De Focus op Hongarije: interview met prof László Marácz -Deel 3-

Dit is het derde deel van een serie van vier waarin Frits Bosch prof. László Marácz interviewt over Hongarije en Victor Orbán. Vandaag speken ze over de achtergronden van Orbán en hoe hij wordt bejegend in de EU. Voorts komen hottopics aan de orde zoals Hongarije’s beleid ten aanzien van immigratie en de positie van Hongarije ten opzichte van Rusland en China. Later volgt het vierde deel met conclusies van Frits.

“Wat is de achtergrond van Viktor Orbán?”

Marácz: “Viktor Orbán studeerde rechten in Boedapest (1981-1987) en werkte voor het ministerie van Landbouw. Hij is lid van de Hongaarse Gereformeerde Kerk. Zijn vrouw, de juriste Aniko Lévai en hun kinderen zijn katholiek. In 1989 kon hij met een beurs van de Soros Foudation een jaar in Oxford studeren. In 1988 was hij medeoprichter van Fidesz, de Bond van Jonge Democraten. Orbán kreeg bekendheid door in juni 1989 bij de herbegrafenis van Imre Nagy op te roepen tot vrije verkiezingen en terugtrekking van de Sovjet-troepen. In 1990 kreeg hij namens Fidesz een parlementszetel. Van 1998 tot 2002 was hij premier en sinds 2010 is hij dat opnieuw. Vanwege de vluchtelingencrisis liet Orbán een 4 meter hoge en 175 kilometer lang hek langs de Servisch-Hongaarse grens bouwen. Vanaf september 2015 werd de toestroom van migranten naar Hongarije stopgezet. Dit hek lokte verontwaardiging uit bij mensenrechtenorganisaties en de regeringen van EU lidstaten. Krachtens het Schengen verdrag behoort Hongarije deze grens te controleren en te bewaken. Deze grens geldt tevens als buitengrens van het Schengen gebied. Orbán wil het land beschermen en Europa behoeden voor islamitische vluchtelingen uit het Midden-Oosten.”

“Is het terecht dat Orbán soms dictator wordt genoemd?”

Marácz: “Zeg je Viktor Orbán (1963), dan zeggen ze hier en bij de Europese Commissie 'nationalist', of 'populist'. Voormalig voorzitter van de Europese Commissie Jean Claude Juncker noemde hem 'dictator’. Het is zeer onterecht. ‘Orbán als dictator’ is een zorgvuldig opgebouwd links-liberaal mediaproject dat in de werkelijkheid niet bestaat. Dat beeld van Orbán dient twee doelen. Enerzijds kan men Hongarije steeds weer onder druk zetten als het zich verzet tegen het machtscentrum in Brussel. Anderzijds is het een Westerse afleidingsmanoeuvre om tegen de bevolking van de West-Europese landen te kunnen zeggen: “Hier is alles in orde met de rechtsstaat, zie de kwade dictatuur van Orbán in Hongarije, knijp je handen dicht met Rutte, Macron.” Niets is minder waar. De Coronacrisis heeft helder gemaakt dat er onder leden van de EU rechtsstatelijk falen plaatsvindt. Orbán bedreigt niet de rechtsstaat. Dat wil niet zeggen dat Orbán niet veel macht heeft. Hij heeft drie keer op rij de nationale verkiezingen gewonnen met een tweederde meerderheid. De coalitie van Orbán is een politieke beweging en streeft naar politieke macht om het conservatieve programma te verwezenlijken. Maar er zijn in Hongarije voldoende maatschappelijke tegenwichten. De Hongaarse politiek is gepolariseerd in twee kampen: de conservatieven van de Orbán-coalitie en de links-liberalen die ook oud-communisten en/of hun kinderen herbergen.” Hoewel deze de links-liberalen nog steeds een mediaoverwicht hebben, horen we alleen maar over het vermeende mediaoverwicht van Orbán. Er is voldoende vrijheid van meningsuiting. De links-liberale coalitie bracht Hongarije in 2006 op de rand van een financiële afgrond. Het is onwaarschijnlijk dat deze groep politici met een neoliberaal profiel in Hongarije een meerderheid zullen krijgen. Zij roepen over de ‘dictatuur van Orbán’, maar dat is paradoxaal. Als Hongarije een dictatuur is hoe kan de links-liberale oppositie bij de gemeenteraadsverkiezingen in oktober 2019 de burgemeesterspositie van de hoofdstad Boedapest winnen? Ik verneem daar in de Nederlandse media geen analyse over... De Hongaarse media zijn vrij. Alles kan gezegd en geschreven worden. Wel is het zo dat media duidelijk gelieerd is aan de politieke kampen die er zijn. Het principe van 'het horen van de andere partij' wordt nauwelijks gerespecteerd. Maar geldt dat niet in West-Europa? De casus Hongarije lijkt me een goed voorbeeld dat wederhoor in West-Europa lang niet altijd wordt toegepast. De berichtgeving over Hongarije ook hier in dit land is eenzijdig en vooringenomen.”

“Waarom heeft Hongarije een muur gebouwd contra immigranten?”

Marácz: “Hongarije is in 2015 ‘overvallen’ door de uitnodiging van de Duitse bondskanselier Merkel aan migranten, aanvankelijk Syrische vluchtelingen maar later ook anderen, om naar de EU en Duitsland te komen. De Hongaren hebben dit nooit begrepen en wilden en willen geen verantwoordelijkheid dragen voor de oplossing van het demografische probleem van Duitsland en de toenmalige krapte op de Duitse arbeidsmarkt. Hongarije volgt een politiek van non-interventie. Hongarije spreekt zich niet uit over de binnenlandse politieke verhoudingen van andere EU-lidstaten en liet het oordeel over Merkel aan de Duitsers zelf over. Merkel ging echter volgens de Hongaren te ver toen zij van Hongarije een soort ‘hub’ wilde maken met de continue opvang van 500.000 migranten waaruit Duitsland een keuze kon maken voor de eigen arbeidsmarkt. Degenen die niet bruikbaar waren, zouden terugkeren naar Oost-Europa. Hongarije staat open voor vluchtelingen die zich kunnen documenteren. Het land heeft een paar duizend Syrische vluchtelingen, waaronder vervolgde christenen opgenomen. Hongarije wil echter geen stroom van illegale migranten die door Europa zwerven met alle nadelige gevolgen voor de eigen bevolking van dien. De Hongaarse regering kon niet anders dan constateren dat Merkel’s beleid een gevaar voor de nationale veiligheid van het land vormde. Het werd een halt toegeroepen door een hek. Dit beleid in Hongarije is afgedwongen en heeft helaas kwaad bloed gezet tegen de regering-Orbán in Brussel. Het is duidelijk dat er in Europa twee verschillende interpretaties zijn van etniciteit/identiteit die moeilijk met elkaar te verenigen zijn. In Centraal- en Oost-Europa is de natie gedefinieerd als een etnisch-linguistische groep. Wil je in Hongarije opgevangen worden dan dien je in ieder geval de taal te leren spreken. In West-Europa is dat minder belangrijk. Ook in ons land is het spreken van de standaardtaal geen absolute vereiste voor burgerschap, hoewel het wel steeds gezegd wordt. Veel immigranten spreken nauwelijks Nederlands. Voor de tweede/derde generaties is het eufemisme "taalachterstand" uitgevonden, maar het is gewoon slecht Nederlands.”

“Heeft China voet aan de grond in Hongarije?”

Marácz: Orbán heeft vanaf 2010 de samenwerking met China en Rusland gezocht. Vooral handel en energie. Hij heeft deze politiek Oosterse opening genoemd. Of en hoe deze politiek voortgezet kan worden is zeer de vraag [82].” “Is Hongarije goed in IT? Marácz: “Hongarije is vooruitstrevend in ICT en Artificial Intelligence. Dat heeft ook te maken met de taal die transparant is en dwingt om logisch te denken. De Hongaarse geleerden[83] in het atoomproject spraken onderling Hongaars omdat ze preciezer konden spreken over de atoomdeeltjes. Dit tot ergernis van de Amerikanen omdat ze niet wisten waarover de Hongaren spraken.” “Heeft Hongarije veel Corona slachtoffers?”László Marácz: “De Hongaarse regering heeft de eerste signalen van de coronacrisis snel opgepikt en serieus genomen. De Hongaren hadden daardoor een voorsprong op West-Europese landen die hun bevolking in het begin voorrekenden dat het allemaal mee zou vallen. Hongarije heeft de gezondheidszorg tijdens de Coronacrisis op militaire wijze aangestuurd en is overgegaan op de productie van medicijnen en beschermingsmiddelen die het land niet uit mochten. Het land kreeg daarbij ook steun van China. Premier Orbán heeft zich wel laten adviseren door de Hongaarse tegenhanger van de OMT, maar hij heeft alle verantwoordelijkheid voor het beleid uitdrukkelijk zelf op zich genomen. Deze strategie pakte voor Hongarije en Orbán succesvol uit en zo kon de Coronanoodwetgeving in juni al opgeheven worden. Ik heb de afgelopen dagen subjectieve artikelen over Hongarije voorbij zien komen, zoals ‘Coronanoodwet wordt gebruikt om onafhankelijke journalisten te muilkorven’ en ‘er zijn in Hongarije geen onafhankelijke journalisten’. ‘Onafhankelijk’ betekent hier links liberaal en gefinancierd door het Soros-netwerk. En: ‘de waarden van de Hongaarse natie kunnen niet bekritiseerd worden’. Onzin, dat gebeurt dagelijks door links liberale politici en journalisten zonder strafvervolging. Op talloze internetsites die door het Soros netwerk in de lucht worden gehouden, op de oppositionele televisiezenders ATV en RTL. In het Hongaarse parlement wordt grove taal gebruikt tegen de regering Orbán en de Hongaarse identiteit. Dergelijke onsmakelijke parlementaire toespraken komen regelmatig op het nieuws van de Hongaarse staatstelevisie die door Orbán wordt gedomineerd. Het is ongefundeerd en hypocriet en heeft niets met de Hongaarse realiteit te maken.“

“Wat is Hongarije’s positie versus Rusland?”

Marácz: “Hongarije volgt ook hier het gidsprincipe van St. Stefanus, als onderdeel van het Westen maar houdt de lijnen open met het Oosten. Het is absurd om te stellen dat de Hongaren vergeten zouden zijn dat het de Russische legers waren die in 1849 de Hongaarse variant van de lente der volkeren en in 1956 de anti-communistische opstand neersloegen. De voorstelling van Orbán als vriend van de Russische president behoort tot eerdergenoemde mediacampagne. Hongarije zal echter geen nieuwe confrontatie aangaan met Rusland en zich daarvoor ook niet lenen. De dynamische minister van Buitenlandse Zaken Péter Szijjártó is een graag geziene diplomaat in Moskou die voordelige gasprijzen voor Hongarije bedingt in de onderhandelingen met de Russen. Dit om de koopkracht van de gewone Hongaar te versterken en via een gunstig klimaat voor energieprijzen Westerse investeerders aan te trekken die in Hongarije goedkoper kunnen produceren.”

Frits Bosch, econoom en socioloog, auteur van Links Verdriet.