Vogelaars ideeën waren zo slecht nog niet

Ze zette de woningbouwcorporaties aan het werk.

De Vogelaar-aanpak van probleemwijken is mislukt, kunnen we vandaag overal lezen. En tja, het lijkt er ook niet op dat we het SCP-rapport anders kunnen interpreteren. Maar in de grond was het idee van 'knettergekke' Vogelaar helemaal niet zo slecht: zij wilde de woningbouwcorporaties namelijk dwingen geld te investeren in achtergebleven wijken. 

Van de miljard euro die we er 'met zijn allen' hebben ingepompt, kwam 250 miljoen van de woningbouwcorporaties. Dat is natuurlijk veel te weinig, maar Vogelaar werd midden in de (her)onderhandeling met de corporaties ijskoud door knuffelbeer Wouter Bos gewipt. Er was meer uit te halen geweest; de corporaties, die medeschuldig waren aan het verslonzen van de wijken, hadden daarvoor moeten betalen. In plaats van iets doen aan betaalbare woningbouw - hun kerntaak - zijn de corporaties gek op prestigeprojecten waarbij ze penthouses en luxe-appartementen bouwen om die vervolgens in de sociale huur te dumpen. Dat is krankzinnig weggegooid geld, dat ook effectief besteed had kunnen worden in de probleemwijken. Oude flats tegen de vlakte gooien, huurhuizen renoveren en midden in kansenwijken woningen voor de middenklasse bouwen, om maar eens wat te noemen. Het is in ieder geval veel te weinig gebeurd.

Investeren in slechte wijken moest nu van staatswege afgedwongen worden. Dat het mislukt is, moge duidelijk zijn, maar het is een illusie om te verwachten dat decennia van achterstand worden weggepoetst door een ministeriële vingerknip. Woningbouwcorporaties beleggen nu kennelijk liever in renteswaps en verliezen miljarden. We noemen een Vestia. Dat geld had ook aan het werk gezet kunnen worden. Sterker nog: ik had de corporaties het leeuwendeel van de projecten laten betalen. Hadden ze inspraak voor in ruil gekregen. Het lijkt me waarschijnlijk dat hun lokale ervaring tot effectiever beleid had geleid. Maar het idee van Vogelaar, om ze te laten betalen, was zo gek nog niet.