De angstaanjagend snelle manier waarop machines leren: wordt 2018 het jaar van de robotrevolutie?

Ook dit jaar heeft de techniek niet stilgestaan. En nee, dan bedoel ik niet dat Samsung en Apple nog snellere en nog hippere smartphones hebben uitgebracht. Ik doel op computeralgoritmes. De code die alle software, dus ook de browser waarmee je dit artikel leest, in het leven roept. Die algoritmen bestaan natuurlijk al net zo lang als dat er computers zijn, maar langzaamaan worden ze steeds uitgebreider en complexer.

Omdat wij mensen slordige warhoofden zijn? Nee, daar heeft het niets mee te maken. Het gaat erom dat wij mensen beginnen te begrijpen dat computers de meeste taken veel sneller kunnen uitvoeren dan wij. En ja: daar hoort dus ook het schrijven van algoritmen bij. Hoe computers dat flikken? Heel simpel: trial and error. Eigenlijk doet de computer maar wat als het een programma wil maken dat een bepaalde taak moet uitvoeren. Het knutselt een botje in elkaar, en stuurt dat vervolgens door naar de virtuele testafdeling. Als die robot vervolgens de test goed heeft afgelegd, gaat-ie weer terug naar de bouwafdeling. Daar wordt-ie dan weer verbouwd, en opnieuw richting de testafdeling gestuurd. Dan wordt gekeken of die verbouwingen het algoritme nauwkeuriger of minder nauwkeurig maakten. Zowel, dan wordt het weer verder verfijnd net zo lang tot de resultaten niet verder te optimaliseren zijn. Zoniet, dan wordt opnieuw begonnen en een andere truc geprobeerd.

Net zolang tot hét perfect algoritme uit de computer komt gerold. Hoe dat vervolgens werkt? Niemand die het weet, want de computercode is dermate complex geworden dat niemand nog wijs wordt uit die ontelbare regels met code.

Betekent dat dus dat computers slimmer aan het worden zijn dan wij mensen? Gedeeltelijk misschien, maar dat betekent niet meteen dat we allemaal meteen bang hoeven te zijn voor Terminator-achtige toestanden. Wel zullen we langzaam moeten accepteren dat we in een wereld gaan leven waarin zelfs de allerknapste informatica-koppen geen vat meer kunnen krijgen op bepaalde computerprocessen.

Programmeurs staan in ieder geval in de startblokken om dergelijke zelflerende algoritmes op een steeds grotere schaal uit te rollen. Maak je borst dus maar nat, want in 2018 zal het van alle kanten op je afkomen...