Vrouwenquotum gaat niet werken

'Naming and shaming', dat is zo'n beetje het idee voor bedrijven die niet het juiste percentage vrouwen op topfuncties hebben zitten. Geen zware sancties, maar eeuwige blaam. Nu blijkt dat de toonaangevende bedrijven en multinationals helemaal geen boodschap nemen aan het credo 'meer vrouwen aan de top'. En waarom zouden de kleinere bedrijven gehoorzamen, als hun grote broers er met de pet naar gooien?

De Volkskrant onderzocht bij 35 grote bedrijven in Nederland hoe het staat met het aantal topvrouwen. Een indicator hierbij was het handvest 'Talent aan de top', een intentieverklaring waarin bedrijven - vrijwillig - beloofden te zullen werken aan een groter percentage vrouwen in topfuncties. 170 bedrijven en instellingen zouden dit hebben ondertekend.

Klinkt leuk en aardig, maar de waarde van deze intentieverklaring blijkt niet zo groot. Van de 25 AEX-bedrijven in Nederland hebben slechts zeven het handvest ondertekend. En van die zeven hebben er een aantal - waaronder Heineken en TomTom - geen zin om over hun 'vrouwentoestand' te rapporteren. Toonaangevende multinationals als Shell, Akzo Nobel, Philips en DSM slaan Talent aan de top gewoon in de wind.

Als het vrouwenquotum volgende week door de Eerste Kamer wordt aangenomen, dan zullen bedrijven die in 2016 geen 30 procent vrouwen in topposities hebben, zich moeten verantwoorden in hun jaarverslag. De gedachte daarachter is dat deze bedrijven dusdanig gebukt zullen gaan onder de schandvlek die ze daarmee oplopen, dat ze als de wiedeweerga vrouwen op topfuncties planten.

Echter, de schandvlek blijkt helemaal niet zo groot. Bedrijven zeggen gerust dat ze niet meedoen aan die onzin van Talent aan de top en dat ze liever op een bredere manier aan 'diversiteit' werken. En waarom zou het met een wettelijk vrouwenquotum anders gaan?

Een vrouwenquotum zonder sanctie is dan ook niets meer dan een losse flodder. Zolang toonaangevende bedrijven gewoon hun eigen gang blijven gaan, houden de kleine bedrijfjes vanzelf wel op het beste jongetje van de klas te willen zijn. Geen 30 procent vrouwen in topfuncties is geen schande. Gender laten prevaleren boven kwaliteit van de bestuurders echter wel.