'Zuid-Europa: breng eerst eens solidariteit in eigen land op voordat jullie ons een gebrek daaraan verwijten!'

Spanje, Italië en Frankrijk roepen nu allemaal landen als Nederland op om "solidair" te zijn en miljarden over te maken om hun economieën te redden. Maar hoe solidair zijn deze landen eigenlijk zelf? Niet heel erg, zo beoordeelt econoom Frits Bosch. Voorbeelden te over.

Zuid-Europese landen verwijten Noord-Europanen een gebrek aan solidariteit. Ze stellen solidariteit als eis. En zelfs als dreigement. De Spaanse premier Pedro Sanchez: “als het rijke Noorden het Zuiden niet ruimhartig financieel te hulp schiet stort de EU in.” Sanchez eist van ons ‘onvoorwaardelijke solidariteit’. Hoe ‘onvoorwaardelijk’ is de solidariteit eigenlijk van Madrid met Catalonië? Nada. Premier Giuseppe Conte van Italië wenst dat wij met miljarden euro’s over de brug komen, eurobonds, Coronabonds! Maar hoe solidair is Noord-Italië eigenlijk met Zuid-Italië, de Mezzogiorno? Niente di niente! De Franse president Macron heeft een grote mond over de vermeend gebrekkige Europese solidariteit, maar hoe groot is zijn eigenlijk solidariteit met de banlieues? Hoe solidair is het rijke Parijs eigenlijk met Zuid-Frankrijk? Rien du toutes!

De hypocriete Belg Guy Verhofstadt tamboereert steeds op solidariteit binnen de EU, maar hoe groot is in de solidariteit in België zélf eigenlijk? De Vlamingen en Walen vechten elkaar het ‘kot’ uit. De Vlamingen zeggen dat er een voortdurende netto geldstroom gaat van Vlaanderen naar Wallonië, maar ze verwijten de Walen deloyaal te zijn met hen. Walen menen superieur te zijn aan Vlaanderen. Walen willen Nederlandse taal niet of amper leren, terwijl omgekeerd de Vlamingen wel Frans spreken. Door die tweespalt is er in België al heel lang waardoor het land al heel lang in een politieke puinhoop verkeert: een demissionair minderheidskabinet regeert per decreet. België dreigt al decennia uiteen te vallen. Zó solidair zijn ze daar met elkaar!

Hoe solidair is West-Duitsland eigenlijk met Oost-Duitsland, waar nota bene Mutti Merkel geboren is? Überthaupt nicht! Hoe solidair is de rijke City of London eigenlijk met de rest van het Verenigd Koninkrijk, Brexit als gevolg? Absolutely nothing whatsoever!

Laten we niet een te hoge hoed ophebben over ‘solidariteit’. De mate van solidariteit in een land wordt vaak afgemeten aan de solidariteit met ouderen. Voornoemde landen munten daarin niet echt uit, is het wel? Deze landen hebben het over een gebrek aan solidariteit in de EU, maar ze zijn in hun eigen land volstrekt niet solidair met elkaar. Ze zijn zelfs corrupt, maffioos, en ontduiken de belasting. ‘Gods water over Gods akker’, niet dan?

Laten we dat beestje maar eens bij de naam noemen. Heeft Wopke Hoekstra een geringe solidariteit met andere EU-landen? De solidariteit die Zuid-Europese zélf nota bene in hun bloedeigen land met hun bloedeigen landgenoten aan de dag leggen is bedroevend, zero! Bovendien zijn Zuid-Europese landen qua beleid nóóit solidair met ons geweest door drastisch te hervormen. Ze hebben voortdurend vermogen ontvangen, maar aan de voorwaarden die gesteld werden hebben ze hun achterwerk afgeveegd, excuse-moi. Moeten wij het dan wel met hen zijn?

Nederland doet al decennialang in alle loyaliteit mee aan vermogenstransfers in de EU en is een forse nettobetaler aan dit (wankele en hier en daar morbide) samenwerkingsverband. Hoe kun je dan, zoals econoom Mathijs Bouman op 29 april in Het Financieele Dagblad, menen dat voor Hoekstra de solidariteit met Zuid-Europa tot de “voordeur is en daarna ieder voor zich”. Bouman verwijt Hoekstra dat hij de deur dichtgooit voor andere EU landen. Nederland gooit naar mijn mening geen enkele deur dicht. Is Bouman blind voor het gigantische reddingspakket dat klaarstaat voor deze landen? Wil hij, als eurofiel door dik en dun, koste wat kost van mening zijn dat we deloyaal zijn? Wil hij niet inzien dat solidariteit en loyaliteit een begrenzing kent? De vragen stellen is deze beantwoorden. Ik zie het een kwart slag anders en ik meen daar goede argumenten voor te hebben.

De bottom line is dat noordelijke EU-landen de indruk hebben dat de Zuidelijke lidstaten niet eerlijk communiceren over hun eigen positie. Bovendien doen ze niet wat dringend is afgesproken. Met dit soort partners is moeilijk samen te werken. Ons belastinggeld is primair bedoeld voor de noden binnen de natiestaat en niet primair voor de EU-lidstaten, ook niet als daar de nood hoog is. Want de nood is hier ook hoog, extreem hoog zelfs. Ons belastinggeld is primair bedoeld om de noden van onze eigen burgers te lenigen. Hoe vreselijk is het om dit nu te moeten toegeven. Niet doen Mathijs Bouman! Blijf vooral politiek correct! Blijf vooral extreem eurofiel!

Als politici ons belastinggeld voor ‘anderen’ willen aanwenden, dan worden wij burgers daarin graag vooraf gekend. Daar hoeven we ons niet voor te schamen want zo werkt een democratie. We hebben hard voor ons geld gewerkt en we willen graag weten dat dit goed gebruikt wordt voor onze noden, onze belangen. Mark Rutte staat niet voor niets zo hoog in de peilingen. Wopke Hoekstra is niet voor niets zo populair.

Wij leven in een uitzonderlijke tijd, een catastrofe. Het zet ethiek, moraliteit, solidariteit en empathie op scherp. Keuzes moeten in schaarste gemaakt worden, beslissingen over leven en dood. Het is ons opeens duidelijk van welke mensen het functioneren van onze maatschappij nu afhankelijk is. Het wordt ons ook opeens duidelijk waar onze belangen liggen. Het wordt ons opeens duidelijk met wie we solidair zijn c.q. moeten zijn. Zuid-Europese landen: laat eerst eens zien dat jullie in je eigen land enige solidariteit kunnen opbrengen voordat jullie ons van een gebrek daaraan verwijten!

Frits Bosch, auteur van “Risico als obsessie”, “Dat is het risico”, “Wereld op een keerpunt” “Onbehagen bij de elite”, “Schaft ook Nederland zich af?” en “Feminisme op de werkvloer”.