Gisteren speechte Rutte in Duitsland. Hij sprak daar de aan Merkel's CDU gelinkte Wirtschafsrat toe, omdat hij via hen de Ludwig Ehradtprijs in ontvangst mocht nemen. In zijn toespraak benadrukte Rutte vanzelfsprekend de goede verstandhouding tussen beide buurlanden en herhaalde hij zijn mantra: hervormen-banen-innovatie-economische groei. Alsof je Pechtold hoort spreken. Maar op een visie, een goed doordachte koers over waar, wat en hoe was premier Rutte, ónze premier, niet te betrappen. Sterker nog, zo eurokritisch Rutte zich voordoet aan het thuisfront, zo eurofiel uit hij zich over onze landsgrenzen. Ik probeer me in de persoon Mark Rutte te verplaatsen. Hij is vrijgezel, net 46 en mag als premier van Nederland aanschuiven bij de groten der aarde en bij ons koningshuis. Dan ga je je belangrijk voelen. Die positie, hoe machteloos ook, werkt verslavend. Dat kun je ook aan hem merken. En daarom verkwanselt hij alle liberale principes ook even gemakkelijk voor zijn kamer in het torentje. Rutte is ook maar een mens.
Ik probeer me ook in de denkwereld van Rutte te verplaatsen. Dat probeer ik oprecht. Rutte is historicus. Voor die studie heeft hij zijn tijd genomen, ik meen zeven jaar. Rutte gaat dus niet over één nacht ijs, maar is 'gründlich'. Zijn enige relevante baan buiten de politiek was een baan als personeelsmanager bij multinational Unilever. Dat is niet om over naar huis te schrijven. Mark Rutte is dus een politiek dier. Iemand van de Haagse kaasstolp, zo luidt het gezegde. Eerlijk gezegd merk je dat ook aan de toespraak die hij nu heeft gehouden.
Die toespraak mist de bezieling, de visie, de kracht die bijvoorbeeld wel in de recente toespraak van Wilders in LA te vinden was. Maar daarover wil ik het vandaag niet hebben. De hoofdpersoon van dit verhaal is Mark Rutte en wat hij daar in Duitsland zei gisteravond. En het spijt me verschrikkelijk, maar de indruk die Rutte achterlaat is die van een lakei. Een dienaar. Een dienaar van de Europese Unie, al zijn welbespraaktheid ten spijt.
Rutte wil zich presenteren als een 'man-van-de-wereld', met een grote culturele bagage. En ja, het is altijd goed om iets van jezelf te laten zien, maar het komt wat gekunsteld, geforceerd over. Hij houdt van Bach, Beethoven en Thomas Mann, niet de minsten, dat geef ik toe. Maar gaf hij maar om Nederland. Daar is hij tenslotte voor ingehuurd. Daar betalen we hem voor. En die liefde voor Nederland, óns land en zijn land, die kan ik moeilijk ontdekken in diens toespraak.
Rutte schetst Europese vergezichten. Fantasieën, waarvan hij zelf meermaals heeft verklaard die niet zo te zien zitten. Nochtans, deze speech staat er bol van. En het zijn ook nog eens oppervlakkige vergezichten. Zo zegt hij bijvoorbeeld, ik citeer:
"Maar in de kern komt het volgens mij hierop neer: wie economisch en sociaal bij de besten wil blijven horen, moet bereid zijn dingen te veranderen en ingrijpend te hervormen. Er is geen andere weg.
Duitsland heeft met een tijdige hervorming van zijn arbeidsmarkt en met een krachtige industriepolitiek zijn internationale positie aanzienlijk versterkt. In de eurozone is Duitsland - ondanks alle problemen die zich ook hier voordoen - een van de weinige landen met een evenwichtige begroting en positieve groeicijfers. Dat is een voorbeeld waaraan wij ons graag spiegelen."
Logisch dat Rutte de (economische) verbondenheid met onze oosterburen benadrukt, maar dat is een enorme open deur. Hij gaat niet in op de oorzaken van het Duitse succes en het falen van vak Zuid: de one-size-fits-none-euro. In plaats daarvan praat hij klakkeloos de teksten van VNO-NCW voorman Wientjes en de hele eurofiele gemeenschap na: we moeten hervormen. Hoe dan? Wat dan? Rutte komt niet veel verder dan dit:
In grote trekken ziet het Nederlandse hervormingsbeleid er hetzelfde uit als het Duitse. We pakken om te beginnen het begrotingstekort aan. Niet als doel op zich. Niet slechts omdat we ons daartoe Europees hebben verplicht. Maar omdat we echt geloven dat een hoge staatsschuld een zware hypotheek legt op ondernemerschap, op concurrentiekracht en dus op de toekomstige betaalbaarheid van voorzieningen als onderwijs en zorg. Om dezelfde reden maken we de economie flexibeler en ondernemen gemakkelijker, bijvoorbeeld door de regeldrift van de overheid aan te pakken en het ontslagrecht te vereenvoudigen. We voeren een gericht innovatiebeleid om Nederlandse topsectoren als watermanagement, de hich tech industrie, transport en logistiek en life sciences te versterken. En we anticiperen op de vergrijzing door het zorgstelsel te hervormen en de pensioenleeftijd stapsgewijs te verhogen naar 67 jaar. Net als in Duitsland."
Dat is dus gewoon het D66 programma. Blind kiezen voor 'Europa', zonder zich af te vragen wat de bevolkingen van al die afzonderlijke lidstaten, Nederland voorop, nu zelf eigenlijk willen. En eigenlijk, eigenlijk zegt hij helemaal niets. Het zijn holle woorden.
Vervolgens verheerlijkt hij het aloude Nederlandse poldermodel. Over hervormen gesproken. De beste man haalt de oudste koeien uit de sloot. Daarna volgt de bekende eurofiele retoriek van één Europese familie. Ik citeer hem weer:
"U, mevrouw de Bondskanselier, zei het eerder deze maand heel treffend in Der Spiegel: 'Wir sitzen in einem Boot.' En zo is het natuurlijk ook. Wat in Spanje. Griekenland of Italië gebeurt, is geen ver-van-mijn-bed-show, maar heeft direct invloed op de levensomstandigheden van Duitsers, Nederlanders en de inwoners van andere landen. De opdracht aan Europese politici die daaruit volgt is helder. Het gaat er niet om tegenstellingen accentueren, maar om partijen te verbinden en actief het gemeenschappelijke belang te dienen."
Dienen. Juist, dat doet Rutte. Hij dient. Hij dient de belangen van de EU, de gevestigde orde en vergeet zijn eigen land, zijn eigen roots en zijn bevolking. Hij is blind en doof wat er zich onder zijn ivoren torentje in de echte wereld afspeelt. Wat de mensen op straat werkelijk willen. Die willen hun Nederland terug. Die willen geen premier die rücksichtlos de belangen van de multinationals, het koningshuis en de bobo's van de Europese Unie dient. Die willen een premier met ballen, die voor Nederland opkomt. In Brussel met de vuist op tafel slaat en zegt: 'genoeg is genoeg!'
Maar Rutte heeft die ballen niet, hij is dienend. Dienend aan de Europese idealen. Dat blijkt ook wel uit het vervolg van zijn verhaal. Een uitermate dun verhaal over groei en banen, over de noodzaak om snel een Banken Unie te vormen en het ESM in te zetten voor de redding van een failliet Zuid-Europa. Holle woorden over het belang van een eigen ICT dienstverleningsindustrie, maar geen woord over de onnodige en onwenselijke teloorgang van onze
maakindustrie. Geen woord over de noodzaak van het behoud van kwaliteitsbanen in de Nederlandse industrie, die overigens op hun beurt ook weer nieuwe banen in de dienstverlenende sector scheppen. Niets van dat alles kwam over Rutte's lippen.
Hij sprak over groeicijfers van wel vijf procent bij een snelle uitrol van de digitale agenda van partijgenoot, eurocommissaris Kroes. Ik heb werkelijk geen flauw idee waar Rutte dat op baseert. Hij presenteert meningen als concrete feiten, dat wel.
Tot slot had hij het nog over het kleiner en slagvaardiger maken van de overheid. Niet alleen hier, maar ook in Brussel. De bekende lijst van minister Timmerfrans: wij moeten gaan over onze eigen schoolmelk en ons eigen schoolfruit. Heus! Rutte wil zelfs na de zomer een discussie hierover. En wel met 26 andere lidstaten. Kennelijk is hij vergeten dat er na de zomer inmiddels 27 andere lidstaten zijn, aangezien Kroatië per 1 juli aantreedt als 28e lidstaat van de Europese Unie, maar dat terzijde.
Ik weet het niet met Rutte. Evenals bij Merkel vraag ik me bij Rutte af: wat wil hij werkelijk? Als je hem zo ziet en hoort, dan lijkt hij oprecht te geloven in dat Europese ideaal. Hij lijkt oprecht te geloven in de heilzame werking van een politiek centraal aangestuurde Interne Markt. Hij lijkt oprecht te geloven dat de offers die hij vraagt van de Nederlandse belastingbetaler uiteindelijk aan hen ten goede zullen komen. Ik denk dat Rutte geen echte eigen visie heeft. Ik denk dat hij teveel zijn oor laat hangen naar hem omringende adviseurs, die allemaal hetzelfde eurofiele deuntje fluiten. En veel verder kijkt Rutte niet. Hij is uitvoerder, dienaar, steward van de Eurocratische elite. Dat is wat ik denk. En zo'n man is de premier van ons land.
Wat mij betreft mag Rutte die gouden medaille inleveren, want hem verdienen dat doet hij niet, daarvoor mist hij de nodige visie en moed, die nodig is om een land door moeilijke tijden te helpen.
