CDA: Do ist der Bahnhof

Het CDA vervalt na de coalitiebreuk met de PVV in zijn oude fouten. Daarmee gaan ze het op 12 september dus echt niet redden.

„Ik zat een keer bij 'De Wereld Draait Door' toen we er bijna uit waren met de formatie. De presentator vroeg me hoe het ervoor stond. Ik zei dat het 50 procent kans had om te slagen, 50 procent kans om te mislukken. Daar was geen woord aan gelogen. De PVV is zo onvoorspelbaar.” Deze uitspraak is niet van Jomanda of de - naar het schijnt ook zeer visionaire - profeet Mohammed. Henk Bleker is de naam, en hij blijkt achteraf altijd al geweten te hebben dat Geert Wilders niet te vertrouwen is. Zijn collega Ben Knapen, die vanaf het ministerie van Buitenlandse Zaken moest waken over de beperkte besteding van ontwikkelingsgeld, had achteraf ook altijd al bezwaren tegen de samenwerking. „De PVV wierp een schaduw van chagrijn en ongemak over mijn portefeuille”, stelde Knapen.

Achteraf is het sowieso altijd gemakkelijk praten. Maar het zou Knapen en Bleker sieren als ze zich bij de feiten zouden houden. In de afgelopen twee jaar is de PVV volstrekt betrouwbaar geweest. Waar juist het CDA af en toe nog wel een scheve schaats wilde rijden, heeft de PVV zich aan alle afspraken gehouden. Alleen op het punt van „we agree to disagree” viel wellicht nog iets aan te merken. Toen Mark Rutte afstand nam van uitspraken van Raymond de Roon over de Turkse premier Erdogan, kon Wilders het niet laten de premier te gebieden 'eens normaal' te doen. Voor de rest was de partij één groot brok betrouwbaarheid. De PVV liet zich (uiteraard!) horen als het ging over ontwikkelingshulp, maar liep netjes in de pas als de afspraken nagekomen moesten worden. Het was uitgerekend de staatssecretaris zelf suggereerde dat „het hele idee van ontwikkelingswerk (...) een relikwie uit de tijd van Jan Tinbergen is”. Daarop heeft de PVV geen moment hoeven aandringen. Als hij dan nu alsnog moeilijk gaat lopen doen, is hij echt te laat. Bleker en Knapen blijken, geheel volgens aloude CDA-traditie, grootgrutter in boter op het hoofd.

Laten we elkaar geen mietje noemen. Wat de PVV heeft gedaan is een politieke doodzonde. Of je het er nu mee eens bent of niet. Na onderhandelingen is het gebruikelijk dat de koopkrachtplaatjes nog even tegen het licht worden gehouden en alle betrokken fracties er nog een plasje over mogen doen. Terugkomen met een veto en er verder niet over willen praten, terwijl je op alle deelonderwerpen akkoord bent, kan op slechts twee dingen duiden: óf je hebt ingezien dat je een waardeloos onderhandelingsresultaat hebt neergezet en je schaamt je daarvoor, óf je bent simpelweg niet betrouwbaar. Wilders is in de leer geweest bij Frits Bolkestein. Ik kan mij om die reden niets voorstellen bij het idee dat Wilders een slechte onderhandelaar zou zijn. Dan is er slechts één optie over. U zult wel weer boos worden om deze conclusie, maar zo werkt het helaas wel in Den Haag.

Knapen en Bleker doen me nog het meest denken aan Gé en Arie Temmes. Do ist der Bahnhof. Twee jaar lang maximaal proifteren van de PVV en vervolgens de held gaan lopen uithangen. En dan zijn ze bij het CDA waarschijnlijk nog stomverbaasd ook als ze na 12 september nog maar met zijn elven in de Kamer zitten.