Het was wat onwennig gisteren, in de Laurenskerk te Rotterdam. CDA'ers voelden zich ongemakkelijk bij de lijsttrekkerstrijd. Een paar tips.
Gisteren organiseerde het CDA het eerste lijsttrekkersdebat tussen de potentiële CDA-leiders Sybrand van Haersma Buma, Liesbeth Spies, Henk Bleker, Madelein van Toorenburg, Mona Keijzer en Marcel Wintels. Geen van hen sprong eruit en de CDA-leden leken behoorlijk onwenning in de stoeltjes te zitten in de kerk. Het waren duidelijk geen Amerikaanse toestanden. Ik was erbij en dit viel mij op:
Het geluid
Allereerst het geluid; dat was ronduit slecht. De kijkers thuis konden het debat moeilijk volgen, maar in de kerk was het nog erger. Microfoons vielen uit, speakers waren niet goed aangesloten (het piepte en het kraste) en op sommige plekken in de kerk was er niets te verstaan van het debat. Er werden op Twitter veel grapjes gemaakt: "Ik stem op de CDA-kandidaat met het beste geluid" en "Wil het CDA een keer een nieuw geluid presenteren...". Het CDA moet de geluidsman niet betalen voor deze wanprestatie. Dat zoiets essentieels gewoon perfect werkt, moet vanzelfsprekend zijn. Geef de tegenstander geen munitie voor zoiets onzinnigs. Laat de tegenstander maar reageren op de inhoud.
Het debat (en de inhoud)
De inhoud dus. Allereerst: we hebben gisteren geen debat gezien, maar een praatgroepje van CDA'ers. Het ging te weinig over de inhoud (over veel belangrijke dingen werd niet gesproken) en niemand durfde elkaar aan te vallen (op de inhoud). De mensen thuis, de journalisten en sommige CDA'ers haakten na enige tijd af. In een lijsttrekkersdebat moeten CDA-leden continu kunnen zien waar de kandidaten voor staan. Als de één tegen kernenergie is, wat vindt die andere kandidaat dan? En waarom? CDA'ers moeten niet zo bang zijn voor een harde (persoonlijke) campagne. Bij het CDA zit het ingebakken dat je aardig tegen elkaar moet doen. Hier wreekt het zich dat het CDA een partij is die vooral samen de problemen wil oplossen.
Het campagnemateriaal
Slechts twee van de zes kandidaten lieten CDA-leden campagne voor ze voeren en dan ook nog eens zeer minimaal. De
boerenjongens en -meisjes van Henk Bleker liepen met groene t-shirts en petjes
flyers uit te delen en ze stonden, zoals het hoort, bewust in beeld bij de NOS. Ook lieten ze zich graag fotograferen door enthousiaste twitteraars. Maar het uitdelen van flyers is niet genoeg: waar waren de pennetjes, petjes en andere kleinigheidjes? En waarom probeerde niemand in het team-Bleker CDA-leden overtuigen met een verhaal? Het is nogal oppervlakkig om alleen flyers uit te delen. De andere CDA-kandidaat die wat aanhangers had meegenomen, was Sybrand van Haersma Buma, de huidige fractievoorzitter van het CDA. Een groepje van ongeveer vijf mensen (ja, dat is heel weinig),
hield borden omhoog met zijn naam en foto erop. Waarschijnlijk heeft niemand de Buma-fans gezien, want ze zaten echt helemaal achterin, ver weg van het debat en de camera's. Plus: de borden waren eenzijdig bedrukt en de enige camera achter ze filmde dus een witte achterkant. Het zag er knullig uit. En het kan zoveel beter: zet medewerkers achter de sprekers en laat ze de hele avond verschillende borden omhoog houden, petjes dragen en enthousiast hun kandidaat toejuichen als hij iets goeds heeft gezegd.
De journalistiek
Door het saaie debat en het slechte geluid was de aandacht voor het eerste lijsttrekkersdebat niet heel groot. De journalistiek concludeert logischerwijs: "Nog weinig verschil tussen CDA-kandidaten." En dat de journalistiek ook schrijft over het slechte geluid, is nogal wiedes. De enige die het heeft begrepen, is Bleker. Hij zei dat er
geen kernenergie nodig is als Nederland erin slaagt meer groene energie op te wekken. Dat is het enige inhoudelijke puntje dat is terug te lezen in de verslaggeving, de verslaggeving waar alle CDA'ers en niet-CDA'ers die niet aanwezig waren bij het debat over lezen. Iedereen vindt wel iets van kernenergie en dat Bleker er ook iets van vindt, betekent dat hij weet wat er speelt in Nederland.
En dan nog wat. Als je als politieke partij wil dat er veel over zo'n debat wordt getwitterd en geschreven, regel dan een paar Twitter/laptop-tafels met stekkerdozen voor bloggers, journalisten en andere schrijvers. En geef ze zoveel koffie als ze willen. Slechtbetaalde journalisten 1,50 euro laten betalen voor een bekertje slappe koffie is not done.
Als het CDA bovenstaande kritiek meeneemt in de volgende debatten, dan zou de strijd om het lijsttrekkerschap nog eens heel spannend kunnen worden. Op dit moment is het totaal niet interessant, voor de leden niet en al helemaal niet voor de niet-CDA'ers. Tot nu toe moet de conclusie zijn: het is mij om het even wie de lijst aanvoert.