Bernice Notenboom worstelde zich door ijzige hel

In december 2007 rapporteerde Jonathan Amos op de website van de BBC.

Lees verder hier.

Klimaatbevlogen wetenschappers en avonturiers zagen daarin aanleiding om de aandacht te vestigen op de ijsvrije Noordpool (en zichzelf natuurlijk), bijv. door daar op expeditie te gaan om de mensheid te waarschuwen voor die verschrikkelijke opwarming van de aarde. Maar Moeder Natuur werkte niet mee en de expedities mislukten.

Zie bijvoorbeeld hier en hier.

Ook de Zuidpool mocht zich in soortgelijke aandacht verheugen. Zie hier. Ook deze expeditie werd een echec.

Maar dat was voor Bernice Notenboom, Nederlands klimaatjournaliste, beroepsavonturierster en klimaatactiviste, geen reden om van wéér een expeditie af te zien. Ze is met name bekend geworden door de televisieserie Klimaatjagers, die is uitgezonden door de VPRO en door Canvas. Ze schreef lange tijd voor National Geographic. In 2007 was ze de eerste Nederlandse vrouw die op ski's de Zuidpool bereikte, een tocht van 1000 kilometer.

Maar ook háár expeditie mislukte. Gisteren mocht ze bij Pauw en Witteman vertellen hoe dat kwam. Barre weersomstandigheden met temperaturen van 40 graden onder nul (even dus geen opwarming) en windstoten van 100 kilometer per uur waren daarvan de oorzaak. De expeditie kwam maar langzaam westwaards over het ijs –  in ieder geval minder snel dan het ijs de andere kant op dreef. Dat schoot dus niet op. Voordat de omstandigheden nog verder verslechterden en zij niet meer vanuit de lucht bereikbaar zouden zijn, werden zij door een vliegtuig opgepikt.  

De discussie aan de tafel van Pauw & Witteman was enigszins surrealistisch.

Bernice Notenboom: 'Ik ben een film aan het maken om twee dingen te laten zien. Ik wil de pracht en schoonheid van de noordpool laten zien. ...En dat moet beschermd worden. En het tweede is dat de klimaatverandering een groot probleem is op de Noordpool. En dat dat hebben wij ook aan den lijve ondervonden. Dat is allemaal het gevolg van klimaatverandering.' [Noot HL: Tja, ja. Verrassing! Verrassing! Het is erg koud op de Noordpool.]

Pauw: 'Het is eigenlijk mis gegaan door die klimaatverandering. Want anders had je deze tocht makkelijk kunnen maken.' [Noot HL: Eigenlijk is het mis gegaan door de afkoeling in plaats van de verwachte opwarming. Bij een ijsvrije Noordpool had Bernice haar tocht per roeiboot of kajak kunnen maken.]  

Bernice: Juist. Maar dan was de boodschap niet zo overgekomen. [Noot HL: Hoe zo niet? Als ze had geroeid of gepeddeld zou de boodschap toch wel beter zijn overgekomen? Of begrijp ik het weer niet?] 

Pechtold: Maar hoe krijg je dan aangetoond Het zijn de critici die zeggen: het zijn natuurlijke verlopen. En dan keer op keer heb je dan die discussie. Wat is voor u dan nou dat u zegt nee, het is ook de invloed van de mens?

Bernice: De Noordpool was tien jaar geleden allemaal ijsblokken, tien jaren oud. Nu allemaal eenjarig ijs. [Noot HL: Tja, dat krijg je als opwarming wordt gevolgd door afkoeling.]

Pauw: Maar de vraag van Pechtold is: hoe kun je aantonen dat dat de schuld is van de mensen en niet van een heel groot milieu dat sowieso aan verandering onderhevig is?

Bernice: Ja maar ... ik bedoel als we kijken naar de IPCC–rapporten: 99% van de wetenschappers zegt dat het door de mens wordt veroorzaakt. Die discussie gaan we niet meer aan. [Noot HL: Vreemd! Die discussie is er nooit geweest, maar komt nu eindelijk behoorlijk op gang. Zie bijvoorbeeld hier en hier.] 

Pechtold: Ik geloof het. Ik ben blij dat u dat zegt. Er zijn natuurlijk zat mensen die daar elke keer een vraagteken bij zetten. Kijk naar een zeventiende–eeuws schilderij. Daar hadden we ook winters die heel anders waren dan een eeuw daarna.

Bernice: En ook al zou het een natuurlijke variatie zijn, zou u dan het risico willen nemen over vijftig jaar? [Noot HL: Ik ben even de weg kwijt.]

Pechtold: Ik ben het met u eens. Maar ik zocht het even van een ervaringsdeskundige.

En zo kabbelde de uitzending nog een tijdje door.

Zie hier.

Pauw had natuurlijk gelijk door te vragen of je kunt aantonen of de situatie op de Noordpool de mens is veroorzaakt. Het antwoord van Notenboom was het gebruikelijke autoriteitsargument: het IPCC denkt daar zo over! Dat mag dan wel zo zijn, maar het IPCC heeft dat niet bewezen en heeft zeker niet de aangroei van het drijfijs op de Noordpool voorzien. Als de Noordpool smelt moet dat dan aan de mens worden toegeschreven? En als het ijs weer aangroeit, moet dat dan ook aan de mens worden toegeschreven? Logisch, toch?

Dan had Notenboom het weer over de onuitroeibare mythe van de 99% klimaatconsensus. Het gaat hier – om precies te zijn – om twee getallen: 97% en 95% – beide zijn onzingetallen zoals ik vele keren eerder heb geschreven. Zie hier.

Dan vraagt Notenboom of men in het geval dat het een natuurlijke variatie zou zijn, men het risico zou willen nemen over vijftig jaar. Zo'n uitspraak is verward en verwarrend en vergt nadere toelichting. Helaas kwam die er niet. Maar dat mocht niet verhinderen dat Pechtold het met haar eens was (waarover dan wel precies?), waarbij hij haar een ervaringsdeskundige noemde. Hoewel deze galante opmerking hem sierde, werd uit Pechtold's woorden toch niet duidelijk of Notenboom's deskundigheid het klimaat betrof. Een schipper is nog geen oceanoloog. Een skiër is nog geen glacioloog. Een mijnwerker is nog geen geoloog. En een poolreiziger is nog geen klimatoloog.

Maar dat alles neemt niet weg dat Bernice Notenboom bewondering verdient voor haar schier bovenmenselijke fysieke prestaties. De verhalen daar omheen dwingen minder respect af.

Meer in het algemeen rijst de vraag wat het nut is van dit soort masochistische exercities - om nog maar even te zwijgen van de enorme CO2-voetafdruk die daarmee is verbonden.

Het is opvallend dat wanneer het over klimaat gaat in het algemeen intelligente mensen, zoals die welke bij P&W aanwezig waren, hun kritisch vermogen lijken uit te schakelen en in een politiek correcte reflex schieten. Het werd Bernice Notenboom wel erg gemakkelijk gemaakt. Zou het om Diederik Samsom of Bram Moszkowicz, om er maar een paar te noemen wier 'expedities' ook zijn mislukt, zijn gegaan, dan zouden we wel een pittiger discussie hebben gehad.

Voor mijn eerdere DDS–bijdragen zie hier.