Een Franse tandem?

Christine Lagarde, topvrouw van het IMF, waarschuwt de eurozone voor deflatie gevaar. Wat zit hier achter?

Het IMF doet de laatste dagen nogal van zich spreken. Nadat het fonds eerder had laten weten geen heil te zien in de aanpak van de Europese Commissie van de eurocrisis en ruimhartig de hand in eigen boezem stak, door toe te geven dat zij ook zelf grote fouten had begaan bij de aanpak van de crisis, die vooral uit politieke in plaats van economische motieven wordt voortgezet, waarschuwde Lagarde gisteren voor dreigend deflatiegevaar in de eurozone. Ook waarschuwde ze gisteren dat de situatie in Oekraïne grote geopolitieke gevolgen kan hebben.

Nu is het onmiskenbaar waar, dat er in de door interne devaluatie zwaar getroffen Zuid-Europese economieën sprake is van deflatie. Nogal wiedes met de enorme vraaguitval ten gevolge van gigantische loondalingen. Maar dat geldt natuurlijk niet voor de hele eurozone. In een land als Duitsland bijvoorbeeld, dreigt oververhitting van de economie. Dat zegt Lagarde er niet bij. Waarom eigenlijk niet, zo vraag ik haar? Waarom verzwijgt het IMF dit? De grootste economie van de eurozone, van de hele EU zelfs, loopt helemaal geen deflatiegevaar, integendeel. Er moet dus een reden zijn dat Lagarde haar kaken stijf op elkaar houdt daarover.

Die reden is heel simpel: Lagarde wil dat de ECB, de Latijnse Centrale Bank, de geldkraan openzet. Waarom? Omdat dat de enige manier is om haar vaderland Frankrijk voor een vrije val te behoeden. Volgens Lagarde is er een ruimer geldbeleid van de ECB nodig en is de huidige situatie volgens haar een obstakel voor groei. Maar dat is de stagnerende groei in de BRIC landen natuurlijk ook. De daar geïnvesteerde dollars gaan allemaal terug naar de VS, nu Yellen geleidelijk aan de kredietkraan dichtdraait. VS en EU werken eendrachtig samen om een krachtig tegenwicht tegen China te vormen.

Maar de ECB moet nu van Lagarde onconventionele paden bewandelen om het beoogde doel te bereiken. Daarom pleit zij ervoor om de geldkraan wijdopen te zetten in de eurozone en de inflatie aan te laten trekken. Het probleem is, dat de duurbetaalde beleidsmakers deze crisis niet in de verste verte hebben zien aankomen en ja, intussen is het geld immers op en loopt de economie van de eurozone vast, muurvast. Nu is de ECB rente al historisch laag; een verdere verlaging zou in mijn ogen alleen te rechtvaardigen zijn bij acute liquiditeitsproblemen. Nu zijn er over twee maanden weliswaar verkiezingen, maar die tijd is te kort om nu een verdere renteverlaging door te voeren. DDS Finance verwacht dus dat er vandaag niets gebeurt tijdens de ECB rente vergadering.

De ECB zou ook de geldkraan open kunnen zetten door staatsobligaties op te kopen. Ook zou zij de zogeheten 'sterilisatie' kunnen beëindigen. Wekelijks ontrekt de ECB € 175 miljard aan de markt ter compensatie van de reeds aangekochte staatsobligaties in de afgelopen jaren. Als de ECB daarmee zou stoppen, dan betekent dat een financiële verruiming. Die optie lijkt ons logischer. En naar verluidt zou de Bundesbank daar inmiddels ook mee kunnen leven.

Ook zou de ECB 'herverpakte kredieten' van banken kunnen opkopen. Dat geeft banken direct lucht en zou de banken kunnen aansporen om nieuwe kredieten aan bedrijven te verschaffen. Maar het probleem daarbij is, dat de markt voor herverpakte kredieten momenteel totaal is opgedroogd. Tenslotte is ook een derde LTRO een optie. Maar Draghi heeft gezegd dit uitsluitend te overwegen als de banken dit -naar Brits voorbeeld- aan nieuwe mkb-kredieten besteden. Van onvoorwaardelijk nieuw goedkoop geld voor de banken kan in dat geval geen sprake zijn. Echter, ook in Groot-Brittannië is dat zogeten 'funding for lending-program' geen onverdeeld succes. Het is dan ook zeer de vraag of banken hierop zitten te wachten. Nu al kunnen ze heel goedkoop geld bij de ECB ophalen.

Het pleidooi van Lagarde voor een verdere Quantitative Easing door de ECB is desalniettemin een signaal. Om dezelfde reden moet ook Japan van Lagarde doorgaan met een expansief monetair beleid. Er moet geld in de economie worden gebracht. Maar de honderden miljarden van de Europese noodfondsen zijn gebruikt om de eigenaren van de banken schadeloos te stellen. Een kwestie van prioroteiten stellen natuurlijk. Maar zo los je nooit een systeemcrisis op, madamme Lagarde, dat weet het IMF maar al te goed. Het probleem is de one-size-fits-all euro. Het IMF heeft dat in feite ook ruiterlijk toegegeven. Maar ja, die Franse (en in mindere mate die Duitse) aandeelhouders van banken hè?

Het kan verkeren.

Hier vindt u een overzicht van mijn columns en u kunt mij hier volgen op Twitter.