Zoals ieder jaar hield koningin Beatrix ook dit jaar op eerste kerstdag haar kersttoespraak. Meer en meer lijkt daarbij de nieuwe traditie te ontstaan dat de koningin haar politieke kleur erin laat doorschemeren.
Het centrale thema van dit jaar was duurzaamheid, en niet zo'n klein beetje ook. Op Twitter was Geert Wilders dan ook niet de enige die de kersttoespraak (niet ontterecht) duidde als een voordracht van het GroenLinks-verkiezingsprogramma. Meer in het algemeen verbaast het mij altijd ten zeerste dat duurzaamheidsfetisjisten aan het feit voorbijgaan dat de aarde er niet alleen al lang vóór ons was maar er ook lang ná ons nog zal zijn. Natuurlijk moeten wij mensen zuinig omspringen met de aarde, maar dat is niet omdat de aarde anders vergaat maar omdat wij mensen anders vergaan. Enfin, terug naar de kersttoespraak.
Het kwalijke van de politisering van die kersttoespraak is dat de koningin daarmee het samenbindende element dat tot de kern van het koningschap behoort nota bene zèlf ondermijnt. Hoe kan het toch dat ze dat zelf niet lijkt door te hebben, vraag je je dan af.
Op hpdetijd.nl geeft Roelof Bouwman daar een scherp antwoord op, dat naar ik denk zeer dicht tegen de waarheid aanzit. Bouwman:
[Koningin Beatrix] leeft klaarblijkelijk nog in het verleden, toen themas als de Europese eenwording, ontwikkelingshulp, het multiculturalisme en ook de vandaag door haar uitgedragen idealen van Greenpeace nog onomstreden waren en geen onderwerp van politieke discussies. Iedereen was immers vóór en dus kon je er (ook) als koningin tot ver in de jaren negentig geen buil aan vallen.
De kanttekening die ik hier nog bij wil plaatsen, is dat Bouwman 'iedereen was immers vóór' schrijft. Het lijkt mij eerder dat destijds alleen zij die vóór waren een podium kregen, ieder tegengeluid werd de kop ingedrukt. Maar in het hedendaagse post-Fortuyn-tijdperk en de daarin voorhande zijnde mogelijkheden die het internet biedt, komen ook de destijds weggecensureerde meningen naar boven. De veronderstelde consensus over Europese eenwording, ontwikkelingshulp, het multiculturalisme et cetera is dan ook een slechts door de mainstream media gefabriceerde schijnwerkelijkheid gebleken.
Omdat koningin Beatrix te oud en vastgeroest in haar overtuigingen lijkt om dit alles nog onder ogen te kunnen komen, is de meest prangende vraag dan ook hoe kroonprins Willem-Alexander hier in de nabije toekomst mee om zal gaan. Kan hij de verbindende factor zijn die bij het koningschap hoort of is ook hij te dichtgetikt met grachtengordelretoriek? Alleen de tijd zal het ons leren.
foto: still YouTube