-Frits Bosch- Maakbaarheid van de samenleving bestaat niet en van het klimaat al helemaal niet
Sociaaldemocraten gaan uit van een maakbare samenleving. Draai maar lustig aan de knoppen van de economie. Als je dat goed doet, dan ontstaat op den duur vanzelf utopia. Helaas, pindakaas.
Overheidsinterventie terugdringen
De sociaaldemocratie is inmiddels morsdood, maar de maakbaarheidsgedachte is dat niet. Lang leve de overheid! Dit ondanks de Toeslagenaffaire, Groningen en ga zo maar door… Er is overheidsinterventie nodig om de maakbaarheid van de samenleving af te dwingen, zo is de gedachte. Overheidsinterventie betekent nog niet dat de samenleving maakbaar is. Het tegendeel is het geval. Hoe meer overheidsinterventie, des te meer wordt de economie verstikt raakt door de regels die de overheid oplegt. En des te minder maakbaar de samenleving daardoor zal worden. De maakbaarheidsgedachte komen we tegen in de uitspraak “we moeten nadenken over welke economie we willen worden”. Daar hoef je niet over na te denken, want de economie is qua bedrijfsontwikkeling niet te sturen. Wat wel mogelijk is om zoveel mogelijk lucht te scheppen om “duizend bloemen te laten bloeien”, zoals Mao zei. Dat betekent zo min mogelijk overheidsinterventie.
Lees ook
Klimaatmaakbaarheid bestaat niet
Buitengewoon kwalijk is dat onze jeugd wordt geïndoctrineerd met de maakbaarheidsgedachte. Ze menen die moeten afdwingen door snelwegen te bezetten. De stellige gedachte heeft immers postgevat dat het klimaat gestuurd kan worden en de natuur zich kan herstellen naar een situatie die er ooit was. En daartoe moeten nú treffende maatregelen genomen worden. Op de Klimaattop van Bakoe is afgesproken dat er 300 miljard dollar van de rijke landen vanaf 2035 naar de arme landen overgemaakt zal worden voor ‘klimaatsteun’. Ze kunnen hiermee proberen de klimaatschade die de rijke landen veroorzaken, te lenigen. Oxfam en Greenpeace noemen het een klap in het gezicht van de arme landen. Het had het 500 miljard moeten zijn. De rechters spelen een kwalijke rol. Ze menen dat het beschermen van burgers tegen Climate Change een mensenrecht is. Als de democratie het laat afweten, treedt juridisering op van de samenleving. Het lijkt een semantische discussie, maar beschermen tegen het klimaat is geen mensenrecht.
Snelwegen vrij!
Ondanks alle pogingen is de samenleving nog steeds niet maakbaar gebleken. Hoe meer overheidsinterventie, des te meer verkokering ervan optreedt. We kunnen niet voor noch achteruit. We zitten volkomen vastgelopen, diep in de modder, met dank aan sociaaldemocraten die de maakbaarheidsgedachte er diep ingeslagen hebben. Sociaalliberaal Mark Rutte was niet van een sociaaldemocraat te onderscheiden. De maakbaarheidsgedachte is overgeslagen naar het klimaat. Helaas kan het klimaat niet gemaakt worden. Het is een gevaarlijke illusie. Als we daarvan uitgaan is ‘klimaatsteun’ overbodig en is het beschermen tegen het klimaat geen mensenrecht. Dan hoeven onze snelwegen niet bezet te worden en kunnen onze jongeren opgelucht naar huis.
Frits Bosch, econoom en socioloog, auteur van Links Verdriet.
