Het wordt spanned in Amerika: het establishment worstelt om aan de macht te blijven

Het blijft onrustig in Amerika, en dan met name onder Republikeinen.

Donald Trump gaat weliswaar aan de leiding qua het aantal kiesmannen dat hij gewonnen heeft, maar de afgelopen dagen is zijn voorsprong op de nummer twee, Ted Cruz, kleiner geworden. Zo won Cruz gisteren in Guam en Wyoming, terwijl Washington D.C. -- het centrum van de politieke macht -- naar Marco Rubio ging.

Daardoor staat Trump nog maar 91 kiesmannen voor op Cruz, wat helemaal kan veranderen op dinsdag, als grote staten als Ohio, Missouri, Florida, Illinois en North Carolina naar de stembus gaan.

Trump gaat volgens de peilingen aan de leiding in Florida, maar de meest recente peilingen maken duidelijk dat zijn voorsprong daar snel minder groot wordt. Hoewel hij wel degelijk de favoriet is wordt er nu rekening mee gehouden dat Rubio hem daar kan verslaan, wat op zich niet gek zou zijn aangezien Florida zijn thuisstaat is. En in Amerika is de gouden regel: hij die zijn eigen staat niet kan winnen moet uit de race stappen. Voor Rubio is het dus erop of eronder.

In Ohio is het ook spannend, maar Team Cruz lijkt ervan overtuigd te zijn dat die staat uiteindelijk naar John Kasich gaat, wat niet zo vreemd is aangezien dat zijn thuisstaat is.

En dan kijken we naar Illinois, Missouri en North Carolina. In al die drie staten heeft Trump een voorsprong op Cruz, maar volgens experts is het verschil met Cruz te verwaarlozen. Het is dus mogelijk dat Cruz in ieder geval één en misschien wel twee of zelfs drie van die staten wint.

Met andere woorden, de mogelijke scenario's waar rekening mee wordt gehouden zijn:

1. Trump wint 4, Kasich wint 1

2. Cruz wint 1, Trump wint 3, Kasich wint 1

3. Cruz wint 2, Trump wint 2, Kasich wint 1

4. Cruz wint 2, Trump wint 1, Kasich wint 1, Rubio wint 1

5. Cruz wint 3, Trump wint 1, Kasich wint 1

6. Cruz wint 3, Kasich wint 1, Rubio wint 1

Kortom, niets is nog beslist. Als je de reguliere media volgt zou je denken dat het al min of meer kat in het bakkie is voor Trump, maar dat is allerminst het geval. Als Trump 4 wint en Kasich is 1, wat het droomscenario is voor Trump, wordt het heel moeilijk om hem nog te stoppen, maar in elk ander scenario doet met name Cruz gewoon nog mee voor de eindoverwinning. Sterker nog, als hij drie wint en Trump één of zelfs geen enkele staat (wat mogelijk is als Cruz Illinois, North Carolina en Illinois wint, terwijl Kasich en Rubio ervandoor gaan met resp. Ohio en Florida), zullen veel experts ongetwijfeld concluderen dat het einde oefening is voor Trump.

Ja, zoveel kan er afhangen van één dag waarop slechts 5 staten stemmen.

En dat brengt ons bij een andere mogelijkheid, één waarover weinig geschreven is in de Nederlandse media, maar waar steeds meer rekening mee wordt gehouden in de Amerikaanse media: een zogenaamde brokered convention.

Een brokered convention vindt plaats als geen van de kandidaten een meerderheid van de kiesmannen achter zich krijgt. Daar zijn er 1237 kiesmannen voor nodig. Als het veld verdeeld blijft -- wat het geval zal zijn als Rubio Florida wint, Kasich Ohio, en Cruz één of meer van de andere staten -- is dat scenario niet alleen mogelijk, maar zelfs waarschijnlijk.

En dat is volgens de populaire conservative radio talkshow host Mark Levin precies waar het establishment op uit is:

Alex Conant, de woordvoerder van Marco Rubio die één van de twee establishmentkandidaten is (Kasich is de andere) liet al eerder weten op de Amerikaanse televisie dat dit inderdaad zijn doel is.

Waarom dit van belang is? Omdat de partij -- feitelijk de leiding van de partij, en dus het establishment -- op een brokered convention beslist wie de uiteindelijk nominee wordt. In de eerste ronde moeten alle kiesmannen stemmen volgens de resultaten in hun staat. Maar als geen van de kandidaten 1237 mensen achter zich krijgt in de eerste stemronde mogen ze in de tweede (en derde, en vierde, etc.) ronde zelf bepalen op wie ze stemmen. En dat is hoe het establishment hoopt dat ze Trump en misschien zelfs Cruz (aan wie ze ongeveer een even grote hekel hebben, alleen dan niet vanwege zijn stijl, maar omdat hij daadwerkelijk een principiële conservatief is die echt zal snijden in de grootte van de overheid) van de overwinning kunnen afhouden.

Hoewel dat veel schrijfmateriaal oplevert voor journalisten en bloggers is het wat minder plezant voor mensen die willen dat de Amerikaanse conservatieve beweging sterk en eensgezind is. In dit scenario zet het establishment namelijk vrijwel zeker de twee meest populaire kandidaten -- Trump en Cruz -- buitenspel, terwijl de minst populaire kandidaten er mogelijk alsnog met de overwinning vandoor gaan. Het moge duidelijk zijn dat er alom gevreesd wordt dat kiezers dat niet zullen pikken, en dat de conservatieve beweging dan dus helemaal in elkaar kan storten, met verschillende fracties die elkaar de oorlog verklaren en die uiteindelijk besluiten om thuis te blijven bij de landelijke verkiezingen in november.

En dat is nogal ironisch. Vriend en vijand zijn het er namelijk over eens dat de Democratische favoriet, Hillary Clinton, een behoorlijk zwakke kandidaat is die gemakkelijk verslagen wordt als de Republikeinse Partij eensgezind is. Of dat het geval zal zijn valt nu behoorlijk te betwijfelen... tenzij Ted Cruz -- wellicht de enige kandidaat die alle vleugels van de partij kan verenigen -- er toch nog in slaagt om Trump in een één op één gevecht te verslaan. Dat is mogelijk, maar daarvoor heeft hij dinsdag een goed resultaat nodig én moeten zowel Kasich als Rubio er na 15 maart uitstappen. Als dat niet gebeurt konden de Republikeinen weleens afstevenen op een nachtmerrie.