Column Jan Roos: de NOS die strijdt tegen nepnieuws? Dat is als Holleeder die de maffia bestrijdt!

Het is heel erg cynisch dat de hoofdredacteur van de NOS, Marcel Gelauff, een commissie voorzit die strijdt tegen nepnieuws. Het is als Willem Holleeder die de Amsterdamse maffia moet bestrijden. Wie een beetje geïnformeerd naar het NOS Journaal kijkt ziet dat het meer overheidspropaganda is dan een journalistiek product. Dezelfde politiekcorrecte meningen worden dag in dag uit opgedreund alsof het nieuws betreft.

Hetzelfde geldt voor een programma als Nieuwsuur. Iedere keer dezelfde onderwerpen, met dezelfde invalshoeken en dezelfde bronnen. Als een diner dat in de blender wordt gegooid om zo makkelijk mogelijk door een trechter de consument binnen te glijden. Vermakelijk en verderfelijk tegelijk: we betalen immers voor een pluriforme publiek omroep. En juist daarom juich ik het initiatief van de nieuwe omroep Ongehoord Nederland zo toe. Wie weet krijgen we dan eens werkelijk het nieuws van alle kanten, wat ze zo parmantig op Radio 1 verkondingen.

Natuurlijk heeft minister van Binnenlandse Zaken en referendaschrapper Kajsa Ollongren (waar is die eigenlijk gebleven? Een ingreep aan een bijholte is een bijzonder kleine operatie...) al een onderzoek laten uitvoeren naar nepnieuws. Haar conclusie was: alles dat niet onderdeel is van de mainstream media, die dus allemaal hetzelfde mantra zingen, is nepnieuws. Duidelijk. Deze week kwam baas van de NPO, Shula Rijxman, met een ingezonden brief over nepnieuws.

Het begin van Rijxmans brief was erg hoopgevend: “We worden als samenleving kwetsbaar als het tegenargument niet meer wordt gehoord en de feiten stelselmatig worden ontkend. Het opzettelijk verstrekken van desinformatie heeft niets te maken met vrijheid van meningsuiting. De noodzaak groeit om met evenveel kracht en in volstrekte onafhankelijkheid de feiten daar steeds tegenover te stellen.” Zo moet het inderdaad zijn! Het is daarom zo jammer dat de NPO alleen maar linkse, linksere en extreemlinkse geluiden heeft. Wat fijn dat Shula erkent dat er ook ruimte moet zijn voor een ander geluid. Dat het tegenargument ook gehoord moet worden.

“Onze open democratieën lopen geleidelijk gevaar door de verspreiding van desinformatie en nepnieuws. We kunnen daar niet van wegkijken. In Polen is de onafhankelijke publieke omroep aan banden gelegd. De Poolse NPO is daar een staatsomroep geworden.” Aldus de baas van de Nederlandse staatsomroep. Wat krijgen we nou? Gaat Rijxman Polen de maat nemen terwijl het hier, onder haar leiding nota bene, niet anders is? Juist bij haar NPO is het desinformatie wat de klok slaat!

Ze gaat verder. “Groepen mensen komen in gesloten bubbels, waardoor zij de andere kant van het verhaal niet meer horen. Dat leidt tot verharding en polarisatie, tot intolerantie en uiteindelijk uitsluiting van de onafhankelijke media of zelfs sluiting van publieke nieuwszenders.” Die publieke nieuwszender doet nou juist precies wat ze anderen hier verwijt. Er is geen andere kant van het verhaal te zien of te horen op de NPO. Juist dat werkt tot uitsluiting van diezelfde publieke nieuwszenders. Men gelooft het niet meer. “Hoe gaan we om met aantoonbaar verdraaide werkelijkheden? Dat is de publieke taak die we als serieuze media hebben, cruciaal voor het behoud van onze vrijheid van pers en meningsuiting én voor het behoud van onze open en tolerante democratie.”

Na het lezen van deze brief rest mij eigenlijk nog maar een vraag: zou ze het nu echt niet in de gaten hebben?