Ik heb er even over nagedacht en ben tot de vrij oninspirerende conclusie gekomen dat ik de overwegingen van alle drie de betrokken fractieleiders wel begrijp.
Verhagen heeft, geloof ik, oprecht geprobeerd een rechts kabinet tot stand te brengen. Hij staat een verrechtsing van zijn partij voor. Dat is de enige manier, denkt de huidige minster van buitenlandse zaken, dat zijn partij er weer bovenop kan komen. Voor hem had het dus absoluut geen zin om de formatie te laten mislukken. Het tegenovergestelde is zelfs waar: hij en de fractieleden die hem steunden lijden nu gezichtsverlies.
Ook Wilders begrijp ik prima. Hij wil een kabinet graag gedogen, maar had genoeg van het gebrek aan stabiliteit binnen het CDA. Verhagen kiest dan wel voor rechts, sommige fractieleden doen dat absoluut niet. Daarnaast kan ik me voorstellen dat de PVV ook schoon genoeg had van de beledigingen die steeds naar hun hoofd gestrooid werden door linkse CDA'ers. En de publicatie van Ab Klinks brief was natuurlijk al helemaal onacceptabel. Zijn eis dat Klink en Koppejan hun zetel zouden opgeven kon natuurlijk niet ingewilligd worden door het CDA. Dat wist Wilders ook. Maar betekent dat automatisch dat hij 'de schuldige' is door dit toch te eisen? Nee, mijn inziens niet. Hij had er gewoon geen vertrouwen meer in - en dat begrijp ik eerlijk gezegd best.
Ten slotte moge het duidelijk zijn dat Rutte al helemaal geen schuld heeft aan de gebeurtenissen van gisteren. Hij koos voor rechts, spande zich ervoor in, zijn fractie hield de gelederen gesloten; ja, aan VVD-zijde ging alles zoals het behoort te gaan. Onder zijn leiding zijn de liberalen de afgelopen maanden geprofessionaliseerd als nooit tevoren. Kudos dus voor hun fractieleider (en, overigens, voor de rest van de fractie).
Zoals ik al zei: mijn reactie op het aborteren van DDS-I is ronduit saai te noemen. Sorry als ik u teleurstel, maar zo zie ik het nu eenmaal.
Natuurlijk ben ik het wel grondig oneens met Dirk Jan van Baar wanneer hij schrijft dat Job Cohen nu maar premier moet worden van een 'centrumrechts' kabinet (bestaande uit het CDA, de PvdA en de VVD). Ten eerste zou zo'n kabinet niet centrumrechts zijn (daar zorgen Cohen en zijn CDA-maatje Ab Klink wel voor) en ten tweede heeft Cohen de verkiezingen verloren. Rutte behoort premier te worden. Cohen moet maar lekker thee gaan drinken met zijn grote integratie-weigerende vrienden.
Overigens heeft het er nu alle schijn van dat er of een middenkabinet (Plus - met GroenLinks er wellicht bij) komt, of (een variant op) Paars Plus. Het is buitengewoon jammer dat het zo moet gaan - en u kunt van mij verwachten dat ik voorstellen van dergelijke kabinetten die ik absoluut niet steun, zoals u van mij gewend bent, keihard bekritiseer - maar that's life. Het land moet bestuurd worden. Zo simpel is het nu eenmaal.