85% kiezers durft niet voor stem uit te komen

Uit nieuw onderzoek van Ipsos' Politieke Barometer blijkt dat 85 procent van de Nederlandse kiezers publiekelijk liever niet zegt op welke partij men stemt. Daarbij is het opvallend dat mensen die zich in het midden van de rechts-links schaal bevinden vooral erg geheimzinnig doen. Hoe verder ze ideologisch naar de flanken opschuiven, hoe eerlijker ze zijn.

De centrumkiezers hebben - zeggen zij zelf - een goed excuus om dit soort informatie niet te delen: juist zij zijn vaak zwevend, en dus kunnen ze zich per definitie niet vastleggen op één partij. Leuk bedacht, maar je kunt natuurlijk gewoon zeggen op welke partij je gestemd hebt bij de vorige verkiezingen en/of waarop je van plan bent te stemmen als er nu verkiezingen zouden zijn. Heck, hele volksstammen doen dat iedere week opnieuw als ze hun voorkeuren doorgeven aan verschillende peilingbureaus.

Dan het meest hilarische: de meeste mensen die zelf bijzonder geheimzinnig doen over hun stemgedrag zeggen dat kiezers zich nergens voor hoeven te schamen. Je kunt gewoon eerlijk zijn waar je over stemt, want ach, zoveel maakt het niet uit, je hebt je democratische plicht in ieder geval gedaan, enzo, etc.

Natuurlijk vind ik het prima dat deze mensen met leuke verhalen komen aanzetten om dit soort gedrag goed te praten, maar feit is natuurlijk dat ze zich er wel degelijk voor schamen, of dat ze niet in staat zijn om hun stem te verdedigen als ze gepusht worden door een familielid/vriend/kennis die er een andere mening op nahoudt.

Daar komt nog iets bij. De gemiddelde Nederlander praat vaak over de politiek en beklaagt zich vooral over een hele hoop, maar uiteindelijk moet er wel gestemd worden. Je kunt alle partijen bagger vinden, maar thuis blijven heeft ook geen zin. In sommige gevallen - misschien wel in heel veel - kan het dus zomaar zo zijn dat mensen op de partij stemmen die hun inziens "het minst slecht" is. In die situatie is het nog wel verdedigbaar dat je bij jezelf denkt, 'wiedewiedewiet ik zeg niets.' Volgens het onderzoek is dat in 13 procent van de gevallen zo, maar ik heb het sterke vermoeden dat het eigenlijke percentage significant hoger ligt.

Tenslotte heb je dan dus nog de types die zeggen dat het een persoonlijke voorkeur is. Dat is nogal wiedes. Tegelijkertijd is het ook een publieke keuze. Het ene sluit het andere niet uit. Sterker nog, je kunt je stempel niet meer op de samenleving drukken dan door te stemmen; daarmee maak je mogelijk niet alleen beslissingen voor jezelf, maar ook voor zo'n 17 miljoen anderen.

Kortom, de excuusverhalen om niet met dit soort informatie over de brug te komen kunnen wel bij het grofvuil worden gezet. Als er iets is wat publiek is en wat je moet kunnen en durven verdedigen dan is het je stem op of steun voor een bepaalde politieke partij - ja, zelfs als je deze partij steunt. Als je daar het lef of de argumenten niet voor hebt moet je op verkiezingsdag maar lekker lui voor de tv hangen, want je bent van weinig toegevoegde waarde voor onze democratie; die heeft alleen baat bij actieve burgers, die weten waar ze op stemmen en bereid zijn om hun stem te verdedigen. En dan niet door te roepen dat het slechts een "persoonlijke voorkeur" is, maar door daadwerkelijke, logische argumenten te gebruiken.