"Destructieve Geert Wilders bereikt niets met zinloze provocaties."
Dat is de titel van een column die Gerry van der List geschreven heeft voor Elsevier. Hij legt uit:
Toch gaat in dit geval de sympathie uit naar Spekman. Het valt te begrijpen dat hij zich boos toonde over de stelling van Wilders dat Den Haag beter af is met minder Marokkanen.
Niet: minder criminele Marokkanen of minder Marokkaanse uitkeringstrekkers of iets dergelijks. Nee, Wilders sprak over minder Marokkanen tout court, een generaliserende uitspraak die hij later herhaalde. Hij scheert daarmee een hele bevolkingsgroep over één kam.
Hij gaat verder door te stellen dat Wilders door te zeggen dat Den Haag met (wat? - dat maakt voor de uitspraak geen bal uit, maar sommige PVV-reaguurders schijnen het van levensbelang te vinden dat hij dat woordt gebruikte) minder Marokkanen toe kan de integratie in de weg staat.
Vervolgens schrijft hij:
Wilders wekt steeds meer de indruk het trekken van aandacht belangrijker te vinden dan het uitoefenen van invloed. Hij kiest voor een destructieve koers. Hij omringt zich met jaknikkers, jaagt weldenkende sympathisanten weg en radicaliseert in een zelfgekozen isolement.
Die opmerking zegt bijzonder veel over Van der Lists begrip van Wilders en zijn partij, en niets goeds. Wilders is namelijk helemaal niet bezig met het over de streep trekken van twijfelende rechtse kiezers. Hij zet in op een bepaald segment; het segment dat dergelijke uitspraken juist prima vindt, of in ieder geval acceptabel. Daarmee probeert hij zijn potentiële groep kiezers niet te vergroten - hij gelooft terecht dat hij in de peilingen nu wel aan zijn top zit - maar zijn hardcore achterban naar de stembus te lokken. Hij weet namelijk dat links er fel op zal reageren, wat er juist voor zorgt dat zijn achterban zich massaal om hem verzamelt en het voor hem opneemt.
Hoe gepassioneerder en feller zijn aanhangers, hoe groter de kans dat ze gaan stemmen bij de gemeenteraadsverkiezingen en de verkiezingen voor het Europese parlement in mei. In Nederland is dat van levensbelang: bij een hoge opkomst van de eigen achterban is succes namelijk verzekerd omdat de algemene opkomst bijzonder laag zal zijn. Normaal gesproken is dat slecht voor de PVV, maar niet als zijn eigen achterban zich daaraan ontrekt en zich wél gedwongen voelt om te stemmen, puur en alleen omdat hun grote politieke leider onder vuur ligt.
Daar komt bij dat partijen als de PvdA toch al niet met hem willen samenwerken. Hij kan best wat discriminerende opmerkingen de wereld ingooien; hun afkeer van hem kan toch niet erger worden. Daar staat tegenover dat partijen die eventueel willen samenwerken met de PVV (denk aan sommige VVD afdelingen) zich niet laten tegenhouden door een controversiële opmerking meer of minder.
Kortom, Wilders is niet dom, maar strategisch juist bijzonder slim bezig. Ook ik vind zijn opmerking onsmakelijk, maar dat doet niets af aan zijn politieke inzicht. Hij weet beter dan menig andere politieke leider hoe hij zijn kiezers naar de stembus moet brengen. En dus doet hij dat.
Het is opmerkelijk dat de politieke en expert-klasse zich in hem blijft vergissen. Na al die jaren wordt Wilders nog steeds onderschat. Dit terwijl hij vanuit het niets, in zijn eentje, een partij heeft opgezet, die in de peilingen nu de grootste van het land is. Leren ze het dan nooit?