- Home
- Frits Bolkestein: Eurocommissaris/Euroscepticus
Frits Bolkestein: Eurocommissaris/Euroscepticus
Voormalig Eurocommissarissen fungeren na afloop van hun termijn bij de EU meestal als een soort vijfde colonne, die in hun landen van herkomst achter de schermen invloed trachten uit te oefenen om te komen tot een verdere Europeanisering van beleid. Frits Bolkestein vormt daarop een uitzondering. Toen hij nog als Eurocommissaris in functie was, pleitte hij al voor het terugschroeven van het ambitieniveau van de EU en afstoting van sommige taken. Maar hij kreeg van zijn collega's nul op het request. Ook onder hen waart de geest van Rupsje Nooitgenoeg.
Onlangs heeft hij een voordracht gehouden voor 'American European Community Association, Nederland' over de toekomst van de Europese Unie, waarbij hij het huidige reilen en zeilen van de EU vergeleek met de opkomst en ondergang van de oude imperia. Lijdt Europa aan 'imperial overstretch'?
Nou nee, de EU is geen imperium. En de steun voor de oorspronkelijk gedachte van een federaal Europa is zo langzamerhand weggeëbd. Behalve dan bij het Europese Parlement (EP), dat volgens Bolkestein nog in een federale fantasiewereld leeft. Het EP wil nog steeds 'meer Europa' en weerspiegelt daarmee niet het dominante gevoel onder de Europese burgers. De paar parlementariërs die eurokritisch zijn zelf noemen zij zich eurorealisten worden voor dorpsgekken versleten.
Bolkestein:
Het Europees Parlement wil meer geld in een tijd dat iedere minister van financiën moet krom liggen vanwege de bezuinigingen. Dit alleen al geeft aan hoezeer het Parlement onder een kaasstolp leeft, opgesloten in het eigen gelijk.'Als wij niet meer geld krijgen', wordt dan gezegd, 'kan de EU de gemeenschappelijke diplomatieke dienst niet opzetten'. Het Parlement vergeet dat het dit geld heel wel binnen de huidige begroting kan vinden. ...
Een nieuwe wind zou in het Europarlement moeten waaien. Maar ik ben sceptisch of dat zal gebeuren. Bij de verkiezing voor dat Parlement zullen diegenen zich kandidaat stellen die de Europese Unie verder willen uitbouwen. Zij zullen onderling wedijveren door zich zo Europees mogelijk te profileren. Worden zij verkozen dan komen zij terecht in een gezelschap van 700-plus leden dat onderhevig is aan een grote mate van politieke correctheid, samen te vatten met de spreuk 'meer Europa'. 'They will go native'. Het blijft dus zaak op te letten, vooral ten aanzien van de financiën. Het VK, Frankrijk en Duitsland hebben het plan opgevat, de begroting van de EU de komende jaren vast te pinnen op het huidige niveau. Een nulgroei dus. Dit is een goed voornemen dat Nederland terecht ondersteunt.
Men kan zich afvragen waarom men dan nog meer dan 700 parlementsleden nodig heeft voor zo'n relatief klein budget. Maar zo'n voor de hand liggende vraag is natuurlijk buiten de orde.
Wat de Europese Commissie betreft hekelt Bolkestein het grote aantal commissarissen, die geen dagtaak hebben, maar zich toch graag willen bewijzen. Dat kan alleen als zij initiatieven nemen, nodig of niet. De beste medicijn tegen deze overdaad aan initiatieven is om de Commissie in te krimpen tot het aantal leden dat noodzakelijk is om het dagelijks bestuur van de Europese Unie te vormen. Volgens Bolkestein zijn dat er twaalf.
Bolkestein verwijst voorts met instemming naar de uitlatingen Maarten Engwirda, die 15 jaar lid was van de Europese Rekenkamer, en die van mening is dat die Kamer 'jarenlang onregelmatigheden en fraude heeft verdoezeld'. Daarin is evenwel inmiddels verbetering gekomen. Volgens Engwirda is deze bewerkstelligd door 'de beoordeling van ons werk door Rekenkamers uit andere landen.'
Bolkestein:
Dit incident toont aan dat een corrupte instelling van de Europese Unie alleen tot de orde kan worden geroepen door de lidstaten zelf.
Over de muntunie zei Bolkestein dat deze alleen kan functioneren als alle lidstaten zich aan de regels houden. Die regels liggen vast in het Stabiliteits- en Groeipact. Dit pact, dat bij de aanvang in Dublin werd opgesteld, bevat twee belangrijke criteria: de nationale schuld zou niet meer dan 60% van het BBP mogen bedragen en het jaarlijkse tekort zou niet meer dan 3% van het BBP mogen zijn. In Dublin werd plechtig beloofd dat lidstaten van de muntunie zich stipt aan de regels zouden houden. Maar in 2003 besloten Duitsland en Frankrijk toch maar zich niet aan dat pact te houden. Dat is een ernstige zaak want als een plechtige overeenkomst na een klein aantal jaren al in de prullenmand ligt, aan welke afspraak van de EU kan men dan nog geloof hechten? Bondskanselier Merkel heeft zich nu verontschuldigd voor het gedrag van Duitsland in 2003. Dat geeft in ieder geval hoop voor de toekomst.
Maar volgens Bolkestein laboreert de muntunie aan twee geboortegebreken. Ten eerste is er geen centrum dat sancties kan opleggen aan staten die zich misdragen. Het huidige verdrag voorziet in sancties maar daar moet een meerderheid van lidstaten voor zijn. Dit is nu in die zin versterkt dat alleen een meerderheid sancties kan tegenhouden. Maar hij moet het allemaal nog zien.
Het tweede geboortegebrek is volgens Bolkestein nog ernstiger. Dit is dat er één rente is voor twee landengroepen met verschillende economische culturen. 'One size fits all.' Een Noord-Europese groep lidstaten, grof gezegd, wil zich houden aan de discipline van de markt terwijl een groep mediterrane lidstaten zijn heil zoekt bij een regulerende overheid. Wat dit betekent, kunnen wij nu zien. Zoals Herman van Rompuy terecht heeft opgemerkt, werkte de euro als een slaappil, die landen toestond een dolce far niente te praktiseren. Het verschil in concurrentiekracht tussen sommige mediterrane landen en Duitsland is nu opgelopen tot 35%.
Bolkestein gruwt van verdere uitbreiding van de EU. Hij heeft destijds de toetreding van acht Oost-Europese landen toegejuicht, omdat hij vond dat Boedapest en Praag thuis horen in het hart van Europa. Maar hij is veel terughoudender over Bulgarije en Roemenië. Die moesten in 2007 lid worden. Waarom? Omdat de Europese Raad, d.w.z. het gezelschap van regeringsleiders, dat wilde. Hier wreekt zich het feit dat de leden van die Raad geen benul hebben van de manier waarop de EU functioneert. Nu is afgesproken dat bij toekomstige toetredingsonderhandelingen nooit meer een datum zal worden genoemd. Maar nu is het kalf verdronken. Bulgarije en Roemenië zijn tien jaar te vroeg lid geworden.
Wat betreft de toetreding van Turkije is Bolkestein (nog steeds) vierkant tegen. Hij heeft daar twee redenen voor. Ten eerste is Turkije geen Europees land. En ten tweede zou de toetreding van Turkije leiden tot die van de Oekraïne en daarmee is het hek van de dam.
Wat is Bolkestein's conclusie? Europees Parlement en Commissie zouden het moeilijkste moeten doen dat van politici kan worden gevraagd, nl. minder. Hij noemt dat: meesterlijke inactiviteit. 'In der Beschränkung zeigt sich der Meister.' Gebeurt dat niet wat waarschijnlijk is dan kan een reactie van de lidstaten niet uitblijven. En die zal niet mals zijn.
Aldus Bolkestein.
Lees verder hier. (Zoek naar 'Toekomst Europese Unie')
Ga verder met lezen
Dit vind je misschien ook leuk
Laat mensen jouw mening weten
