Is Italië nu ook eurosceptisch?

Letta was gisteren in Londen op bezoek en sprak voor hij Cameron ontmoette met de BBC. De laatste wil minder inmenging vanuit Brussel om zijn eigen volk ervan te overtuigen dat het Verenigd Koninkrijk een toekomst heeft in de Europese Unie. Na de verkiezingen van 2015 belooft Cameron een referendum uit te zullen schrijven over het Britse lidmaatschap van de EU. Als hij dan wordt herkozen, natuurlijk.

De Italiaan ziet wel wat in repatriëring van bevoegdheden. "Wij willen een flexibeler Europa," zei Letta. Zijn regering zet ook in op verdere liberalisering van de interne markt zodat Italiaanse bedrijven makkelijker zaken kunnen doen in bijvoorbeeld Duitsland. De Italianen klagen wel eens dat als voor hun dienstensector dezelfde regels zouden gelden als de Duitse industrie, ze nooit in de problemen waren gekomen. Dat is maar de vraag, want Italiaanse arbeiders zijn weinig productief en toch duur, en het waren de Fransen, niet de Duitsers, die het opheffen van de grenzen voor dienstverlening tegenhielden. Maar toch, Italië heeft een punt en dat bevalt de Britten die ook liever zien dat Europa het makkelijker maakt handel te drijven dan allerlei regeltjes uit te vaardigen die het bedrijven juist lastiger maken.

Letta ziet ook in dat als Europa de Britten hun zin niet geeft, ze wel eens uit de Europese Unie kunnen stappen en dat zou volgens de Italiaan een "ramp" zijn. De dreiging heeft op de Duitsers en de Fransen minder indruk gemaakt. De Franse minister van Buitenlandse Zaken beloofde zelfs de rode loper voor de Britten uit te rollen als ze hun lidmaatschap zouden opzeggen.

De Britten zijn dus blij met de steun uit Rome. Moeten wij er ook warm van worden? Een liberaler Europa, dat handelsbarrières opheft en concurrentie tussen landen eerlijker maakt, daar is niets op tegen. Maar wanneer Letta het heeft over een "flexibeler" Europa, hebben we het dan wel over hetzelfde?

Italië hield zich onder de vorige premier, Mario Monti, netjes aan de begrotingsregels. De belastingen werden flink verhoogd en op de pensioenen werd gekort om het tekort net onder de 3 procent te houden. Letta staat voor een flinke opgave om de lijn van zijn voorganger door te trekken. De rechtse coalitiepartij van oud-premier Silvio Berlusconi wil een van de meest gehate lastenverzwaringen van Monti, een huizenbelasting, schrappen en het geld aan de burgers teruggeven. Zijn eigen linkse achterban zou liefst de arbeidsmarkthervormingen van Monti, die het iets makkelijker maakten om Italianen te ontslaan, terugdraaien. Als beide partijen hun zin krijgen, loopt het tekort weer op en neemt de Italiaanse concurrentiekracht weer af. Daar zit niemand in Brussel op te wachten. Is dat het soort "flexibiliteit" dat Letta voor ogen heeft?

Daarnaast roept Berlusconi de Europese Centrale Bank op tot meer "flexibiliteit". Die zou geld moeten gaan drukken om Italiaans staatspapier op te kopen opdat het land goedkoper kan lenen. Dan staat het onder minder druk om te bezuinigingen, met het risico dat in de hele eurozone de inflatie wordt aangewakkerd. Ook die vorm van "flexibiliteit" kunnen we bepaald niet toejuichen.

Het lijkt er op dat wanneer de Italianen over "flexibiliteit" spreken, ze vooral ruimte willen om meer geld uit te geven en tijd om broodnodige economische hervormingen op de lange baan te schuiven. Het zal de Britten een worst wezen; die zitten niet in de euro. Een uitruil tussen beiden zou voor ons echter nog wel eens verkeerd kunnen uitpakken.