Dat de euro een politieke munt is, daarover zijn vriend en vijand het intussen wel eens. Maar wisten de verantwoordelijke ministers en parlementsleden wel waar ze destijds mee bezig waren toen ze besloten om de harde Nederlandse gulden in te wisselen voor de euro? Onafhankelijk euro-researcher André ten Dam denkt van niet, maar komt ook met een oplossing. Twee jaar geleden, in maart 2015, slaagde het Burgercomité er in om meer dan 40.000 handtekeningen te verzamelen voor het agenderen van de vraag of er een parlementair onderzoek naar de euro moest komen. Afgelopen woensdag 1 februari 2017 werd hierover een plenair debat in ons parlement gevoerd en op 8 februari zal er worden gestemd.
Onafhankelijk euro-researcher en bedenker van The Matheo Solution (TMS) André ten Dam was erbij. Hij schreef
een brief-op-poten naar de Minister van Financiën Jeroen Dijsselbloem en alle parlementsleden. Volgens Ten Dam zijn er veel goede redenen om een dergelijke enquête juist door te laten gaan. Zo schrijft Ten Dam, en ik citeer:
‘De euro is, met de Griekse crisis in 2010, in een terminale coma geraakt en sindsdien wordt de munt kunstmatig in leven gehouden door middel van allerlei peperdure noodfondsen en een letterlijk waanzinnig rente- en euro-wisselkoers-verlagend ECB-beleid, dat voor Nederland zeer schadelijk is. Reden van de euro-ellende is, zoals algemeen bekend, dat de economieën van de eurolanden onderling veel te verschillend zijn om met elkaar succesvol een monetaire unie te kunnen vormen en daarbij een gezamenlijke eenheidsmunt te kunnen voeren.’
Hiermee slaat Ten Dam natuurlijk de spijker op zijn kop, hetgeen vorige maand ook door DNB-president Klaas Knot werd bevestigd in het televisieprogramma Buitenhof en
in de NRC. Het mag dan ook bevreemden dat de Europese Unie (EU) toch door blijft modderen met een aantoonbaar falend beleid. Tot
diezelfde conclusie komt ook columnist Martin Sommer in de Volkskrant. Deze haalt de onlangs overleden DNB-directeur André Szász aan, die aan toenmalig minister van Economische Zaken Koos Andriessen vroeg of de politici wel wisten waar ze mee bezig waren. Andriessen antwoordde: ‘Ze hebben geen idee. Geen idee.’ Dit geeft natuurlijk ernstig te denken, dat de verantwoordelijke politici niet wisten wat de gevolgen zouden zijn van het opgeven van de Nederlandse gulden voor de euro. Misschien wel het belangrijkste parlementaire besluit van na de Tweede Wereldoorlog. Szász waarschuwde het parlement dat het vroeger of later onherroepelijk fout zou gaan met de euro en hij kreeg helaas gelijk. Maar in plaats van de noodzakelijke maatregelen te treffen modderen de EU-leiders voort. Ten Dam concludeert in zijn Open Brief:
‘Ik wijs er hierbij graag op dat uit de nodige praktijkvoorbeelden van de recente monetaire geschiedenis is gebleken dat landen in crisis, zoals de Zuid-Europese eurolanden inmiddels soms al 10 jaar lang, met de juiste aanpak er binnen pakweg 2 jaar weer bovenop geholpen worden. Deze aanpak houdt kortgezegd in:
- herschikking van de wisselkoers van zo een land tot internationaal evenwichtig niveau,
- het voeren van een rentebeleid passend bij de nationale economie van zo een land, en
- waar nodig, afboeking van onhoudbare staatsschulden tot een draagbaar niveau.
In de herstelfase die dan ontstaat is er ook een veel sterker politiek en maatschappelijk draagvlak voor de daarbij eventueel noodzakelijk door te voeren hervormingen.
Om die monetaire flexibiliteit te creëren, die nodig is om een divergente muntunie als de eurozone goed te kunnen laten functioneren én met behoud van de euro als enig wettig betaalmiddel, ontwierp Ten Dam The Matheo Solution (TMS). Een innovatief concept dat alle aspecten van de eurocrisis behandelt, waarbij de nadelen van de munt worden geëlimineerd en de voordelen behouden. Het
beste van twee werelden dus. En ondanks het feit dat minister Dijsselbloem er blijk van gaf The Matheo Solution (TMS) te kennen, heeft hij het, 7 jaar na introductie, nog altijd niet goed begrepen, zo bleek tijdens het debat. Daar stelde de heer Dijsselbloem, kort gezegd, dat het TMS-systeem hetzelfde zou zijn als het Europese wisselkoerssysteem van vóór de invoering van de euro, en daarmee kwetsbaar voor de mogelijkheid van valutaspeculatie. Maar dat klopt niet. Juist omdat de euro in het TMS-systeem de énige valuta is voor alle eurolanden, is valutaspeculatie juist per definitie uitgesloten. Ten Dam roept de minister dan ook op om eens een keer een kop koffie met hem te gaan drinken. Voor de afstand hoeft Dijsselbloem het niet te laten, want Ten Dam houdt bij wijze van spreken op loopafstand van diens ministerie kantoor.
Maar dit was nog niet alles. Er is nog een andere belangrijke reden waarom een parlementaire enquête naar de invoering van de euro een absolute must is. En dat is de omwisselkoers van de gulden naar de euro. De gulden is veel te goedkoop opgegaan in de euro, zo blijkt uit een diepgaande analyse van diezelfde Ten Dam. Deze kwestie staat bekend als de Wisselverlieszaak. Weer citeer ik Ten Dam:
‘Zoals ik in mijn bijdrage aan het Burgerinitiatief heb uiteengezet is de schade voor de Nederlanders als gevolg van de onjuiste conversiekoers (het Wisselverlies) structureel van aard en is deze in 2016 opgelopen tot ca. € 975 miljard, derhalve een schadebedrag van meer dan tweemaal onze nationale staatsschuld. Voorwaar geen klein bier en op zich al meer dan voldoende voor een parlementaire enquête, zou ik zeggen. Een gevoelige kwestie? Jazeker, maar de Nederlandse burger heeft er na al die jaren recht op om te weten wat er precies is gebeurd en waarom dat zo is gebeurd.’
Bijna 1000 miljard (
and counting) is zeker geen klein bier. Ten Dam roept dan ook alle parlementsleden op om de gevraagde parlementaire enquête door te laten gaan, met name de parlementsleden van de VVD, de PvdA, D66, het CDA en Groenlinks. Naar verluidt ziet minister Dijsselbloem geen enkel bezwaar
volgens NRC. Na afloop van het Kamerdebat zei Dijsselbloem, dat hij een parlementaire enquête over (de invoering van) de euro prima zou vinden: dan is er tenminste voor iedereen duidelijkheid. En zo is het ook.
