Don't mention the war!

In de beschrijvingen van de situatie in Libië lijkt een taboe te rusten op het gebruik van het woord ‘oorlog’. De opstandelingen weigeren bijvoorbeeld te spreken van een burgeroorlog. Dat zou volgens hen ten onrechte suggereren dat de Libische bevolking onderling verdeeld zou zijn. In werkelijkheid, zo stellen ze, is het volk verenigd in het streven naar het einde van de dictatuur. Waarom het land dan ruim een maand na het begin van de opstand nog altijd verdeeld lijkt in twee kampen die elkaar met inzet van de zwaarst mogelijke middelen bestrijden, kunnen ze helaas niet uitleggen. Waarom met name in Tripoli de dictator nog altijd op steun van de bevolking lijkt te kunnen rekenen evenmin.

Gadaffi zelf is het opmerkelijk genoeg geheel met de opstandelingen eens als het gaat om de omschrijving van de situatie. Het gebruik van het woord ‘burgeroorlog’ suggereert immers dat een deel van het volk hem definitief zou hebben verworpen als leider van de Libische natie. “Niets van waar”, zo wordt ons verzekerd. Dit is geen spontane volksopstand maar een serie ‘relletjes’, opgestookt door “de natuurlijke vijanden van het soevereine Libische volk”: Al Qaeda, joden, homoseksuelen, drugsverslaafden en dergelijke. Daarbij moeten we dan blijkbaar maar even vergeten dat inmiddels meer dan de helft van het land uit vrije keus de wapens tegen hem heeft opgenomen.

Over dit soort interne Libische gevoeligheden hoeft men zich in de westerse hoofdsteden in principe niet druk te maken. Toch vermijdt men ook daar opzichtig het gebruik van de term ‘oorlog’. In persconferenties gebruikt het Witte Huis bij voorkeur Orwelliaans aandoende termen om de westerse interventie in Libië te beschrijven. Zo spreekt men van “kinetische militaire actie” of “een in tijd en omvang begrensde militaire operatie”. In Europa is men sowieso vergeten wat het woord ‘oorlog’ betekent. Daar rept men liever van ‘humanitaire interventie’.

Het grote probleem van deze om-de-hete-brij-heen-danserij is dat het het zicht ontneemt op de ware betekenis van het interventie-besluit. Er is in Libië geen sprake van ‘relletjes’ maar van een bloedige burgeroorlog waarbij vermoedelijk al meer dan 10,000 mensen zijn gesneuveld. Westerse inmenging in deze burgeroorlog komt ongetwijfeld uit nobele motieven voort, maar heeft uiteindelijk wel het effect dat wij de kant kiezen van een van de strijdende partijen. En dan niet met ‘kinetische militaire acties’, maar met bommen en raketten. We zijn dus in een oorlog beland. Hoe eerder we dat beseffen, hoe sneller we ook zullen inzien dat er nu nog maar één ding opzit, namelijk die oorlog winnen, liefst zo snel mogelijk. Als dat niet lukt met bombarderen en het afdwingen van ‘no fly zones’ zullen we de rebellen moeten bewapenen om ze in staat te stellen de klus te klaren – of desnoods zelf grondtroepen naar Tripoli sturen om Gadaffi te arresteren.

Is dat ideaal? Nee, bepaald niet. Maar het is wel het logische gevolg van het westerse besluit om ons met de situatie daar te gaan bemoeien. Het is er immers oorlog. Het feit dat er een gordijntje van mooie woorden voor hangt, doet daar niets aan af.