'Het werkelijke doel van Kick Out Zwarte Piet is eigenlijk Kick Out Nederland'
Zijn er nog Nederlanders die denken dat het Kick Out Zwarte Piet om Zwarte Piet gaat? Ja, die zijn er. Volgens onderzoek staan 32 procent van de Nederlanders achter KOZP. Enkele dames in De Telegraaf menen dat het KOZP niet om zwarte piet gaat, “ze hebben een hele andere agenda”. Die agenda laat zich raden: ze willen KON, ofwel Kick Out Nederland.
De rancune en haat over wat wij donkere mensen zouden hebben aangedaan in de slavernij periode en koloniale tijd is enorm. Decennialang hebben we nooit iets gehoord van gekleurde mensen over zwarte piet. Ik ben veertig jaar bevriend geweest met een donkere Surinamer tot zijn dood ons scheidde. Nooit één onvertogen woord over zwarte piet vernomen. Altijd vrolijk meegevierd. Ik heb op een middelbare school gezeten met donkere leerlingen in de klas. Nooit één onvertogen woord over hun kleur of over de zwartheid van zwarte piet gehoord. Stel je voor! Dat gekleurde kinderen daarom worden uitgelachen gaat er bij niet in. Opeens sloeg de vlam in de pan. Hoe kan dat? ‘Wij’ hebben het onszelf aangedaan met oeverloze discussie over de slavernijtijd en kolonialisme, deemoedig het hoofd buigen in eindeloos schuldbesef en jaarlijkse slavernijherdenkingen.
Professor Gloria Wekker, sociaal en cultureel antropologe aan de Universiteit van Amsterdam en collegae haakten daar gretig op in. Zij heeft haar leerstoel er aan te danken. Mevrouw Wekker heeft een prachtige bijdrage geleverd aan de huidige verdeeldheid en ontevredenheid onder haar mensen. Volgens haar moeten blanken zich een ‘dubbel bewustzijn’ aanmeten voor blanke en gekleurde mensen, ‘white privilege’. Wekker heeft het boek Witte onschuld geschreven, waarin ze uiteenzet dat 400 jaar imperialisme en kolonialisme de blanke mens superioriteitsgevoelens heeft gegeven. Bij autochtone Nederlanders zit volgens haar die koloniale periode nog steeds tussen de oren. Er zijn fouten gemaakt door blanken, maar historicus emeritus hoogleraar Piet Emmer en de Amerikaanse historicus Robert C. Davis werpen er een ander licht op. Emmer vertelt in De Nederlandse slavenhandel 1500-1850 dat slaven door Arabieren en inheemse Afrikanen werden verhandeld op slavenmarkten, lang voordat Engelsen en Nederlanders daaraan deelnamen. Nederlanders zouden een marginale 5% van de slavenhandel hebben, helemaal aan het einde van de slavernijhistorie. Slavenhandel was het resultaat van samenwerking tussen gekleurden – die de slaven uit het binnenland haalden – en blanken. Slavernij is een oeroud fenomeen teruggaande naar het Romeinse Rijk. En nog steeds bestaat alternatieve slavernij in Afrika en Arabisch landen. Maar daar horen we niets over van KOZP.
Robert C. Davis, Christian Slaves, Muslim Masters. White Slavery in the Mediterranean, the Barbary Coast, and Italy, 1500–1800, verwijst naar de Barbarijse slavenhandel van blanke slaven tussen de 16e en 19e eeuw aan de Barbarijse kust van Noord-Afrika, Marokko, Algerije, Tunesië en het westelijk deel van Libië. De markten beleefden een periode van voorspoed toen de gebieden officieel onder de heerschappij van het Ottomaanse Rijk vielen, maar officieus een grote autonomie genoten. De Noord-Afrikaanse slavenmarkten handelden in blanke slaven uit Europa, aangevoerd door piraten vanuit de kustplaatsen van Italië, Spanje, Portugal, Frankrijk, Engeland tot zelfs IJsland toe in een verwoestende mate. Hele kuststreken werden aangevallen en bleven verlaten achter. De omvang van verhandelde christenen zou onderschat zijn. Het zouden ‘miljoenen’ zijn. In zijn diepgravende studie naar de slavernij van Europese christenen door Noord-Afrikaanse moslims meent Davis dat historici de impact van deze slavenhandel op Europa ernstig onderschatten.
Ons beeld van slavernij wordt sinds decennia gedomineerd door zwarte Afrikanen die door blanke handelaren naar de Nieuwe Wereld werden verscheept om daar aan blanke plantagehouders te worden verkocht. Dit is op zich correct. Maar het beeld van de Europeaan, in deze archetypische voorstelling, als de altijd wrede dader en de Afrikaan als het wil- en identiteitsloze slachtoffer, zou volgens Emmer en Davis bijgesteld moeten. Het fenomeen slavernij zou veel breder en ouder zijn dan we denken en er zijn veel meer actoren, schuldigen van alle kleuren. Maar die wetenschappelijke waarheid wil men niet horen.
Hoe de slavernijtijd ook moge zijn geweest, ons treft geen bloedschuld. Wij zijn er niet bijgeweest en zijn niet medeplichtig, inderdaad witte onschuld zonder superioriteitsgevoelens. Ga je wraakgevoelens dus ergens anders botvieren, maar niet op ons. Impregneer breinen niet met haat. Laat negatieve gevoelens achter je en bouw aan je toekomst.
Roetveegpieten zijn letterlijk geen gezicht. Iedereen ziet dat een roetveegpiet een neppiet is. Doe dus als de Surinamers en Curacaoënaars en maak zwarte piet gitzwart. Sinterklaasfeest is een feest zo inclusief als het maar zijn kan. Stel je voor zwarte pieten die blank zijn, dát zou pas uitsluiting zijn!
Nederland is één van de meest tolerante landen ter wereld met 223 verschillende nationaliteiten. Wat we nu meemaken is onterecht en lijkt op het begin van een burgeroorlog. Actie is reactie. Laten we hiermee stoppen. We willen rust. We weten dat KOZP het Sinterklaasfeest racistisch vindt. Dat is ons inmiddels voldoende duidelijk. Verbied iedere demonstratie van voor- en tegenstanders.
Frits Bosch, econoom en socioloog, auteur van Wereld op een keerpunt en Onbehagen bij de elite
