Voorbeschouwing referendum-debat

Na bijna 10 maanden is het dan eindelijk zover. Het burgerinitiatief tegen de sluipende overdracht van Nederlandse bevoegdheden aan Brussel staat vanavond gepland vanaf 18.30 uur in de plenaire zaal van de Tweede Kamer. Hier kunt u de sprekerslijst downloaden. Helaas mogen de initiatiefnemers niet zelf deelnemen aan het debat, maar wel een korte toespraak houden. Het is niet anders.

In 2005 stemde ruim 61% van de Nederlandse bevolking tegen de Europese Grondwet. Toch is die Grondwet er de facto gekomen en werd de stem van de bevolking overruled door de toenmalige regering Balkenende. Het gevolg kennen we intussen: de macht van de EU over onze nationale wetgeving is sindsdien sterk toegenomen, evenals hun bemoeienis met ons dagelijks leven. Daarnaast heeft het EU-beleid geleid tot de ergste financieel-economische systeemcrisis ooit: de eurocrisis. Die crisis wordt vervolgens aangegrepen voor een zeer ingrijpende soevereiniteitsoverdracht van Nederland aan de EU, onder meer op het gebied van begroting, budget en afdwingbare sociaal-economische hervormingen. Denk hierbij aan maatregelen op de arbeidsmarkt, het ontslagrecht en onze sociale zekerheid, waaronder pensioenen. De onvrede onder de Nederlandse bevolking over deze schijndemocratische gang van zaken groeit en groeit...

Gevolg van dit alles is, dat op nationaal niveau steeds minder (politieke) zeggenschap overblijft. Onze democratie raakt steeds verder uitgehold. Dit kan natuurlijk niet zonder uitdrukkelijke instemming van een meerderheid van de bevolking. Hieronder nog eens de oproep aan regering en parlement van het Burgerforum. Wij willen:

In een peiling van Maurice de Hond, die gisteren bekend werd gemaakt, bleek dat een ruime meerderheid (67%) van de Nederlandse bevolking vindt dat er een referendum moet worden gehouden bij verdere machtsoverdracht vanuit Nederland naar Brussel. Elke twee van de drie landgenoten willen dus een referendum. Slechts een schamele 27% vindt dat niet nodig. Een ander interessante uitkomst van de peiling was, dat een zeer ruime meerderheid (73%) van de VVD achterban voor dat referendum is. Zelfs een meerderheid (59%) van de PvdA kiezers is voorstander. De overweldigende meerderheid van de VVD achterban is interessant. Immers, die partij is om principiële redenen tegen een referendum. De VVD top stelt zich op het standpunt, dat we een 'representatieve democratie' hebben in dit land en dat een refendum bovendien een Grondwetswijziging behoeft (voor een bindend referendum klopt dat ook, red.). Niettemin, de achterban van de liberalen denkt daar dus heel anders over.

Ander opvallende uitkomst was dat slechts 42% van de voormalige 'referenda-kampioenen' van de Democraten zes-en-zestig vóór een referendum is. En een meerderheid van 53% is ronduit tégen. Ik wil D'66 nooit meer horen over democratische vernieuwing of überhaupt over democratie. Zelden een dergelijke principeloze, arrogante en elitaire partij gezien. Joost mag weten waarom zij zo hoog in recente peilingen staan. Dat heeft waarschijnlijk alles te maken met de desinformatie over de EU die door de media wordt rondgebazuind.

Maar toch even terug naar de VVD, want die overdonderende voorkeur voor een referendum bij haar achterban is politiek relevant. Hoe zal de VVD top hiermee omgaan? Zal zij voet-bij-stuk houden en zich blijven verschuilen achter genoemde 'principiële' redenen? Of zal zij ook inzien dat in deze moderne internettijd de Thorbeckiaanse 'representatieve' democratie een anachronisme is? Dat er grote vraagtekens kunnen worden geplaatst bij de representativiteit van onze huidige democratie? Dat er dringend behoefte is aan vormen van meer directe democratie? Nederland kent de hoogste internetparticipatie van alle EU landen, het zou dus niet moeilijk moeten zijn om voor allerhande wezenlijke vraagstukken de bevolking te raadplegen. Bovendien blijkt uit onderzoek, dat het Zwitsers systeem van directe democratie leidt tot een lagere staatsschuld en een lager begrotingstekort. Dat zou de liberalen toch aan moeten spreken. Maar de partijtop van de pseudo-liberalen blijven horende doof. Enkel Bolkestein en de directeur van het wetenschappelijk bureau van de VVD, Patrick van Schie hebben zich in het verleden uitgesproken voor een referendum over verdere bevoegdheden overdracht naar Brussel. De rest van de partij, ook de JOVD, blijven zich verstoppen achter drogredenen ('te complex' et cetera).

Intussen wordt ons parlement overspoeld met wetgeving uit Brussel. Maar over die Europese wetgeving wordt in onze Grondwet niet gerept. In onze huidige Grondwet komen termen als ‘Europa’ of ‘Europese Unie’ zelfs niet voor. Laat staan dat onze Grondwet regelt hoe burgers of het parlement invloed op de Europese wetgeving uit kunnen oefenen. Een ernstige omissie natuurlijk. Hoogste tijd dus om de huidige grondwet te herzien, ook al, omdat dan meteen de mogelijkheid van een bindend referendum geregeld kan worden. Dan kan eindelijk gegarandeerd worden dat iedere Nederlander, via het parlement, mee kan praten over de totstandkoming van Nederlandse én Europese wetten. Voor het uitgesproken eurofiele D'66 moet dat toch als muziek in de oren klinken?

Helaas. De schijndemocraten van D' 66 zijn tegen een Europees referendum. Het argument van D'66 dat 'het klootjesvolk' te dom is om over complexe maatschappelijke vraagstukken haar mening te geven, is behalve stuitend arrogant eveneens buitengewoon ondemocratisch. En onverstandig. Ik zou tegen de dames en heren van D'66 (en VVD) willen zeggen: indien dat al zo is, dan ligt daar een schone taak voor u om complexe zaken beter uit te leggen; ga aan het werk!

Dan de PvdA. Wat zal Samsom zijn fractie vanavond adviseren? Diens partijgenoten Willem Vermeend en Rick van der Ploeg kwamen ooit met de domste kritiek ooit op het initiatief van het Burgerforum. In een opiniestuk in De Telegraaf schreven beide hoogleraren destijds, dat het vooral (boze, blanke) vijftgplussers zijn, die nostalgisch terugverlangen naar een niet bestaand verleden (gedoeld werd op de EEG). Zij stelden dat 'de EU is here to stay'. Los van het feit, dat dit niet het onderwerp is dat het Burgerforum wil aankaarten, worden in dat opiniestuk eurofiele meningen als feiten gepresenteerd, zonder deugdelijke onderbouwing van de argumentatie. De elite van de PvdA is dus tégen. Maar de achterban is vóór, zoals bleek uit de peiling van De Hond. Wat gaat Samsom doen? Hijzelf heeft altijd gezegd voorstander te zijn van een referendum; alleen nu nog niet (er moeten eerst onomkeerbare EU-besluiten worden genomen, maar dat zei hij er wijselijk niet bij). Gelet op de deplorabele electorale positie zou het echter zomaar kunnen dat Samsom instemt met een referendum. Immers, hij weet dat het toch niet bindend is en voor de komende gemeenteraadsverkiezingen heeft hij zich dan -weliswaar voor de bühne- van zijn beste democratische zijde laten zien. Om vervolgens, bij een eventueel voor hem negatief resultaat, te pleiten om het nog een keer wat beter uit leggen aan het volk. En nog een keer en nog een keer.

Europa woordvoerder van de PVV, Barry Madlener, zal vanavond een motie in stemming brengen. De PVV gaat nog een stapje verder dan het Burgerforum: in die motie roept de partij op tot een bindend referendum over uittreding uit de EU. Uiteraard zal de partij de uitslag respecteren, ook als die negatief uitpakt. Voor wat betreft het referendum van het Burgerforum: als de uitslag van de peiling van De Hond maatgevend zou zijn voor de stemming onder de parlementariërs dan tekent zich een ruime meerderheid af vóór het houden van een dergelijk referendum. Maar intussen kennen we onze pappenheimers. Dat bindend referendum komt er niet. Het is zelfs de vraag of het voorstel van Burgerforum vanavond op een meerderheid kan rekenen. We gaan het zien.