordt opgelegd.

Economieminister Fabrizio Saccomanni zei in mei al voorzichtig dat het tot afschaffing van de gehate taks wellicht niet zou komen, laat staan dat Italianen die al betaald hadden hun geld terugkregen, iets dat Berlusconi ook had beloofd. Donderdag liet hij weten dat het afschaffen van de belasting "niet gerechtvaardigd" was, omdat het vooral de rijken ten goede zou komen. Die betalen immers het meest.

Letta probeerde de boel onmiddellijk te sussen door vol te houden dat de centrum-coalitie "robuuster is dan tegenstanders beweren," maar de woede op rechts is groot. Hun leider werd eerder deze week door 'linkse' rechters veroordeeld voor belastingontduiking. Nu lijkt het er op dat hun belangrijkste eis voor regeringsdeelname door het kabinet aan de kant wordt geschoven.

Stapt de partij dan uit de coalitie? Dat is onwaarschijnlijk. Na het verkiezingsdrama van eerder dit jaar, toen de linkse Democratische Partij van Letta intern was verdeeld over regeringsdeelname, zijn de Italianen wel een beetje verkiezingsmoe. In mei waren het de Democraten die er in lokale verkiezingen met de winst vandoor gingen. Rechts moest het doen met een tweede plaats. Berlusconi heeft bewezen dat hij binnen korte tijd het tij kan keren, maar tot zijn Volk van de Vrijheid er beter voor staat in de peilingen zal hij waarschijnlijk geen kabinetscrisis forceren.