De Verenigde Staten zitten financieel klem. Het macro
beeld ziet er buitengewoon ongezond uit. Ik schets een beknopt beeld daarvan en
geef u de consequenties.
Het overheidstekort bedraagt 7% van het bnp
terwijl 2 tot 3% nog net acceptabel is. Hierdoor loopt de
staatsschuld steeds
verder op richting 136% in 2028, terwijl 60% van het bnp maximaal acceptabel
is. De
Senaat heeft recent een verdere verhoging van 100 miljard dollar ten
behoeve van Oekraïne en Israël afgekeurd. De
VS zijn niet langer een land van
handelsoverschotten maar van handelstekorten, nu 3% van het bnp. Het is één en
al tekorten dat de klok slaat.
Het sterke punt van de Amerikaanse economie is
nog steeds de dollar als mondiale sleutelvaluta. Maar hoe lang nog? Er zijn
twijfels over de financierbaarheid van de gigantische staatsschuld vanuit
landen die overschotten hebben, zoals Duitsland, Nederland, China en Japan. De
Federal Reserve heeft veel staats- en bedrijfsobligaties opgekocht om de rente
te doen dalen en het bedrijfsleven te steunen na Corona, maar nu is
inflatiebestrijding leidend bij inmiddels een rente van 5%. Dat is niet vol te
houden bij een staatsschuld boven 120%.
Dat betekent dat de Federal Reserve en de
Amerikaanse regering moeten kiezen. Het meest waarschijnlijke scenario is dat
de Fed de rente geleidelijk de rente weer zal verlagen ten behoeve van een
lagere dollar, geringer handelstekort, minder renteschuld en dus betere
financierbaarheid van de staatsschuld. Het grote nadeel is dat de inflatie dan
weer gaat oplopen met de bijbehorende angst van de Fed of het inflatiemonster
dan nog beheersbaar blijft.
Een lagere Amerikaanse rente betekent een
stimulans voor het bedrijfsleven en voor beleggers met een stroom geld naar
risicovolle activa. Wat betekent het voor de EU? Een zwakkere dollar betekent
een appreciatie van de euro met een daardoor geringer EU handelsoverschot. Het
betekent ook lagere importtarieven en dus lagere EU inflatie. Een lagere
Amerikaanse rente wordt doorgaans op afstand nagevolgd door de ECB.
Wat betekent dit voor ons? Het kan inhouden dat
minder geld naar spaarfondsen en meer naar zakelijke waarden gaat zoals
aandelen en vastgoed. Obligaties kunnen van een dalende rente profiteren met
koerswinst. Vastgoed zit nu in een dalende trend maar kan dan weer een U-turn
maken. Ik heb al eerder geschetst dat Wilders 1 misschien niet de kettingzaag
moet gebruiken maar de Studiegroep Begrotingsruimte heeft terecht gewezen op de
zeer bescheiden begrotingsruimte en onze afhankelijkheid van het doen en laten
van de ECB. Overigens ben ik van mening dat de protégé van Mark Rutte, Klaas
Knot, LHGBT idolaat, met hem dient te verdwijnen.
Wat is de downside? Alles hangt op vertrouwen.
Het knelpunt vormt de financierbaarheid van de Amerikaanse staatsschuld. Mocht
dat niet goed lukken dan kan een forse crash plaatsvinden, hierbij ook in
gedachten dat het economische beeld van de EU niet overhoudt. China wil ook nog
niet goed vooruit. De ogen zijn vooral gericht op Japan. De Japanse economie
groeit dermate hard dat de Bank of Japan de rente kan verhogen waardoor geld
weer richting Japan gaat, maar niet naar de VS. Voor beleggers die de zaak niet
vertrouwen zijn beleggingen in goud aan te bevelen. Het gaat langs het randje.
Hoe lang gaat dit nog goed? Vertrouwen! Fingers crossed.
Deze ongunstige financiële positie van de VS weerspiegelt
zich ook in de polls. Biden ligt inmiddels 5% achter bij Trump en de kloof
wordt groter.
Frits Bosch is econoom en socioloog. Hij is tevens auteur van “Risico als obsessie”, “Dat is het risico”, “Wereld op een keerpunt” “Onbehagen bij de elite”, “Schaft ook Nederland zich af?” en “Feminisme op de werkvloer”. Zijn meest recente boek is Kafkaistan.