De achteraf kritiek leverende macht van de oppositie

Het lijkt wel een standaardformule geworden voor de controlerende taak van de oppositie: In een reeks debatten kiest zij voor een bepaald proces A; vervolgens steunt zij dat met belastinggeld proces A jaren nagestreefd wordt; dan blijkt ineens de realiteit toch B te zijn; waarna zij verbolgen de verantwoordelijke minister ter verantwoording roept en moord en brand schreeuwend een Parlementaire Enquête eist. Case in point van de dag: Het WK Bid.

Minister Schippers (VWS) heeft vandaag – zichtbaar en geheel terecht geërgerd over het onderwerp van het debat – een Algemeen Overleg moeten voeren met de Vaste Kamercommissie VWS over het WK Bid. De oppositie wilde wel eens weten: Hoe kon het nu gebeurd zijn? Hebben we niet veel teveel uitgegeven? Waren de eisen van de FIFA niet buitensporig? Wat was het nut eigenlijk? Waarom hebben we dit in godsnaam zolang goedgekeurd? Kan de minister per direct totale openheid geven over meer van dit soort ridicule ‘Bids’ voor sportevenementen? Wat zegt u, de Olympische Spelen 2028?

Het is opvallend dat dit soort zure, achteraf-debatjes vaak worden aangevraagd door partijen als de SP, die om een of andere reden pas durven te schreeuwen als het mis gaat. Klaarblijkelijk ziet zij toch het populistische voordeel van je mond houden zolang proces A – in dit geval een populair WK Bid – nog goed ligt bij haar achterban. Bij aanvang van bijvoorbeeld een WK Bid durven deze partijen maar zachtjes kritiek te geven, uit angst door hun achterban gestraft te worden voor hun eigen (linkse) zuurheid. Die zuurheid gaat echter niet verloren maar wordt opgespaard om, bij een eventueel falen van het proces, alsnog in al haar glorie haar politieke gelijk te halen.

Ik wil hier uiteraard niet zeggen dat de oppositie haar werk daarmee niet goed doet. Controleren geschiedt immers ook aan het eind van een proces. Het zou haar echter sieren om niet altijd achteraf moord en brand te schreeuwen, maar dit juist aan het begin van of tijdens het proces te doen. Dan pas is zij echt de controlerende macht, en niet slechts de ´achteraf kritiek leverende´.