Op weg naar neo-communisme?
Vanochtend las ik een interessante column van ingenieur en voormalig internationaal topmanager Gerard De Beuckelaer. Hij omschreef de huidige Belgische samenleving als 'neo-communisme'.
Zijn beschrijving van de Belgische samenleving kan in mijn ogen één-op-één van toepassing worden verklaard op de onze en misschien wel op alle moderne westerse samenlevingen. Zij verkeren allen in een existentiële crisis.
Nu heb ik er op deze plaats meerdere keren op gewezen, dat ons huidige staatsbestel aan een grondige herijking toe is. Dat er nood is aan een directere betrokkenheid van burgers bij de inrichting van onze samenleving of bij de besteding van publieke middelen. Maar vooral is het nodig dat de bemoeienis van de overheid (staat) met het dagelijks leven van burgers wordt teruggedrongen. Niet alleen vanuit financiële overwegingen (de staat maakt een te groot deel uit van ons Bruto Binnenlands Product), maar vooral vanwege de vrijheidsbeperkende consequenties ervan. De overheid als betuttel opa is niet gezond voor het welbevinden van de burger.
Tegelijkertijd constateer ik (en dat is ook de waarneming van De Beuckelaer) een toenemende apathie, berusting en desinteresse bij diezelfde burger, zelfs als hem essentiële zaken als individuele vrijheid en nationale soevereiniteit worden ontnomen. De Beuckelaer verwijst naar een stuk in de Antwerpse Gazet, waarin wordt gesteld 'vanaf midden volgend jaar is de Vlaamse overheid bevoegd "van de wieg tot het graf" en alles wat daar tussen ligt', en constateert daarbij droogjes:
"Op straat blijft alles stil. Geen dreunende grollende woedende volksmassa met spandoeken Genoeg betutteling of Wij kunnen en willen zelf beslissen.
Die vragen hebben wij ons hier op DDS natuurlijk ook al telkenmale gesteld. Gemeentelijke bemoeienis, nationale bemoeienis, Brusselse bemoeienis. Op allerhande terreinen. Van een rookverbod in café's tot voorschriften voor het maximaal toegestane geluid van een grasmaaier. Van gloeilampen tot stofzuigers. Van open grenzen tot afgedwongen solidariteit met zogenaamde Europese familieleden. Gans ons leven lijkt te worden bepaald door wat een 'representatieve democratie' heet te zijn (maar dat allang niet meer is). Een politieke economie en media, die louter een cultuur marxistisch deuntje blazen. Daarmee een sterk stempel drukkend op (het ontbreken van) een publiek debat over wezenlijke zaken. En de burger laat het gebeuren. Waarom gebeurt er niks? Ook De Beukcelaer ziet met lede ogen aan dat de Vlaming zich allerlei vrijheden laat afpakken en dat alles gelaten over zich heen laat gaan:
"We hadden ooit een beetje democratie, maar we waren er niet bijzonder aan gehecht. We hebben er dus geen zorg voor gedragen en nu spelen we het geleidelijk aan kwijt. Maar ook dat beroert ons nauwelijks (...). Zo geruisloos, zo volkomen onbemerkt, kan dus een revolutie aflopen. Het is mogelijk net omdat we het ons eigenlijk niet kunnen voorstellen. Wie gelooft nu zo iets als een sluipend langzame geluidloze explosie? Explosies komen toch met een grote knal! Als die knal uitblijft merken we niets en zullen we mordicus beweren dat er helemaal geen explosie was. Met revoluties is dat net het zelfde. Maar nu is het dus allemaal voorbij: we leven in een neo-communistisch systeem. Oh, U denkt dat ik overdrijf? Dan zou ik eens willen weten hoe U een maatschappij noemt, waar men luid en duidelijk, en zonder enige vorm van protest op te roepen, over de radio kan verkondigen dat de overheid voor mijn hele leven, van de wieg tot het graf, bevoegd is!"
Een terechte hartekreet van De Beuckelaer, die vervolgt met een pleidooi voor een mengvorm van klassiek kapitalisme en staatsbemoeienis. Hij stelt dat het gezonde verstand voorschrijft dat enkel een mengvorm werkbaar kan zijn, omdat er nu eenmaal zaken zijn waarvoor we de staat nodig hebben; zoals de verkeersinfrastructuur. Hij wijst op de enorme belastingdruk in België en stelt:
"...als we die rekening maken komen we voor een iets beter verdienende Belg al gauw rond de 75% totale directe en indirectebelasting. Dat betekent dus dat de overheid voor afgerond drie kwart beslist wat er met ons inkomen gebeurt. Wij mogen enkel over de overgebleven 25% volledig vrij beschikken. Dat zegt ons meteen waar we ons in het spectrum tussen kapitalisme en communisme bevinden. We hebben hier dus wel degelijk een zwaar 'etatistisch', of noem het een 'communistisch systeem: veel verder dan 75% kunnen we niet meer geraken. Ik noem het neo-communisme, omdat voorlopig de geheime politie en de strafkampen ontbreken. We moeten ons daarover echter geen illusies maken: politiek en economie volgen elkaar onverbiddelijk."
Overigens is de situatie in Nederland niet veel beter zoals ik hier al eens heb laten zien. De rek is er uit, maar nog is het niet genoeg. Het geld is op en men kijkt intussen wereldwijd naar wat er te halen valt bij spaarders en opgebouwde pensioenreserves. De Westerse Staat is als een onverzadigbaar monster, dat steeds meer belastinggeld opslokt. Er komen steeds meer mensen die voor hun inkomen afhankelijk zijn van de staat. Zowel direct als ambtenaar als indirect als uitkering ontvanger. Het aantal netto inkomens overdrachten groeit gestaag, maar al dat geld moet echter wel opgebracht worden door steeds minder productieve burgers en bedrijven. Er is sprake van (een schier onherstelbare) scheefgroei. En als al dat geld nu nog goed werd besteed zou je er wellicht nog vrede mee kunnen hebben. Maar het tegendeel is het geval. De Beuckelaer weer:
"Ik hoor vaak: we krijgen er toch ook veel voor terug. Ja, wat dan? Kapotte straten, treinen die alsmaar vuiler, trager en onbetrouwbaarder worden, toenemende misdaad en vandalisme, grof ondermaatse rechtbanken waar zowat elke procedurefout naar vrijspraak kan leiden, een onderwijs dat van PISA-studie naar PISA-studie achteruit sukkelt, dure en slaafse, establishmentvriendelijke media die ons toenemend desinformeren, een bedillerige overheid die er bijvoorbeeld in geslaagd is het maximaal toegelaten zoutgehalte in mijn brood te halveren zonder me te vragen of ik dat ook wil. Overigens: wist U dat? Om niet te spreken van een oerwoud aan subsidies EN sociale uitkeringen, allebei even dwaas gestructureerd en incompetent beheerd "
De overheid als spilzuchtige, inefficiënte betuttelmachine en de productieve burger pikt het allemaal. Geen wonder, want die zijn aan het werk. Maar genoemde scheefgroei tussen rendabelen en onrendabelen zou ons wel degelijk zorgen dienen te baren. Niet alleen omdat ook de ontwikkelingen binnen de EU eerder lijken te wijzen op een versterking dan een vermindering van deze scheefgroei, maar vooral omdat de welvaartsstaat onbetaalbaar wordt. De kosten voor zorg en sociale zekerheid zijn verreweg de grootste kostenposten van onze Rijksbegroting. Niet voor niets zetten zowel Koningshuis als kabinet in op een 'participatiesamenleving', whatever that maybe. In Den Haag bedoelt men daarmee: we kunnen de welvaartsstaat niet meer betalen, u moet het zelf doen. Prima, maar dan ook zeer forse belastingverlaging. Maar dat laatste blijft natuurlijk achterwege. Het is niet te verdedigen dat de welvaartsstaat volledig wordt uitgekleed onder gelijktijdige overboeking van miljarden naar verre oorden. Of het nu gaat om kinderbijslag naar landen waar de gegeven bedragen een fortuin zijn of om de eurozone of om nog verdere oorden; wie zijn eigen bevolking de duimschroef aanlegt, dient ook daarmee te stoppen. De Beuckelaer verwoordt het zo:
"Het is wel duidelijk dat deze toestand regelrecht naar de afgrond leidt, dwars door een geleidelijke verarming. Kunnen we nog iets doen? Is omkeren nog mogelijk? Heel misschien. We kunnen dat hier niet in detail analyseren, maar die 50% van het BBP ten overstaan van 75% voor de betere verdiener toont dat het systeem ondertussen reeds ongezond veelbegunstigden van privileges, en relatief veel minder netto-betalers telt. En de leden van beide groepen hebben allemaal dezelfde stem aan de urne. Het mechanisme versterkt zichzelf. Als er nog iets mogelijk is, dan nu en vast niet meer binnen tien jaar. Een constructieve aanpak wordt wel dringend."
Hij citeert de tweede president van de VS, John Adams, die liet optekenen: But a Constitution of Government once changed from Freedom, can never be restored. Liberty, once lost, is lost forever. Vrij vertaald: Indien de staat gaat afwijken van vrijheid, kan dat nooit meer hersteld worden. Vrijheid, eens verloren, is voor altijd verloren. En hij voegt er aan toe: 'Dat was wel enkele eeuwen geleden. Kunnen we daar vandaag nog mee omgaan? John Adams was vast geen dwaas'. En zo is dat natuurlijk. Als steeds meer mensen belang hebben bij netto inkomensoverdrachten, dan houden ze dat systeem in tact. Sterker, dan zal een steeds groter deel van die samenleving uit netto ontvangers bestaan. Een kind kan zien dat een dergelijke ontwikkeling maar op één manier kan eindigen, zeker als de poorten ook nog eens wagenwijd worden opengezet voor grote aantallen nieuwe netto ontvangers. Wat dat betreft biedt ook de huidige open grenzen politiek van de EU een weinig hoopvol perspectief. En het valt geen zinnig mens uit te leggen.
Conclusie: er is dringend nood aan herijking van de rol van de staat en de betrokkenheid van de burger bij de inrichting daarvan. De productieve burger wel te verstaan... Wie betaalt bepaalt, nietwaar?
Klik hier voor een overzicht van mijn columns en volg mij hier op Twitter.
Lees ook