Eurodebat eindelijk op stoom

Het redden van de Euro via een permanente transferunie is in Duitsland ongrondwettelijk en in de zuidelijke staten leidt het tot een onomkeerbare braindrain en subsidieverslaving, wat de goegemeente aldaar helemaal niet zint. Het alternatief van Prof. Marcus C. Kerber - de guldenmark parallel aan de Euro voor de Tripe-A-landen - loopt aan tegen de onoverbrugbare onwil van de instituten (ECB, EU, EMU, IMF, grootbanken en nationale politieke elites) om de eenheidsmunt de concurentie aan te laten gaan met de guldenmark.

Rationeel gezien is de guldenmark een prima aanzet om de euro te redden. Niet als eenheidsmunt, maar als zomaar ook een wettig betaalmiddel. Het prijsverschil dat daartussen door de markt gewaardeerd zal worden, is vervolgens de redding van zowel de Euro, de concurrentiekracht van Vak Zuid, het vastliggend kapitaal van Vak Noord en de prijsstabiliteit van de guldenmark. Dan zijn er geen belastingtransfers van Noord naar Zuid of onnodige inflatie in Noord, maar wel afschrijvingen op Zuidelijke assets. Maar dat kan niet anders.

Het gaat alleen niet ver genoeg, want zelfs de Scandinavische muntunie is uiteengevallen door te veel verschil in cultuur en opvatting over huishoudboekjes tussen bijvoorbeeld Denemarken en Noorwegen. De triple-A-landen hebben weliswaar meer gemeen met elkaar dan de EMU-landen, maar het is de vraag of dat op de lange termijn genoeg basis vormt voor een nieuwe muntunie met de guldenmark. Er zijn namelijk ook grote verschille tussen de triple-A-landen. Duitsland exporteert veel meer dan Nederland naar China en de VS buiten Europa om en Duitsland exporteert veel meer eigen geproduceerde waar. Finland is veel meer een nationale economie, dan de export-economieën van Duitsland en Nederland. Nederland zit aan het einde van een kredietbubble, terwijl Duitsland aan het begin daarvan staat. Het is dus voorspelbaar dat de triple-A-landen ook ten opzichte van elkaar op een gegeven moment te veel uit de pas gaan lopen om als guldenmark-unie stand te houden. Over het wanbeleid in Frankrijk kunnen de triple-A-landen dan wel hun neus  (te recht) ophalen, maar dat maakt van de triple-A-landen nog niet een min of meer synchroom lopende economische eenheid binnen een beperkte bandbreedte. En dat is wel nodig. En belastingtransfers en budgetrecht over de hele Guldenmarkzone in een unit. Dan valt te vrezen of Nederland wel zo lang in die guldenmarkunie kan blijven. Ons banken- en vastgoedprobleem is nog lang niet voorbij. Onze lagere overheden en pensioenfondsen zijn nog nauwelijks begonnen om hun fantasie-balansen met de realiteit te laten kloppen. Er zit in de Nederlandse financiele wereld niet enkel een lijk in de kast, het is een heel sterfhuis. Gaan Finse en Duitse belastingbetalers daar voor opdraaien? Ik dacht het niet.

Een ander belangrijk kritiekpunt vanuit het panel op het DDS-debat afgelopen maandag is, dat het er niet toe doet wat u of ik ervan vindt. Het is een mooie academische excercitie, maar uw of mijn mening doen er niet toe. Wij worden overheerst door Euro-religieuzen die de eenheidsmunt als het gouden kalf aanbidden. De elite wordt er zelf ook rijker van en heeft al haar (politieke) kapitaal erin zitten. Zelfs, terwijl ze zelf ook wel weten dat die Euro van nep-goud is. De Euro als eenheidsmunt is nep-goud, een nepgod, maar dat aankaarten is godslastering. En dus verboden.

Markus C. Kerber heeft het zelf ervaren bij zijn pleidooien op de Europese podia en was zich daar geheel van bewust. Maar hij heeft als jurist de Duitse grondwet achter zich. Daar beet hij zich als strohalm in het debat aan vast. Betekent dat automatisch dat hij het Bundesverfassungsgericht achter zich heeft? Andreas Vosskuhle - de hoofdrechter van het Bundesverfassungsgericht is een Eurofiel pur sang volgens ingewijden. Is hij degene die de Bundestag moet verordonneren om Duitsland de Euro te laten verlaten, zodra de ECB bijvoorbeeld op onbeperkte en permanente wijze de kopieermachine aanzet via OMT? Ook Vosskuhle is een mens met gebreken, want een gelovig mens in de Euro als Gouden Kalf en brenger van Eeuwige Vrede.  Dat is nogal een losse strohalm, als dat de laatste is om je aan vast te houden. Zo wanhopig blijkt de situatie voor euroalternatieven te zijn.

Bij de Duitse Centrale Bank hebben we al eerder gezien, dat de echte Duitsers door Europeanen vervangen zijn.  Jens Weidmann is niet heel erg toeschietelijk, maar wel toeschietelijker, dan zijn voorgangers die vrij kort na elkaar opstapten. Merkel wordt ook steeds toeschietelijker, sinds ze ooit op een middag door een clubje Fransen (Lagarde, Trichet, DSK en consorten) onder druk gezet werd in haar eentje.

Marcus C. Kerber heeft de hoop en het geloof in de Duitse rechtsstaat echter nog niet verloren, terwijl hij met zijn aanklacht tegen het ESM, EFSF en OMT al eens teleurgesteld is. Een rationele optimist dus, maar mist hij niet het punt waar het omdraait? De macht?

Volgens mij is de enige oplossing te vinden buiten de instituties. Arjo Klamer betoogde dat ook in het eerste Eurodebat in De Balie: De oplossing zoals Hayek in 1976 heeft opgeschreven in 'Denationalistation of money'.

De instituties komen enkel met plakband en verdovingsmiddelen achteraf en niet met ratio van te voren om problemen überhaupt te voorkomen. Daar hebben ze een traditie van gemaakt gedurende de hele Eurocrisis. André ten Dam zal bij het slotdebat alles uit de kast moeten halen, om duidelijk te maken dat TMS wel aantrekkelijk genoeg is voor de instituten en politieke elites om als oplossing vantevoren geimplementeerd te worden. Rationeel is TMS namelijk een briljant en overtuigend geheel. Maar is onze elite er ook emotioneel klaar voor, voor zo veel verstand? En - maar nu loop ik op het volgende debat vooruit - wordt TMS ook altijd verstandig gebruikt door de instituten die de cijfers hanteren?

Het gaat om vertrouwen en daarom denk ik dat de oplossing uit de Eurocrisis enkel buiten de instituties ligt. Want op een gegeven moment is chaos te verkiezen boven het zijn van een kikker in langzaam maar zeker kokend water. Want dat is wat de instituties en poltieke elite doelbewust doet: Ons gaarkoken. Eenieder moet zelf uit die pan springen en zelf met elkaar munten en ruilmiddelen beginnen, buiten alles om. En dat gebeurt op dit moment ook.