Wat krijg je als drie linkse columnisten hun licht laten schijnen op de jihadistische aanslag Charlie Hebdo? Je krijgt een mengelmoes van ontkenningen, nuanceringen, bizarre samenvoegingen en valse alternatieven.
Hoewel het drie verschillende reacties zijn, lijken ze ontsproten aan dezelfde verrotte wortels. Ze geven ons een inzicht in de linkse psyche en de destructieve invloed die het postmodernisme en dan vooral het moreel relativisme heeft op onze intellectuelen.
Rob Wijnberg trapt deze trilogie af met een de facto besmeur-artikel gericht aan Annabel Nanninga in het bijzonder en aan critici van de islam in het algemeen. Islamcritici zouden het probleem groter maken dan het is, en gezien terrorisme angst wil veroorzaken moeten we vooral niet bang zijn, stelt Wijnberg.
"Maar hoezeer Wilders, Le Pen of Nanninga het gevaar van islamitisch fundamentalisme tot karikaturale proporties probeert op te blazen, feit blijft dat de aanslag op Charlie Hebdo precies het omgekeerde laat zien: hoe krachteloos terreur en hoe weerbaar democratie eigenlijk zijn."
Vooral de woorden "feit blijft" zijn enorm intrigerend. Terwijl de hele wereld getuige was van een slachting zag Wijnberg een provocatie en een weerbare democratie.
Dan belanden we bij de climax van Wijnbergs analyse. Een reeks van valse alternatieven die de bedoeling hebben de lezer af te schrikken en in het kamp van Wijnberg te krijgen. Wijnberg schetst een onvermijdelijk doembeeld, de aanslag zien als een oorlogsverklaring staat gelijk aan:
1. Ons land hermetisch afsluiten.
2. Opofferen van fundamentele burgerrechten in ruil voor schijnveiligheid.
3. Het aangaan van peperdure oorlogen.
Wijnberg die beweert van nuance te houden is juist zelf extreem dogmatisch bezig, en hij presenteert een vals alternatief voor angst negeren. Wijnberg is angst aan het zaaien voor het hebben van angst, maar angst voor mannen met kalasjnikovs is geheel terecht en geheel rationeel. Wil je als individu overleven, dan is een gezonde angst voor concrete dreigingen noodzakelijk en een gebrek hieraan suicidaal. Wijnberg offert realiteit op aan het altaar van politieke correctheid in de illusie dat hiermee "de goede vrede" wordt bewaard.
Maar het zijn juist onterecht onderdrukte emoties die spanningen zullen doen toenemen, niet het helder benoemen van de vijand noch de erkenning dat we in een staat van oorlog verkeren met de islam.
Correspondent-collega Rutger Bregman besloot het over een andere boeg te gooien door na de aanslag het debat te verrijken met een aanval op het kapitalisme. Dat heeft immers prioriteit in de ogen van de man die pleit voor "gratis geld voor iedereen".
"De obsessie met de islam zorgt er eerder voor dat we te weinig aandacht besteden aan de echte opgaven van onze tijd: de overgang naar een duurzame economie, het uitroeien van de a armoede en het temmen van het kapitalisme."
Let op hoe het woord obsessie de problematiek van de islam, die Bregman zelf erkent, minimaliseert. Het grootste eerbetoon aan de slachtoffers is volgens Bregman het temmen van het kapitalisme. Over welk kapitalisme Bregman het heeft, weet niemand. Doelt hij op Frankrijk, momenteel door socialisten geregeerd en in de ban van Piketty? Doelt hij op Marine Le Pen die momenteel de grootste kandidaat lijkt voor het presidentschap? Die streeft ook een uitgesproken linkse protectionistische koers na. Volgens Bregman eren we Charlie Hebdo door de andere kritieken van het blad ook navolging te geven.
Bregman heeft het punt volledig gemist. Het gaat niet om de inhoudelijke standpunten van Charlie Hebdo, Theo van Gogh of Salman Rushdie, het gaat om de vrijheid die ze verdienen. Bregman is hevig aan het ijlen, dat lijkt de enige plausibele verklaring voor deze potsierlijke stellingname.
Of hij is gewoon een socialist die geen donder geeft om deze aanslag en deze puur aangrijpt om zijn socialisme te preken over de lijken van de slachtoffers.
Thijs Kleinpaste sluit deze trilogie af door vooral op te merken dat het Westen lang niet zo superieur is als ze soms denkt, dat moeten we meenemen als boodschap na de slachting in Parijs.
"Is het overdreven om te zeggen dat beide 'beschavingen' die 'botsen' vermoedelijk op hun eigen manier weerzinwekkend zijn? Die van de fundamentalistische islam omdat iedereen met moderne opvattingen er denkelijk spoedig gestenigd wordt, die van de nationalisten omdat je er iedere dag onbedaarlijk zult moeten kotsen van de dikke pap bekrompen ressentiment die er door de straten klotst."
Hier wordt de nationalist op één lijn gezet met een jihadist, zonder te verklaren wat bekrompen sentiment is en hoe dit vergelijkbaar is met mensen onthoofden en executeren.
Kleinpaste werpt zich op als een pacifist, oorlog moeten we voorkomen, iets ergers kan ons niet overkomen dan het besef dat we onszelf moeten verdedigen. Hier doemt het morele relativisme van Kleinpaste op, gevolgd door een wederom vals alternatief. Als je de aanslag ziet als oorlogsverklaring, dan ben je een nationalist en hoor je automatisch in hetzelfde kamp als Le Pen/Wilders.
En dan deze passage:
"Wij zijn seculier, geloven in gelijke rechten, ongeacht geslacht of seksuele oriëntatie. Beschavingen zijn illusoir. Ze stellen ons in staat onze gemeenschappelijke humaniteit te ontkennen. Onze beschavingen zijn niet de oorzaak van onze botsingen. Nee, onze botsingen stellen ons in staat te doen alsof we bij beschavingen horen."
Het ongetwijfeld diepere existentiële punt van Kleinpaste gaat volledig verloren gezien hij geen uitleg geeft van hoe een wereld zonder beschavingen eruit zou zien. Botsingen tussen beschavingen zijn botsingen tussen dominante filosofien. En waar twee irrationele filosofiën strijden zal de meest consequente winnen. Daarom is de islamitische terreur zo gevaarlijk, het is een consistente filosofie en politieke ideologie die ons bedreigt. Het Westen is filosofisch van de kaart en de analyses van deze drie heren zijn daar andermaal een bevestiging van.
In geen van de drie stukken werd de vijand islam benoemd.
In geen van de drie stukken wordt de aanslag als oorlogsdaad gezien.
In geen van de drie stukken wordt de morele superioriteit van het Westen tegenover de islamitische wereld uitgedragen en verdedigd. En waar extremisme in het verdedigen van vrijheid noodzakelijk is zal nuance in het bestrijden van het kwaad het Westen fataal worden.