Waar zijn we het eigenlijk wel over eens?

Oranje of de Goede Oorlog.

Terwijl ik dit tik, is Oranje het aan het verkloten tegen Australië. Daarom ben ik maar tijdens de wedstrijd gaan schrijven. En hopelijk word ik in de commentsecties voor rotte vis uitgemaakt, omdat Nederland uiteindelijk toch heeft gewonnen. Zou mooi zijn. Hoe dan ook, toen ik wezenloos naar het scherm zat te staren, vroeg ik me af of het Nederlands elftal nu iets is waarachter heel Nederland zich kan verenigen.

En nee, ik denk het niet. Juichen voor iets dat sterk appelleert aan een nationale identiteit, is in nogal wat kringen verdacht. Het verbaast me dat ik nog geen verschillige opinieartikelen voorbij heb zien komen van mensen die verontwaardigd roepen dat oranjekoorts precies het sentiment is dat we in de jaren dertig bij het Duitse team zagen. Niet heel Nederland kan zich achter ons nationale (alleen die term is natuurlijk al gevaarlijk) voetbalteam scharen. Maar wat is dan wel een verbindende propositie waarover maatschappelijke en politieke concensus bestaat?

Gelukkig heeft mijn favoriete marxist hierover nagedacht. Afgezien van abstracta als een algemeen geloof in democratie, zo stelt Christopher Hitchens, is er collectieve overeenstemming dat de Tweede Wereldoorlog (vanuit de Geallieerden gezien) 'een goede oorlog' was, die het waard was te vechten. De aanleiding om die stelling te poneren, was overigens de afwijking van de Amerikaanse conservatief Pat Buchanan, die in 2008 een boek publiceerde waarin hij argumenteerde dat de Tweede Wereldoorlog een 'onnodige oorlog' was. Hitchens maakt op vertrouwde wijze gehakt van hem.

Maar ik denk niet dat de kritiek van Buchanan op dove oren valt. Ik zie in de commentsecties soms ultrarelativistische commentaren op de Geallieerde deelname aan de Tweede Wereldoorlog langskomen. Er zijn er die de goede strijd trachten te ondermijnen met aluhoedjestheorieën over militair-industriële complexen, de koele berekenendheid van de VS als wereldmacht in wording en de evergreen dat de geschiedenis door overwinnaars wordt geschreven.

Ik hoop dit een minderheid is - en gekeken naar de kwantiteit van dit soort reacties lijkt het daar op. Maar stel dat dit een breder gedragen maar veelal onuitgesproken sentiment is. Dan kunnen we het in Nederland zelfs niet eens worden over de juistheid van oorlog tegen nazi-Duitsland.

Nogmaals, het lijkt me dat dit niet het geval is, maar ik zie ook dat de EU vrij consequent als EUSSR wordt aangeduid. Dan ben je of dom, of kwaadaardig, of allebei. De USSR heeft tientallen miljoenen doden op zijn geweten, de EU is een tragikomische bureaucratische orde. Als de geschiedenis zo gemakkelijk wordt gerelativeerd om ten dienste te staan van onvrede in het heden, durf ik er niet op te vertrouwen dat we met overgrote meerderheid blijven applaudiseren voor de Geallieerden. Dan zijn we het nergens over eens.

Oh, Nederland heeft inmiddels gewonnen. Misschien dat euforische spreekkoren de scheldkanonnade verstommen die ik wist dat zou komen.