"De koersen stijgen, dus het gaat goed met de economie." Het klinkt zo logisch, maar is het ook waar? Verre van dat zelfs. Het is op dit moment vooral een signaal dat het beleid van de Centrale Banken compleet uit de hand gelopen is. Maar hoe op onze schreden terug te keren zonder een gigantische crash te veroorzaken weet eigenlijk niemand. En dus sukkelen we door op een doodlopende weg, waarbij uitstel niet alleen geen afstel is, maar vooral de prijs van de eindafrekening verhoogt.
De aandelenkoersen staan steeds meer los van de ontwikkelingen in de reële economie. Als gevolg van het nu reeds jaren durende beleid van de centrale banken vrijwel onbeperkt nieuw geld in de economie te pompen, stijgen de beurskoersen. Maar daardoor hebben zij steeds minder van doen met de werkelijke staat van die economie. Onbeperkt goedkoop geld stelt vooral een noodzakelijke herschikking uit.
Hoezeer de rente ook op een dieptepunt staat, op de achtergrond tikt de klok van het uitstel door. En die klok kent geen eenvoudig berekenbare rente, maar dat neemt niet weg dat er wel degelijk een opslageffect is, de omvang waarvan pas duidelijk wordt als de dag van de afrekening daar is. Maar nu de effectiviteit van de geldschepping steeds verder verminder, is er grote behoefte aan een plan B. En dat lijkt er niet te zijn.
Een belangrijk gevolg van die geldcreatie is het ontstaan van een veelheid aan grote en kleine bubbles, veroorzaakt doordat het gecreëerde geld op zoek gaat naar rendement. En dat rendement zou gevonden moeten worden in een economie die kwakkelt. Ergo, de reguliere investeringen leveren nauwelijks of geen rendement (met als gevolg het ineenzijgen van diverse traditionele bubbles, zoals Westeuropees vastgoed), zodat investeerders hun geld brengen bij projecten die mogelijk meer opleveren. Maar geen hoger rendement zonder grotere risico's.
Maar boven de markten blijft het spook van een stevige prijscorrectie hangen. Iedere economische crisis is in feite een dergelijke correctie. Wat de centrale banken afgelopen jaren hebben gedaan is het moment van die correctie uitstellen, maar dat betekent niet dat die correctie niet langer nodig is. Of dat zij nooit komen zal.
Niemand weet nog wat het startschot voor de komende crash zal zijn, maar dat het iets onbetekenends zal zijn is het meest voor de hand liggend. De koersen zijn mede gebaseerd op vertrouwen, en als dat verdwijnt zal het snel gaan.
Zie ook bijvoorbeeld
de mening (in 3 minuten) van Steve Forbes.