Eerste Kamer: Van 'chambre de réflexion' naar politieke hinderpaal: Eist ophalen groep Afghaanse bewakers

Deze week nam de Eerste Kamer doodleuk een motie aan waarin het kabinet gevraagd wordt om alsnog zo'n 950 Afghaanse bewakers op te halen. Deze mensen werkten bij de Nederlandse ambassade en op militaire bases, en volgens sommigen hebben we een 'ereschuld' aan hen. Paul van Meenen van D66 zei het letterlijk: "Voor ons is het een kwestie van medemenselijkheid en een betrouwbare overheid zijn." Maar het huidige kabinet had juist besloten dat deze Afghanen geen recht op asiel hebben. Een logische beslissing, zeker gezien de onzekerheden over hun veiligheid onder het Taliban-regime.

Nu moeten we dus weer, door deze motie, opnieuw naar deze kwestie kijken. De coalitie heeft de Afghaanse bewakers al eerder de deur gewezen, maar D66 en consorten lijken zich meer zorgen te maken over hun moral high ground dan over praktische overwegingen. BBB-Tweede Kamerlid Henk Vermeer windt er geen doekjes om in het AD: "Als ik het kabinet was, zou ik de motie naast me neerleggen, de Eerste Kamer bestaat niet uit gekozen volksvertegenwoordigers." En gelijk heeft hij! Het is ronduit absurd dat een niet-gekozen orgaan de coalitie op deze manier in een hoek probeert te drijven.

We zien het telkens weer gebeuren: de Eerste Kamer, die zich steeds meer gedraagt als een politiek gremium in plaats van een toetsend orgaan. Eerst werd de asielnoodwet door de Senaat geblokkeerd, toen mokten ze over de btw-verhoging, en nu deze kwestie. De coalitie in de Tweede Kamer zit duidelijk in haar maag met de Senaat. En terecht, want zonder meerderheid in de Eerste Kamer zijn ze afhankelijk van partijen die meer bezig zijn met symboliek dan met pragmatische oplossingen.

Laten we niet vergeten: het kabinet kán moties uit de Eerste Kamer negeren. Dat zou inderdaad politiek riskant zijn, maar soms moet je gewoon risico's nemen voor de goede zaak. Het kabinet kan niet elke keer buigen voor een clubje senatoren dat de realiteit uit het oog verloren lijkt te hebben. Als we blijven toegeven, worden we als Tweede Kamer simpelweg buitenspel gezet. En daar komt de Eerste Kamer nu precies op aan: politiek saboteren in plaats van controleren.

Het wordt hoog tijd dat we onszelf afvragen wat voor rol we de Eerste Kamer willen laten spelen in onze democratie. Een toetsend orgaan of een extra drempel om de politieke agenda te frustreren? Voorlopig lijkt het helaas vooral dat laatste te zijn.