-Sid Lukkassen- Moet FVD de toon matigen?

Nu is het duidelijk dat Wellens in zijn parafrasering overdreef en dat dit nooit op deze wijze zo is gezegd. Ook Van Houwelingen’s uitspraak over tribunalen – hoewel een tribunaal volgens de rechtsfilosoof Paul Cliteur eenvoudigweg een rechtbank is – zou volgens Wellens de invoering van CBDC versoepelen. Kortom, alles wordt aangegrepen om je weg te zetten als ‘extreem’ en je buiten de discussie te houden. Dus moet FvD enorm op hun woorden passen, aldus Wellens.

Het antwoord op deze kwestie ligt in een tweet van Madeline Vingerhoets. Heeft Wilders ooit zijn toon gematigd? Hij sprak al over een ‘nepparlement’ voordat FvD was geboren en riep op tot tribunalen voordat Van Houwelingen dit woord gebruikte. Onlangs met de Marokkanen rellen rond het voetbal herhaalde hij zijn “minder minder minder” statement waarvoor hij was veroordeeld. Toch vreest het establishment FvD méér dan de PVV. In dit licht heeft ‘de toon matigen’ geen zin:

“Waarom ze FvD willen verbieden? Omdat FvD de enige partij is die actief bezig is met bouwen aan een gemeenschap/Nieuwe Zuil om op terug te vallen als alles naar de klote gaat. Ze zijn niet bang voor de zetels en hun ‘uitspraken’ – ze zijn bang voor de beweging erachter.”

Wellens’ analyse kent tekortkomingen. In het huidige medialandschap wordt je immers niet alleen aangepakt op basis van wat je werkelijk vindt, maar vooral op basis van wat aan je wordt toegeschreven. Primaire bronnen worden door de achterban en de verspreiders van vijandige frames zelden nagelopen. Verknipte beelden, uit de context getrokken uitspraken en zelfs deep fakes zijn gebruikelijk. Neem nu de rare verhalen over ‘reptilians’ en bestormingen van het parlement die nooit op die wijze zijn verwoord.

Zodoende is het de vraag of je bereid bent afgrondelijk te zijn. Als je staat voor waarheid, traditie en identiteit, keren de heersende instituties zich tegen je. Dus zelfs als je Wellens’ methode volgt en je woorden afweegt op een gouden schaaltje, houdt de lawine aan beschuldigingen en verdachtmakingen aan. Wie onder dit alles een goedlachse jongen wil blijven, een graag geziene gast, zal snel bezwijken.

Wellens heeft de politieke dynamiek niet doorgrond in het licht van de communicatieve condities. Ook dringt de vraag zich op of hij authentiek is. Want waarom blijft hij zich verdedigen tegen aantijgingen die toch nooit stoppen? In plaats van te zeggen: “U heeft niets te zeggen over mijn waarden, noch over mijn ziel! Ik valideer mijn eigen waarden, ik leg aan u geen verantwoording af – you have no power here.” Door krampachtig bang te zijn voor framing die onvermijdelijk gaat komen, maakt Wellens zijn vijanden soeverein over zijn ziel.

Wellens legt onvoldoende rekenschap af van de communicatieve condities. Hij lijkt te denken dat, als hij met deugers discussieert – of in dit geval als de FvD-volkvertegenwoordiger met Gündoğan debatteert – dat zijn woorden in dat geval gericht zijn aan een individu met een bewustzijn waarbinnen een zelfstandig afwegingsproces plaatsvindt. Deze aanname is onjuist. Want de FvD-volksvertegenwoordiger staat op dat moment niet tegenover een individu, maar tegenover een communicatief netwerk van macht en belangen waarbinnen dat individu hooguit een knooppuntje is. Het individu staat onder druk van familie en vrienden, sociale media, krantenkoppen, baankansen en mogelijkheden tot promotie. Je richt je dus niet tot een individu, maar tot een totaliserend communicatief netwerk waarbinnen de conclusies al vaststaan over jou. Over wie je bent, waar je staat, en de schade die de associatie met jou en alles waarvoor je staat aanricht aan dat netwerk.

Simpel gezegd: In het diepst van zijn hart heeft iedereen nu wel een kant gekozen, en voordat je één woord uitbrengt, is het afwegingsproces over jou al compleet. The mind has already been made up. Complexer gezegd: de belangen van dat communicatieve systeem zijn door dat specifieke individu waartoe je jouw woorden richt, reeds verinnerlijkt als overlappend of zelfs samenvallend met diens persoonlijke belangen. De waarden van dat communicatieve netwerk zul je niet veranderen, dus ten beste bouw je een eigen zuil als tegenhanger. Het hoogst haalbare in deze situatie is niet het inwerken op de tegenstander, maar het bekrachtigen van eigen waarden.

Anders blijf je bezig op frames te reageren in plaats van je eigen punt te maken. Iedereen heeft in het verleden wel iets gezegd dat uit de context kan worden getrokken. Desnoods wordt iemand uit je verleden ingepalmd om belastende verklaringen af te leggen. Je kunt dus beter full blown Maarten Luther gaan: “Hier sta ik, ik kan niet anders!” Sowieso helpt de maatschappelijke ontwikkeling niet om de toon te matigen. Hoe doe je dat, gematigd de energierekening niet kunnen betalen? Om nog te zwijgen over landbouwbedrijven en uit huis geplaatste kinderen.

Het model waarop Wellens zich baseert heeft de vorm van een Mickey Mouse hoofd: een ronde bol als kop met twee oren. In het linkeroor zitten de radicalen en activisten. Zij trekken de grijze massa, de middenbol, hun kant op. In het rechteroor zitten de conservatieven, de mensen die CBDC afwijzen. Volgens Wellens strijden de oren om de gunst van de massa om zo momentum te krijgen voor de maatschappelijke richting die zij verkiezen.

Het punt is dat er geen rationeel open debat is – de conditie ontbreekt waaronder het zin heeft om zorgvuldig te formuleren. De greep op de massa van het linkeroor wordt via machtsingrepen vanuit instituties voortdurend versterkt: denk aan onderwijs, mainstream media en sociale media. Terwijl het verhaal van het rechteroor stelselmatig wordt onderdrukt en vertekend. Denk aan shadowbans, algoritmes, het wegknuppelen van demonstranten en aan Johan Derksen die op prime time TV oproept om de FvD-leider te liquideren. Uit Wellens’ analyse van het Mickey Mouse hoofd zou dus volgen dat dit netwerk moet worden ontmanteld of buiten werking gesteld. Dit heeft revolutionaire implicaties.

Tot slot is het überhaupt onmogelijk voor FvD om de revolutionaire implicaties van de eigen inzichten te ontwijken. Baudet concludeert in Aanval op de Natiestaat dat de machten die het land aansturen, voorbij democratische controle zijn. Denk aan internationale gerechtelijke uitspraken en meer zulks. Hieruit volgt dat, zolang de democratie in Nederland de heersende mythos van bestuur blijft, bewind en bevolking steeds meer vervreemding zullen ervaren, leidend tot verhitting en polarisering. Onvermijdelijk volgen revolutionaire spanningen. Of men de toon nu matigt: dezelfde analyse blijft onverminderd van kracht.

Woorden zorgvuldig kiezen om precies dát te zeggen wat je wil uitdrukken, is raadzaam, maar in de huidige situatie is inhoudelijk luisteren naar wat je inbrengt al teveel gevraagd. In deze situatie zullen we afgrondelijk in onze schoenen moeten staan.