De Europese Unie heeft vandaag een eerste ontwerp voor een overeenkomst over de Brexit gepresenteerd. Dat klinkt als mooi nieuws - eindelijk eens wat voortgang - totdat je merkt dat de Britten helemaal niets van dat ontwerp wisten. Dat het geen makkelijke scheiding zou worden, kon iedereen wel voorspellen toen de Britten er in hun Brexit-referendum voor stemdem om de Europese Unie te verlaten. Dat gebeurt over een jaar al - met of zonder overeenkomst. Dat laatste scenario wil iedereen uiteraard voorkomen, al is het maar omdat het voor beide zijden een enorme onzekerheid - zeker voor bedrijven - zou veroorzaken. Nee, een deal is nodig, maar dan wel een goede deal natuurlijk.
Helaas liggen de interpretaties van een 'goede deal' aan de twee kanten van het Kanaal nogal ver uit elkaar. Ja, er is al aardig veel vooruitgang geboekt de afgelopen maanden, bijvoorbeeld over de bedragen die de Britten moeten betalen om aan de bemoeizuchtige greep van Brussel te kunnen ontsnappen. Het gaat dan ook de goede kant op, maar je kunt ook té optimistisch zijn. Dat was
Michel Barnier, die namens de Unie de Brexit-onderhandelingen voert, vandaag zonder twijfel. Meneer
presenteerde vandaag een ontwerpovereenkomst, en was daar zelf bijzonder over te spreken. Het is slechts een ontwerp, maar zou wel als eerste versie van het uiteindelijke verdrag moeten fungeren.
Prima natuurlijk... als ze dat eerst even met Londen hadden besproken. Dat schijnt om onbegrijpelijke redenen echter niet zo te zijn: dit ontwerp is puur een creatie van de
EU, en reflecteert dus niet de wil van de Britten. Want waarom zou die hier belangrijk zijn, hè? Premier May is vanzelfsprekend niet te spreken over de stunt van Barnier, en
reageerde al kort na presentatie furieus: "Geen enkele Britse premier zou hier ooit mee kunnen instemmen!", waren haar duidelijke woorden. Au. Bijzonder kritisch is May over de passage betreffende de grens tussen Ierland en Noord-Ierland, wat nog steeds de meest ingewikkelde kwestie blijft. Geen enkele zijde wil dat daar een harde grens - dat wil zeggen, bewaakte met
grenscontroles - komt, maar wat er dan wél komt is nog volstrekt onduidelijk.
Nouja, onduidelijk? Niet voor Brussel. Dat stelt namelijk doodleuk dat als er geen andere oplossing wordt gevonden, Noord-Ierland en Ierland samen als het ware een nieuwe economische zone gaan vormen zonder interne controles. Daarmee wordt Noord-Ierland dus de facto ingelijfd bij Ierland, wat natuurlijk een soevereiniteitsschending van jewelste is. Daar zou inderdaad geen enkele Britse premier mee kunnen instemmen, en May doet er goed aan dat meteen luid en duidelijk te hebben gezegd. Nu maar hopen dat ze in Brussel ook hebben zitten luisteren - die kans acht ik helaas klein.