Paul Cliteur: Een informeel geïnstitutionaliseerde doodstraf op gelijk

4 mei, 5 mei, 6 mei. Het blijft nog even doormalen in mijn hoofd. Nederland is in zoverre een bijzonder land dat wij een informeel geïnstitutionaliseerde doodstraf kennen op “gelijk hebben”.

Kijk maar. Welke twee personen hadden de afgelopen 20 jaar Groot Gelijk? Dat waren 1. Pim Fortuyn († 2002), 2. Theo van Gogh († 2004). Maar allebei hebben ze de doodstraf gekregen. Informeel, maar toch. En we hebben nu voldoende kunnen nadenken de afgelopen 20 jaar om daarin een patroon te zien. Het geweld lijkt “geïnstitutionaliseerd”.

Waarom kreeg Theo van Gogh de doodstraf? Dat was omdat hij de islam beledigd had. De profeet. De god van de islam. En daarop plaatst elke jihadist de doodstraf. Daar is op zichzelf niets vreemds aan. Het is algemeen bekend. Het is alleen niet bekend bij mensen die zich helemaal weten af te schermen van de juiste informatie. Daar slagen sommigen goed in, maar het maakt het gelijk van Theo toch niet minder evident. Zijn dood onderstreepte nog eens zijn gelijk.

Mohammed Bouyeri is ook eigenlijk niet moeilijk te begrijpen. Hij is alleen “niet te begrijpen” voor iemand die helemaal niets van de jihadistische mindset begrijpt.

Maar dan die tweede figuur, Pim Fortuyn en daarmee ook zijn moordenaar Volkert. Die moord op Fortuyn is veel moeilijker te begrijpen. Volkert was geen jihadist. Hij was een extreemlinkse activist. We weten nu: die kunnen ook moorden, net als jihadisten. Maar waarom nu precies? Dat vind ik moeilijker te begrijpen dan het jihadisme. En dat betekent: Van der Graaf is moeilijker te begrijpen dan Bouyeri. Moet je nu zeggen: Van der Graaf “helpt” Bouyeri een beetje? Immers Fortuyn zei weer dezelfde dingen als Van Gogh? Of moet je zeggen dat Van der Graaf “minderheden” tot een soort “goden” heeft gemaakt? Een soort heilige iconen? Dingen waar je nooit aan mag komen, zoals Fortuyn deed? Want anders pleeg je “godslastering” (en ben je de doodstraf waardig)? En wat dus betekent: als die minderheden worden beledigd, dan moet je, als Volkert, net zo in het geweer komen als Bouyeri dat deed voor zijn god?