Laten we de term extremisme alleen gebruiken voor gewelddadigheid

Dat ook de regering nogal wat plannen heeft die een effectieve ondermijning betekenen voor de rechtsstaat blijkt eruit dat de minister van justitie komt met een wetsvoorstel dat gemakkelijker optreden mogelijk maakt “tegen maatschappelijke organisaties die de democratische rechtsstaat of het openbaar gezag ondermijnen”.

Dat klinkt wel mooi, maar wat is dat, het “openbaar gezag ondermijnen”? Wanneer die bewoordingen steeds losser worden geïnterpreteerd betekent het botweg dat de politieke oppositie van de huidige coalitie kan worden geëlimineerd als “ondermijnend”. Dat proces is in volle gang. Al jarenlang overigens, maar we lijken nu te gaan versnellen.

Een speciale functie vervult daarbij het woord “extremisme”. We zien steeds meer dat het woord “extremisme” opduikt als suggestieve term om mensen beperkingen op te leggen. Maar wat is dat, een extremist? Socrates die extreem goed was in het stellen van scherpe filosofische vragen die mensen die wat te verbergen hadden in een ongemakkelijke situatie bracht? Of Einstein die extreem goed was in het bedenken van natuurkundige theorieën? Of was Churchill een extremist die extreem goed begreep dat met Hitler niet te onderhandelen viel?

De reactie op dit soort vragen is doorgaans “dat ik toch ook wel weet” dat dit niet de betekenis is van “extremisme”. Maar mijn wedervraag is: “wat dan wel?”.

Daarover zijn de autoriteiten een stuk minder helder. En wanneer autoriteiten niet duidelijk zijn over de gronden waarop zij hun burgerij aan dwang, aan sancties, kunnen onderwerpen dan is dat een probleem. Ook de minister van justitie zou dat als een probleem moeten ervaren. En de AIVD zou dat als een probleem moeten ervaren. Maar dat doen zij niet.

Het beste zou het zijn als “extremisme” te typeren wat “gewelddadig” is, of tendeert naar geweld. En de AIVD zou ons dan moeten inlichten welke ideologieën, welke personen, welke opvattingen tenderen naar geweld.

Heeft de AIVD ontdekt dat wie in reptielen gelooft tendeert naar geweld? OK. Leg uw argumenten maar op tafel, AIVD. Heeft de AIVD ontdekt dat wie in de radicale islam gelooft tendeert naar geweld? Prima, AIVD. Dan gaan we daar eindelijk eens een gesprek over voeren. Denkt u te kunnen beargumenteren dat “extreemrechts” een groot gevaar oplevert? Prima. Geef uw argumenten.

Wat we nu zien is telkens hetzelfde patroon. Dat is: de AIVD maakt vage suggestieve opmerkingen over “extremisme”. De linkse journalisten van de NPO gaan dan zitten vissen of de AIVD niet wat concreter kan worden en vervolgens moeten de partijen in de hoek worden gezet die de regering kritisch ondervragen. Of de maatschappelijke bewegingen en organisaties die wat hebben af te dingen op het regeringsbeleid. De AIVD wordt een organisatie met “influencers”, ingehuurde propagandisten. Dit moet stoppen.