Islamisten verdringen 'gematigde' verzet in Syrië

Lang werd het verzet in Syrië afgeschilderd als een van moedige vrijheidsstrijders terwijl de dictator, Bashar Assad, werd weggezet als een maniak. Inmiddels weten we wel beter. Het regime van Assad is inderdaad genadeloos, maar niet krankzinnig. De 'vrijheidsstrijders' zijn even hardvochtig, maar vooral fanatiek. Een enkeling hoopt nog op een "Arabische Lente" in Syrië, maar wie nog steeds niet erkent dat in het land een bloedige burgeroorlog woedt tussen partijen die geen van allen bondgenoten zijn van het Westen is blind voor de feiten.

De afgelopen drie jaar hebben de meest radicale islamitische bewegingen langzaam maar zeker de overhand gekregen binnen de oppositie. Dat werd deze week nog eens bevestigd toen een groep die aan Al Qaeda is gelieerd een wapendepot aan de Turkse grens veroverde -- op een zogenaamd gematigde oppositiegroep! In toenemende mate vechten de opstandelingen elkaar de tent uit.

Het is het regime van Assad dat van de verdeeldheid binnen de oppositie profiteert. Dat heeft de afgelopen maanden stukje bij beetje terrein herwonnen in het westen van het land. De snelweg tussen de hoofdstad Damascus en Homs, een van de steden waar in 2011 de 'revolutie' begon, lijkt nu weer geheel onder controle van de regering en diens belangrijkste bondgenoot, Hezbollah, een sjiitische terreurbeweging uit het naburige Libanon. Generaal Salim Idris, de bevelhebber van het Vrije Syrische Leger dat door tal van Westerse landen wordt gesteund, moest zelfs uitwijken naar Qatar. Zijn verzetsbeweging heeft de hulp ingeroepen van minder extremistische islamisten om voorgenoemde wapendepot te heroveren.

Het mag dan geen verbazing wekken dat het Verenigd Koninkrijk en de Verenigde Staten hun steun aan het Vrije Syrische Leger hebben opgeschort. Verbazingwekkender is dat zij überhaupt steun leverden aan deze groep terwijl de geharde jihadstrijders, die evenzeer vijanden zijn van die landen als Assad, het meeste succes boekten op het slagveld.

De islamisten maken nu in delen van het noorden en oosten van het land de dienst uit. Het regime van Assad heeft zich vooral op de strijd in het westen gericht waar het ondanks een verbond tussen de 'gematigde' rebellen en jihadisten dus zege lijkt te vieren. De Koerden in het noordoosten van Syrië hebben zich bijna helemaal losgemaakt van de rest van het land en worden gesteund door de niet-minder autonome Koerden in het noorden van Iraq. De bende van Assad lijkt hen met rest te laten. De Koerden hebben meer te vrezen van de jihadisten die in heel Syrië een islamitische staat willen uitroepen.

Het is moeilijk voor te stellen dat onderhandelingen een einde kunnen maken aan dit bloedvergieten. Assad en zijn regime vechten om te overleven. Veel van de rebellen strijden voor een utopische visie van een islamitische staat. Die twee sluiten elkaar uit. Zolang het Westen tussen de twee weigert te kiezen (en waarom zou het?) moet het zich vooral verre houden van al het geweld en doen wat het kan om te voorkomen dat de buurlanden van Syrië verder bij de strijd worden betrokken.