In memoriam: deze grootheden hebben het einde van 2017 niet meer gehaald
Elk jaar eindigen we weer een beetje rijker: met nieuwe ervaringen, interessante mensen die we hebben leren kennen, en misschien ook wel met wat meer materiële winst. Maar helaas raken we ook altijd wat kwijt, in de vorm van personen die ons niet zullen begeleiden naar 2017. In alle facetten van de maatschappij hebben we hier ons verlies moeten nemen: in de politiek en de muziek, maar ook op andere vlakken. Een kleine selectie van grootheden die we zeker niet snel zullen vergeten.
April - Emma Morano
"Wie?" hoor ik je al denken. De kans is groot dat je nog nooit van deze Italiaanse vrouw had gehoord. Dat komt omdat ze technisch gezien ook niet bijzonder veel heeft gedaan waarmee ze beroemd kon worden: ze is slechts voor een paar maanden de oudste persoon ter wereld geweest. Maar ook dat is een titel die het opnemen in een lijst als deze niet per se zou rechtvaardigen. Nee, dat heeft een andere reden: ze was de allerlaatste persoon die nog in de 19e eeuw, vóór 1900 dus, geboren was.
Dat is letterlijk een eeuwigheid geleden, en Morano was dan ook stokoud toen ze in april overleed: 117 jaar en 137 dagen, met een geboortedatum van 29 november 1899. Ikzelf ben altijd gefascineerd geweest door dit soort mensen, die zoveel meegemaakt hebben in hun leven: besef je maar eens dat zij zowel de Eerste als Tweede Wereldoorlog bewust heeft gemaakt, zeker aangezien Italië in beide oorlogen actief meevocht. Hoe ontzettend heeft zij de wereld zien veranderen in haar jaren. Daarmee is het tijdperk van mensen uit de 19e eeuw definitief afgesloten - bedenk je maar eens dat op 1 januari aanstaande de eerste mensen uit de 21ste eeuw al volwassen zullen zijn. Een gek idee.
Juni - Helmut Kohl
Deze naam zal voor de meesten al een stuk bekender voorkomen. Dat is niet zo gek, aangezien Kohl zonder twijfel één van de belangrijkste politici van de vorige eeuw was. Het was vooral door het toedoen van deze Duitse bondskanselier dat West- en Oost-Duitsland na een decennialange scheiding weer één Duitsland konden worden. Achteraf gezien was het misschien altijd meant to be, maar destijds bestonden er grote twijfels over de haalbaarheid, en vooral wenselijkheid van de Wiedereinigung. Het waren de jaren '90, waarin toch nog een aanzienlijk deel van de Europese bevolking wist hoe gevaarlijk een groot Duitsland kon zijn. De Britten, Fransen en Russen stonden allemaal niet te springen bij de wedergeboorte van één Duitse staat, die dan misschien wel weer een bedreiging voor Europa en de wereld zou gaan vormen.
Het liep anders: Kohl wist meesterlijk de goedkeuring van zowel de Franse president Mitterand als de Russische leider Gorbatsjov veilig te stellen, waardoor de hereniging vreedzaam kon plaatsvinden. Daarna totaal verketterd, blijft hij voor veel Duitsers toch de vader des vaderlands van het nieuwe, herenigde Duitsland.
Kohl werd 77 jaar.
Juli - Tijn
Ook deze naam zal menig Nederland bekend voorkomen, en misschien wel een traantje doen wegpinken. We vatten zijn - veel te korte - leven destijds als volgt samen:
Tijn werd een BN’er nadat hij een eigen nagellaklijn was begonnen — met vier van zijn favoriete kleuren — in een poging om geld in te zamelen voor de bestrijding van de ziekte (hersenstamkanker, red.) die hem uiteindelijk het leven kostte. Gisteren werd aangekondigd dat hij zijn grote doel bereikt had: hij had maar liefst 1 miljoen euro opgehaald.
Extra triest is dat hij één dag na die aankondiging overleed. Je zou dus kunnen zeggen dat hij nog net op tijd zijn steentje heeft bijgedragen aan de wereld. Helaas heeft het hem zelf niet meer kunnen helpen, maar de zesjarige zal altijd herinnerd worden om zijn belangenloze actie.
Oktober - Fats Domino
Het was oktober toen één van de grootste rock 'n roll-legendes aller tijde overleed: Fats Domino. Hij werd eind jaren '40 bekend om zijn creatieve - misschien zelfs agressieve - pianostukken, waarbij hij op een veel lossere manier dan tot dan toe normaal was, muziek maakte. Al snel groeide de man uit New Orleans uit tot één van de meest bekende artiesten ter wereld en tot een voorbeeld voor vele andere zwarte artiesten. "Ain't that a shame", "Blueberry Hill" en "Walking to New Orleans" behoorden tot de meest geliefde stukken uit zijn repetoire. Hij overleed op 89-jarige leeftijd in zijn geliefde thuisstad New Orleans.
He shall be missed.
Oktober - Eberhard van der Laan
Ja, het is alweer ruim twee maanden geleden dat de geliefde burgemeester van Amsterdam, Eberhard van der Laan, ons verliet. Na slechts 62 jaar stierf Van der Laan aan de gevolgen van longkanker. Lang probeerde hij zijn taken als stadshoeder voort te zetten: slechts twee weken vóór zijn overlijden accepteerde hij de afgrijselijke waarheid dat hij lichamelijk niet meer in staat was om zijn bestuursfunctie uit te oefenen, en nam hij in een emotionele brief afscheid van Amsterdam. Zoals elke politicus had hij zo zijn vrienden en vijanden, maar de reactie op zijn overlijden maakte veel los, en bewees dat die eerste groep toch echt stukken groter was dan de tweede: hij werd uitgebreid geroemd om zijn daden.
Ook hij had natuurlijk een innige band met zijn stad, wat nog één keer helemaal tot uiting kwam in zijn laatste woorden aan Amsterdam: "Zorg goed voor onze stad en elkaar. Vaarwel."
