Een echte literaire thriller

Weinig zo onbehaaglijk als een pretpark aan het eind van het seizoen. Zonder bezoekers ligt het er ineens heel desolaat bij. Je kon er op wachten totdat ‘s werelds beroemdste thriller/-horrorauteur Stephen King dit gegeven een plek zou geven in een boek. Dat boek is er nu en het heet Joyland.

In zekere zin varieert King op een thema dat hij eerder uitwerkte in The Shining, één van de vele titels die een canonieke status heeft verworven. Dit boek begint als een hotel zich opmaakt voor de winter. Als de laatste gasten daadwerkelijk zijn vertrokken, blijkt de grens tussen uitgestorven en naargeestig flinterdun.

Weet King met zijn nieuwste boek datzelfde hoge niveau als in The Shining te halen? Dat niet, maar die lat lag ook wel erg hoog – mede dankzij de even legendarische verfilming van Stanley Kubrick. Maar unheimisch is het zeker.

De hoofdpersoon heet Devin Jones. Hij – arme student – gebruikt de zomervakantie om een zakcentje te verdienen en dat doet hij in Joyland, een pretpark in North Carolina. In de portrettering van het park toont zich Kings vakmanschap. Het haalt het niet bij Disneyland, dat zich bevindt in de Champions League van de amusementsindustrie. In plaats daarvan is Joyland eerder een veredelde kermis, waar de glamour nog net een tikkeltje breekbaarder is. Daar geldt bij uitstek dat het vertier is gebaseerd op een façade van bordkarton. Dat komt helemaal goed aan het licht als het publiek is geweken.

Jones maakt Joyland in die staat mee omdat hij langer blijft dan aanvankelijk de bedoeling is. Waarom? Dat weet hij zelf ook niet precies. Als adolescent weet hij nog niet zo goed wat hij met zijn leven aan moet; daarbij heeft zijn vriendin het uitgemaakt en tenslotte is er nog Linda Gray. Zij is jaren geleden vermoord in het spookhuis – ‘een duistere attractie’ volgens de huisbazin van Jones – en naar het schijnt waart haar geest daar nog rond. Dat raadsel schreeuwt natuurlijk om een oplossing.

Clichématig? Als ik het zo opschrijf, zou je dat inderdaad denken. Toch is Joyland geen prak die voor de zoveelste keer wordt opgewarmd. Talrijk zijn de boeken die literaire thriller op het omslag hebben staan, maar nauwelijks aanspraak mogen maken op dit vignet. Bij King zou het nu eens niet misstaan.

Via goedgeplaatste details weet King een heel tijdvak tot leven te wekken. Joyland speelt zich grotendeels af in 1973. Dus treffen we Jones aan op zijn kamertje met het cultboek van toen, Tolkiens Lord of the Rings, in een poging zijn liefdesverdriet te verdrijven. Of we zien hem The Dark Side of The Moon van Pink Floyd voor de zoveelste keer opzetten. Want inderdaad, synthesizer rock bepaalde toen het aangezicht van de popmuziek.

Weet Jones tussen zijn buiten van post-puberale Weltschmerz door het mysterie rond de vermoorde Linda Gray op te lossen? Dat ga ik natuurlijk niet verklappen. Wel vermoed ik dat lezers van Joyland nog eens aan het boek zullen terugdenken als ze tijdens hun vakantie een pretpark aandoen. Zeker wanneer die vakantie valt in het naseizoen, als het park stiller begint te worden en sommige attracties alvast winterklaar worden gemaakt.

Joyland - Stephen King. Uitgeverij Luitingh. € 19,95