De definitie van stupiditeit: steeds hetzelfde doen, Donald Trump voert nieuwe sancties in tegen Iran

Met het opnieuw invoeren van strakkere sancties tegen Iran, toont Trump zich niet bewust van een zéér gevaarlijke dynamiek in de geopolitiek. Het is namelijk zo dat staten zich in grote mate gedragen als individuen, maar dan nét even anders. In het geval van Iran en de nieuwe sancties kan dit juist leiden tot verdere escalatie, en wel hierom:

Stel een individu krijgt van een arts te horen dat hij of zij nog enkele maanden te leven heeft: in zo'n geval is de 'rationaliteit' van gedrag geheel anders dan wanneer iemand nog 30 jaar te leven heeft. Zo kan het voor een terminale patiënt rationeel zijn om op één dag het halve spaarboekje uit te geven aan drank. Een persoon die nog 30 jaar te leven heeft zou dat wellicht niet doen. Hetzelfde geldt voor staten: wanneer groepen het idee hebben dat het sterven vaststaat (zij het politiek of economisch) dan kan het zijn dat zij zich daartegen verzetten.

Wanneer een staat voor een existentiële keuze wordt geplaatst door een externe macht kan dat zomaar eens tot escalatie leiden. Waarom? Omdat een 'kat in het nauw, rare sprongen maakt'. Immers is de rationaliteit voor de Perzen aan verandering onderhevig en wordt door het afknijpen van hun economie steeds zekerder dat escalatie zal plaatsvinden. Trump stuurt dus opzettelijk aan op escalatie en ondermijnt de vrede op Eurazië vanuit zijn eilandje in de VS.

Wanneer de Amerikanen de Perzen het mes nog harder op de keel zetten -terwijl in het verleden dezelfde tactiek niet bleek te werken- dan staat escalatie vrijwel vast. Dat is het allerlaatste waar de betrokkenen, behalve de Verenigde Staten natuurlijk, bij gebaat zijn. En het is uitgerekend de VS die het vuurtje op zit te stoken in Eurazië, niemand anders.