Hoe Fortuyn de taal van het debat veranderde

Geen categorie04 mei 2012, 19:00

In politiek opzicht wordt Pim Fortuyn nog steeds node gemist aan het Binnenhof. Via de taal maakte hij echter alsnog zijn entree.

„Natuurlijk begrijpen wij dat er achterstanden zijn en natuurlijk begrijpen wij dat er onorthodoxe maatregelen zijn getroffen. Is hij het echter niet met mij eens dat 80% echt veel te veel is en dat dit percentage fors omlaag moet?” Dit had een tekst kunnen zijn van een D66-Kamerlid. Het was echter Geert Wilders die op 19 november 2001 op dergelijke beschaafde wijze toenmalig staatssecretaris van Sociale Zaken Hans Hoogervorst tot de orde riep.

Nog in diezelfde week werd Pim Fortuyn verkozen tot leider en lijsttrekker van Leefbaar Nederland, de partij die de politiek zou gaan teruggeven aan het volk. De opzet slaagde, maar Fortuyn moest de missie met zijn leven bekopen. 27 Kamerzetels hielden Leefbaar Nederland en de Lijst Pim Fortuyn over aan de Tweede Kamerverkiezingen van 15 mei 2002. Ruim vier jaar later zijn beide partijen uit het Haagse politieke landschap verdwenen. Alleen de taal van 'Pim' bleef.

Opmerkelijk genoeg was het taalgebruik uiteindelijk de druppel die ervoor zorgde dat Leefbaar Nederland de voormalige professor eruit bonjourde. Op 8 februari 2002 noemde Fortuyn de islam een 'achterlijke cultuur'. In een Volkskrant-interview uitte hij zijn ongenoegen over de wijze waarop nieuwe Nederlanders met oude Nederlanders omgaan.

Marokkaanse jongens bestelen nooit een Marokkaan. Is u dat wel eens opgevallen? Wij kunnen wel bestolen worden. En ik natuurlijk nog dubbel, want ik ben niet alleen een christenhond, maar ook nog minder dan een varken. Nou die kun je pakken. Meneer, als ik het juridisch rond zou kunnen krijgen, dan zou ik gewoon zeggen: er komt geen islamiet meer binnen! Maar dat kan ik niet rond krijgen. De islam is achterlijk, ik zeg het maar, het is gewoon een achterlijke cultuur.

Jan Nagel van Leefbaar Nederland vond het welletjes geweest. Pim Fortuyn moest zijn woorden terugnemen. Hij weigerde, en merkte terecht op dat de letterlijke betekenis van 'achterlijk' 'achtergesteld' is, een term die zonder meer van toepassing is op de islamitische cultuur.

Sindsdien is er wel wat veranderd in de politiek. Politici die harde woorden gebruiken, krijgen tegenwoordig een lintje in plaats van hun congé. Toenmalig SP-leider Jan Marijnissen noemde Bert Koenders een flapdrol. PvdA-Kamerlid Ahmed Marcouch pleitte voor het uitzetten van criminele Marokkanen. „Als de jongens geen Nederlands staatsburgers zijn, dan kun je je afvragen wat de zin van hun aanwezigheid hier is.”

PVV-voorman Geert Wilders stoort zich nog het minst aan de politieke usance. Minister Ella Vogelaar was 'knettergek', een hoofddoekjesbelasting werd in zijn spreektekst een 'kopvoddentaks' en premier Mark Rutte moest „eens normaal [doen], man”. Daarmee is de Venloër het belangrijkste bewijs voor de evolutie van het parlementair taalgebruik in Nederland.

Ga verder met lezen
Dit vind je misschien ook leuk
Laat mensen jouw mening weten