Waarom Rusland een Tweede Koude Oorlog wil
Alleen door zich af te zetten tegen Amerika, kan Rusland een wereldspeler zijn.
Sinds de Russische annexatie van de Krim in maart valt de term steeds vaker: een 'nieuwe' of 'tweede Koude Oorlog' zou zijn uitgebroken. Rusland staat weer lijnrecht tegenover het Westen. Amerikaanse soldaten en jachtvliegtuigen zijn naar Oost-Europa gestuurd om NAVO-bondgenoten gerust te stellen. Russische marineschepen varen voor het eerst in twintig jaar weer op de Noordzee. Russische bommenwerpers dringen regelmatig het luchtruim van NAVO-landen binnen terwijl de onrust in Oekraïne aanhoudt.
De spanningen lopen zonder meer op, maar een Tweede Koude Oorlog is het nog niet. De buitenlandse politiek van Rusland doet eerder aan de tsaristische tijd denken toen het land beetje bij beetje grondgebied aan haar grenzen veroverde. Rusland heeft niet de internationale ambities van de Sovjet-Unie, noch is het in zo'n fundamentele ideologische tweestrijd verwikkelt als destijds met Amerika. Het regime van Vladimir Poetin presenteert zich dan wel als de hoeder van een conservatieve wereldorde en zegt zich te verzetten tegen het hedonisme van het Westen, maar de gemiddelde Rus is echt zo braaf niet en heeft het kapitalisme al lang omarmd.
Vanwaar dan toch de angst voor een nieuwe Koude Oorlog? Omdat het Rusland goed uitkomt, schrijft Paul Globe, een voormalig medewerker van de CIA en het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken, voor The Interpreter.
Ten eerste wekt de vrees voor een voortzetting van de Koude Oorlog de indruk dat Rusland op gelijke hoogte staat met het Westen. In werkelijkheid is Rusland, zowel in economisch, technologisch als in militair opzicht, ondergeschikt aan Europa en de Verenigde Staten. Als het niet nog een groot aantal kernwapens had, zou het helemaal bizar zijn om over Rusland als een 'supermacht' te praten. Stevent de wereld echter af op een tweede Koude Oorlog, dan is Rusland plots een van de twee partijen in een wereldwijde machtsstrijd.
Dat leidt niet alleen het buitenland, maar ook de Russen zelf af van alle problemen in hun land. De Russen ervoeren het uiteenvallen van de Sovjet-Unie als een vernedering en zien Poetins verovering van de Krim als het begin van een nieuw, trots tijdperk in de Russische geschiedenis. Er is bijna geen Rus te vinden die de annexatie van het schiereiland wil veroordelen. De Russen zien zichzelf graag als een grootmacht. En als zij in een machtsstrijd met die lelijke Amerikanen zijn verwikkeld, dan zijn ze, schrijft Globe, ook eerder bereid economische tegenspoed en inperkingen van hun vrijheden te accepteren.
Wat niet wil zeggen dat het nu minder belangrijk is dat het Westen zich tegen Rusland verzet als tijdens de Koude Oorlog het geval was. Poetin brengt namelijk de 'spelregels' in gevaar die het Westen sinds het einde van de Tweede Wereldoorlog heeft gepropageerd en die na het einde van de Koude Oorlog voor de hele wereld leken te gelden. Als het Westen dat toelaat, en andere landen het voorbeeld van Rusland volgen, wordt de wereld er bepaald niet stabieler op.
Putins aggressive assertions that ethnicity is more important than citizenship and that empires are a better form of governance than nation states is sending messages to other powers on how they can and even should act. There is an all too direct connection between what Putin is doing in Ukraine and what Beijing is doing in the South China Sea and with the overseas Chinese. If what Putin is doing is allowed to succeed, China will not be the only country to follow Moscows lead in taking a revisionist, even revanchist stance in its policies.
Vrij vertaald:
De bewering van Poetin dat etniciteit belangrijker is dan burgerschap en rijken een betere vorm van bestuur vormen dan natiestaten stuurt een boodschap naar andere staten. Er is een maar al te direct verband tussen wat Poetin in Oekraïne doet en hoe Peking zich in de Zuid-Chinese Zee opstelt met betrekking tot Chinezen die in andere landen wonen. Als Poetin in zijn beleid slaagt, zal China niet het enige land zijn dat zijn revisionistische, zo niet revanchistische leiding volgt.
Rusland zaagt aan de stoelpoten van een liberaal systeem dat is gebaseerd op de soevereiniteit van natiestaten, ook al beweert Poetin datzelfde systeem te verdedigen wanneer het hem zo uitkomt. Zo bekritiseerde hij de interventie van de NAVO in Libië en verzette hij zich tegen mogelijk ingrijpen in Syrië toen Westerse landen het niet zo nauw namen met de soevereiniteit van landen. Dat was terechte kritiek, en het Westen heeft dus ook boter op het hoofd wanneer het nu zo'n kritiek heeft op de Russische inmenging in Oekraïne, maar dat wil niet zeggen dat die kritiek onterecht is en Poetin geen halt mag worden toegeroepen.
Rusland is niet meer de grootmacht die het was. Westerse landen moeten het niet negeren. Dat ervaren de Russen als een vernedering wat leidt tot een revanchistische opstelling. Maar het hoeft ook niet als een gelijke te worden behandeld. Het is tijd dat de Russen beseffen dat de Sovjet-Unie niet nieuw leven kan worden ingeblazen en erkennen dat hun dominante rol in de wereld is uitgespeeld.
Ga verder met lezen
Dit vind je misschien ook leuk
Laat mensen jouw mening weten
