'The ego has landed,' kopte een Britse krant toen het eindelijk zeker was dat Louis van Gaal de baas wordt van Manchester United. Maar in Nederland is de gebruikelijke bravoure verdwenen. Niemand gelooft in de kansen van Oranje op de WK-voetbal, die in Brazilië begint.
Op zich is dat begrijpelijk. Vier jaar terug werd de finale gehaald, en het lijkt onmogelijk die prestatie te herhalen. De ploeg is ook niet echt beter geworden, al moet erbij gezegd worden dat Arjen Robben in 2010 geblesseerd was en Robin van Persie een bleek toernooi speelde. Zoals heel Oranje toen niet flitste. Maar het gekke was dat Nederland in Zuid-Afrika ondanks matig spel elke wedstrijd met veel groter verschil had kunnen winnen (vooral in het laatste kwartier tegen het ingestorte Brazilië, toen het wel 5-1 had kunnen worden), en in de finale tegen Spanje de beste kansen had.
De EK in Polen en Oekraïne, liep uit op een flop, met drie nederlagen op rij. Maar verder waren de resultaten steeds uitstekend, zelfs boven verwachting. Op de EK in Zwitserland en Oostenrijk in 2008 werden wereldkampioen Italië en WK-finalist Frankrijk met grote cijfers verslagen. De kwalificatie voor de WK in Zuid-Afrika verliep zonder verliespunt, voor de EK-kwalificatie in 2012 werd alleen van Zweden verloren, en de kwalificatie voor de komende WK in Brazilië werd met grote overmacht binnengehaald. In een poule met Turkije, Roemenië en Hongarije, die misschien niet zo sterk was, maar zeker niet zwakker dan andere poules. In 2013 verloor Nederland als enige land in de wereld geen enkele wedstrijd.
Toch stond Oranje op de laatste ranglijst van de FIFA, na overwinningen op Ghana en Wales, op de vijftiende (15de!) plaats. Bij de loting voor de WK was Nederland geen groepshoofd, landen als België en Zwitserland wel. Terwijl de Belgen en de Zwitsers de laatste tien jaar helemaal niks hebben gepresteerd. Vreemd genoeg viel Italië, wereldkampioen in 2006 en EK-finalist in 2012, eenzelfde behandeling ten deel. Bij de loting troffen de Italianen het nog extra slecht, want zij kwamen niet alleen terecht bij groepshoofd Uruguay (dat zich pas na een beslissingsronde als vijfde van Zuid-Amerika kwalificeerde), maar ook bij Engeland, dat hoger dan de Azurri was ingeschaald. Voor de loting was Frankrijk, dat zich met de hakken over de sloot kwalificeerde, door de FIFA nog opgewaardeerd. Allemaal onder de goedkeurende ogen van de neutrale FIFA-baas Sepp Blatter, een Zwitser, en de Franse oud-voetballer Michel Platini, die ook in het FIFA-bestuur zit.
Ik heb nooit begrepen waarom de KNVB zich bij deze gang van zaken heeft neergelegd. Of waarom niet samen met Italië, dat achter de schermen toch zijn mannetje staat, protest is aangetekend. Een FIFA-ranglijst die Portugal in de top-vijf zet, terwijl het net als Uruguay een beslissingswedstrijd nodig had om zich te plaatsen, deugt niet. In oktober heb ik op de Dagelijkse Standaard al eens over die ranglijst geschreven, en toen was ik er nog vast van overtuigd dat er achter de groene tafel nog correcties zouden plaatsvinden. Maar voor zover die er zijn geweest, hebben die de zaak alleen maar meer vertekend (Italië werd nog verder afgewaardeerd, Frankrijk werd clement behandeld). Zowel Zwitserland als België en Frankrijk zitten in een gunstige groep, met goede kansen op een tweede ronde. Daarentegen zitten wij met Chili, dat sterker is dan Uruguay, en met Australië, waar nog nooit van is gewonnen. Nooit hebben we daarover enige klacht gehoord van Louis van Gaal, hoewel de man bekend staat om zijn verongelijktheid en hij weet hoe belangrijk de groepsindeling kan zijn. Die is nu extreem zwaar. Morgen treedt Oranje voor een revanche tegen wereldkampioen Spanje aan, terwijl in het geval van een tweede ronde mogelijk gastland en grote WK-favoriet Brazilië wacht.
Geen wonder dus dat het gebruikelijke Oranjegevoel in Nederland ontbreekt. Al breekt dat natuurlijk alsnog uit als Oranje van Spanje wint. Die kans is niet zo klein, want heersende wereldkampioenen gaan geregeld in hun eerste wedstrijd onderuit. Ik herinner me Argentinië, dat als wereldkampioen in 1982 van België verloor en in 1990 van Kameroen, beide keren met 1-0. In 2002 verloor wereldkampioen Frankrijk met 1-0 van Senegal en verdween daarna geruisloos uit het toernooi zonder een goal te hebben gemaakt. Spanje, dat ook moeizaam scoort, verloor vier jaar terug als Europees kampioen de eerste wedstrijd tegen Zwitserland, wederom met 1-0, om later overigens toch wereldkampioen te worden. Wees dus niet verbaasd als Oranje morgen met 1-0 wint, want dit kunstje is vaker vertoond. Over het verdere verloop van het toernooi zegt het helemaal niets, maar als het zo gaat heeft Louis van Gaal tenminste één heldendaad verricht en als het helemaal misgaat weten we dat het door de extreem zware loting is gekomen. Dus de schuld is van de corrupte FIFA-bende.
Als u vindt dat dit naar complottheorie riekt, dan heeft u gelijk. Misschien zijn er helemaal geen complotten in het spel, en staat Oranje terecht vijftiende op de FIFA-ranglijst. Objectief bezien hebben de FIFA-bobo´s dan al wel een voorschot op de gang van zaken genomen, want de feitelijke resultaten van Oranje van de laatste zes jaar rechtvaardigden een veel hogere plaats en een beschermde positie als groepshoofd. Maar het ego van Louis van Gaal, dat in 2001 al een harde landing meemaakte door zich met een topteam niet te kwalificeren voor de WK in Azië, kan nu niet crashen. Van Gaal, die het in Brazilië nog eens mag proberen, is op alle manieren tegen een nieuw fiasco ingedekt. Sterker, The ego has landed, in Manchester. Die zachte landing gebeurde al vóór de WK. De Hollandse school van bovenmeester Louis van Gaal krijgt dus sowieso een tweede kans in de premier league, of Oranje nu wereldkampioen wordt of niet.
Met die troostprijs zullen we het moeten doen en het lijkt wel alsof iedereen dat al aanvoelt. Wij Nederlanders laten ons niet gek maken, niet door een stelletje over het paard getilde voetballers, en zeker niet door een trainer die zichzelf de slimste vindt. En de rest van ons voor dom verslijt.