Een opinie in de NRC, een goed momentje om met een kop koffie in de hand even goed te lachen. Dick Pels en Niesco Dubbelboer roepen de Groene en Rode broeders op om de verschillen opzij te zetten en eindelijk te fuseren. Zij menen namelijk dat dan links eindelijk weer de grootste partij van Nederland kan leveren. Ondertussen realiseren zij zich niet dat de 'speelruimte' voor links gewoon enorm beperkt is op dit moment. Economisch-links is ideologisch gezien dood, het onderwerp klimaat is zeker goed voor wat zetels, maar als het puntje bij paal komt trekken mensen zich toch terug als hun portemonnee hard wordt getroffen door een mogelijke 'Green-deal'.
Inderdaad: de scepsis over de marktwerking was nog nooit zo groot, net als de ergernis over de ongelijkheden van inkomen en bezit. We willen minder flex en meer baanzekerheid, en structurele oplossingen voor de woningnood, het lerarentekort, de afbraak van de zorg en de druk op politie en justitie. Ook de klimaat- en stikstofimpasse dwingen tot hervorming van de bestaande kapitalistische orde. En dan is er nog de crisis in de representatieve democratie, waarvan de legitimiteit voor grote groepen te wensen overlaat.
Dit is een interessant punt, al jaren - en eigenlijk al decennia lang - waarschuwt de SP ons voor marktwerking. Toch staat de partij er al jaren niet goed voor, tot nu toe is het keer op keer verlies voor de socialistische broeders van de SP.
Mensen koesteren niet zo zeer wantrouwen tegen marktwerking, maar eerder tegen het ontstane beleid van de overheid. Al die wet- en regelgeving is juist desastreus, wat een groot wantrouwen heeft veroorzaakt jegens de overheid.
GroenLinks is bovendien roder en de PvdA groener geworden. Bij GroenLinks is door Van Ojik en Klaver het accent sterker op sociaal-democratische waarden als sociale bescherming, rechtvaardigheid en herverdeling gezet. De PvdA heeft op haar beurt de klimaatpolitiek omarmd – geen organisch onderdeel van de sociaal-democratische traditie. Het is dus niet zo gek dat een meerderheid van hun achterban wil dat beide partijen samengaan.
Toch maken beide auteurs wel een goed punt: het klopt dat de
PvdA en GL voor 90% één pot nat zijn. Maar dat is de achterban niet, en dat is nu net het probleem. GL geniet veel steun onder studenten en oudere 'radicale types', waar ik een beetje het CPN- en PPR-publiek mee bedoel. De oude garde van GL valt niet samen te voegen met de oude garde van de PvdA, de mensen die heimwee hebben naar de SDAP-tijden of naar de opleving van Drees jr.
Ik snap dat Links iets moet doen om weer het kabinet in te komen, maar een fusie tussen GL en de PvdA gaat weinig opleveren. Mocht dit gebeuren, dan worden zowel de VVD als FvD ook een stuk groter. De VVD omdat zij zich als 'redelijk alternatief' zullen neerzetten, wat ze in 2012 - pre Rutte II - ook deden. Forum zal gaan stijgen omdat ze 'gelijk' krijgen. Links is één groot kartel, dus met fuseren werk je in de hand dat Forum ook enorm gaat groeien.
