Eeuwig uitstellen

Staat de afkorting EU voor Eeuwig Uitstellen? Je zou het haast denken, want sinds de eurocrisis is uitgebroken in 2009 blinken de EU-leiders vooral uit in het toepassen van allerlei kunstgrepen om echte besluiten uit te stellen. Zo zagen we het opkopen van laagwaardige staatsobligaties via de ECB en het optuigen van allerlei noodfondsen op kosten van de belastingbetaler, terwijl in sommige probleemlanden nauwelijks hervormd werd.

Werkelijke problemen zoals de weeffout in de one-size-fits-all monetaire unie, of de harde waarheid dat Griekenland aan geen enkel criterium meer voldoet van het europact en daarin eigenlijk helemaal niet thuishoort, worden steevast op de lange baan geschoven. Vooral bondskanselier Angela Merkel is een meester in het pappen en nathouden.

Ooit las ik een biografie over Merkel en daaruit bleek dat zij als enige overbleef uit een lange rij potentiële troonopvolgers van Helmut Kohl, omdat ze zo verstandig was om nooit ergens een mening over te hebben. De andere kandidaten sneuvelden één voor één in het zwaard van hun eigen opinies. In tegenstelling tot een vrouw als Margaret Thatcher die harde maar duidelijke besluiten nam op basis van visie, is Merkel dus meer het type de-boel-bij-elkaar-houden.

EC-voorzitter Juncker is een politicus die boven alles gehecht is aan het pluche en daarom maar al te graag bereid bleek de Grieken verregaand tegemoet te komen met een geheim plan, waarmee veel hervormingen ongedaan worden gemaakt of op de lange baan worden geschoven. Schäuble en Dijsselbloem zullen er niet blij mee zijn geweest.

Hoe zal het nu verder gaan met de Grieken? De meeste EU-leiders zijn he-le-maal klaar met Tsipras en de onvoorspelbare fratsenmaker Varoufakis. Financieel gesproken lijkt de situatie vanaf juni onhoudbaar te worden, zoals collega Tim Engelbart gisteren uiteenzette.

Toch lijkt de kans groot dat de EU-leiders weer zullen kiezen voor hun beproefde methode: Eeuwig Uitstellen. In dit geval, een nieuw leningenpakket voor Athene in ruil voor veel wollige beloftes van de Grieken. Het meest voor de hand liggende scenario is een last-minute akkoord, waarbij de Grieken wat water bij de wijn doen op het vlak van hervormingen en EU en IMF genoegen nemen met wat waterige compromissen en een paar halfzachte bezuinigingen, omdat ze nu eenmaal geen zwarte zwaan willen hebben in het financiële systeem in de vorm van een staatsbankroet van de Grieken. Op die manier kan weer een half jaartje tijd gekocht worden.

Een verrassende wending, kunnen we desalniettemin niet helemaal uitsluiten. Door een combinatie van hoog opgelopen irritatie in de Eurogroep over de fratsen van Tsipras c.s. en het besef van de uitzichtloosheid van de Griekse problemen, kunnen de EU-leiders mogelijk een onverwacht besluit nemen. Dat zou eruit kunnen bestaan, dat zij Griekenland failliet laten gaan en dan de Grieken dwingen het IMF binnen te laten als curator die orde op zaken stelt in ruil voor financiële steun. Het land helemaal aan zijn lot overlaten zal om geopolitieke redenen waarschijnlijk nooit gebeuren.

In hoeverre Griekenland in dit scenario nog lid blijft van de eurozone of eventueel een parallelmunt gaat voeren voor binnenlandse betalingen is onzeker, maar daarvoor zullen ongetwijfeld plannen klaar liggen in de kelder van de ECB.

Zelf vind ik een Grexit of eventueel een Euro-holiday van Griekenland zoals Hans-Werner Sinn van het Ifo-instituut die voorstelt nog steeds de beste optie, ook als je –zoals Sinn – voorstander bent van behoud van de euro. Met een eigen munt kunnen de Grieken immers in één klap hun concurrentievermogen herstellen. Een dergelijke oplossing vergt een mate van doortastendheid die, vrees ik, niet aanwezig is bij de EU-leiders. Hun motto is immers: Eeuwig Uitstellen.